Weetjes over de maand mei: een maand met vele feestdagen!

De meimaand is bij veel mensen een geliefde maand: lekker veel feestdagen en dus veel vrije dagen! Een overzichtje en de oorsprong van de feestdagen in mei, zoals 1 mei, hemelvaartdag en pinksteren. Tijdens de maand mei zijn er ook heel wat gebruiken, die soms heel ver teruggaan in de tijd. Denken we maar aan het schenken van bosjes meiklokken, het planten van de meiboom, de ijsheiligen, het vieren van communies, lentefeesten en moederdag.

De maand mei

De maand mei is de vijfde maand in de Gregoriaanse kalender. De maand mei telt 31 dagen. De maand zou vernoemd zijn naar de Griekse godin Maia. Andere namen voor de maand mei zijn de bloeimaand of de Mariamaand (zie verder).

Het weer in mei

In mei wordt het weer eindelijk warmer. Een Frans spreekwoord zegt: "En avril, n'enlève pas un fil. En mai met ce qu'il te plaît". Hiermee bedoelt men dat men zich in april nog niet te licht mag aankleden. In mei mag men aandoen wat men wil. Toch moet men in mei ook rekening houden met de ijsheiligen (zie verder). Zolang die niet voorbij zijn, kan het nog steeds vriezen en erg koud zijn.

1 mei: in veel landen Dag van de Arbeid

In de meeste landen wordt er op 1 mei niet gewerkt. Uitzonderingen voor deze feestdag zijn Nederland, de Verenigde Staten, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Er wordt op deze dag niet gewerkt en paradoxaal genoeg vieren we op deze dag net het Feest van de Arbeid. De oorsprong van deze feestdag gaat terug tot 1884, en daar ligt de uitleg voor deze paradox. Op 1 mei van dat jaar wordt er in Chicago betoogd door de vakbonden voor het bekomen van de acht-urendag. In 1889 wordt 1 mei uitgeroepen tot officiële dag om te ijveren voor de acht-urendag. Deze zal er echter pas in 1919 komen, zo'n 35 jaar later dus! In 1920 beslissen de Russische Bolchevieken dat 1 mei een officiële feestdag wordt voor alle werkmensen, ter nagedachtenis van deze jarenlange strijd. In Rusland en Wit-Rusland worden er op die dag speciale 1 mei-postkaarten naar elkaar gestuurd.

1 mei: het schenken van meiklokjes

Ze luiden echt de maand mei in: de meiklokjes. In het wild en in de tuinen staan ze al een tijdje boven, in de winkels worden er op 1 mei kleine bosjes van verkocht. Toch gaat er aan deze traditie een trieste gebeurtenis vooraf. Op 1 mei 1891 lopen arbeiders door de straten van Fourmies, een stadje in het Noorden van Frankrijk. Plots beginnen soldaten op de menigte te schieten en doodden zo een tiental mensen, waaronder een arbeidster die helemaal in het wit gekleed was en die bloemen in haar armen droeg. Zij wordt het symbool voor 1 mei. Op die dag dragen de betogers sindsdien een bloem in hun knoopsgat. En de bloem bij uitstek die de maand mei symboliseert is ... jawel, het meiklokje! Dat meiklokjes geluksbrengers zouden zijn, gaat veel verder in de tijd. Er wordt verteld dat Charles IX een bosje meiklokjes cadeau kreeg als geluksbrenger op 1 mei 1561 en sindsdien besloot hij er ieder jaar te schenken aan de dames van zijn hof. Later is deze traditie overgegaan op het gewone volk en nu nog steeds worden er bosjes meiklokjes cadeau gegeven op 1 mei.

Andere feestdagen in mei

• 5 mei: in Mexico wordt el cinco de mayo gevierd. Op deze dag verloren de Fransen ooit een strijd tegen de Mexicanen. Dit wordt gevierd met lekker eten en familiebijeenkomsten. Het is in Mexico een vrije dag.
• 5 mei: Bevrijdingsdag in Nederland. Een dag waarop het einde van WO II wordt gevierd en waarop de Nederlanders om de vijf jaar een dagje thuis mogen blijven.
• 6 mei: zes mei is over heel de wereld vroedvrouwendag. Op deze dag worden de vroedvrouwen dus in de bloemetjes gezet.
• 8 mei: in vele landen (onder andere in Frankrijk en in Tsjechië) wordt op acht mei het einde van WO II herdacht. In Frankrijk heet deze dag Victoire. Fransen hebben dan een dagje verlof. Ook in België was men lange tijd thuis op deze dag. In 1974 werd hieraan een einde gemaakt maar stemmen gaan op om van 8 mei terug een vrije dag te maken.
• 9 mei: Europese Dag van de Beroerte: de symptomen van een beroerte herkennen, kan iemand anders leven redden. Om die symptomen in the picture te zetten, werd de Europese Dag van de Beroerte in het leven geroepen. want bij een beroerte telt iedere seconde. Enkele van de symptomen zijn: gevoelloosheid of zwakte in arm, been of gezicht, moeilijkheden met spreken of met het begrijpen, verwardheid, problemen met het zicht, duizeligheid en verlies van evenwicht. Herken je deze symptomen bij iemand, bel dan steeds de ziekenwagen, zelfs als de symptomen na een tijdje verdwijnen.

Hemelvaartdag

Hemelvaartdag valt steeds op een donderdag, maar de exacte datum ligt niet vast. Hemelvaart wordt berekend ten opzichte van Pasen. Hemelvaart valt exact veertig dagen na Pasen. Op die dag wordt het ten hemel stijgen van Jezus gevierd. Het is een vrije dag in vele katholieke landen. Uitzonderingen hierop zijn bizar genoeg Spanje, Portugal en Italië, toch wel heel katholieke landen.

Pinksteren

Ook Pinksteren valt niet op een vaste dag. Deze datum wordt dan weer berekend ten opzichte van Hemelvaart. Exact tien dagen na Hemelvaart is het Pinksteren. Op deze dag vieren katholieken het neerdalen van de Heilige Geest op de discipelen van Jezus. In de meeste landen is het een vrije dag, maar net als Hemelvaart is het dat niet in Spanje, Portugal en Italië. Ook is deze dag geen vrije dag voor de Canadezen, de Kameroenezen, de Engelsen, de Polen en de Russen. In Frankrijk heeft Pinksteren sinds 2004 een speciaal statuut: het is een feestdag, maar hij wordt niet in alle ondernemingen genomen, omdat het een onbetaalde feestdag is. Het is een solidariteitsdag geworden voor de oudere mensen. In 2004 kwamen er tijdens de hittegolf in Frankrijk veel oudere mensen om omdat andere mensen er geen erg in hadden dat oudere mensen bij extreem warm weer extra zorgen nodig hadden. Het geld dat op die dag wordt uitgespaard gaat nu naar de ouderen.

Communies en lentefeesten

Traditioneel is de meimaand ook de maand bij uitstek voor communies en lentefeesten. Communiefeesten vallen op verschillende data, afhankelijk van de parochies. De datum voor het lentefeest is in gans Vlaanderen dezelfde, aangezien er in dat weekend een grote bijeenkomst is voor de Vrijzinnige jeugd ergens in Vlaanderen.

Ijsheiligen

Hoe warm het ook moge zijn in april en in mei, toch moet men steeds even opletten rond 11, 12 en 13 mei. Dan komen Sint-Mamerus, Sint-Pancras en Sint-Servatius nog even langs met een flinke portie koude en nachtvorst die veel schade kan aanbrengen in jonge planten en scheuten. Extra opletten dus rond deze periode en jonge planten beschermen!

Meiboom

Deze traditie is vooral nog zeer levendig in Duitsland. Hier zet men meibomen op met daarin afbeeldingen van verschillende beroepen. Deze "Maibaum" vertegenwoordigt de eer van de stad of het dorp en er is dan ook veel concurrentie onderling om de mooiste boom op te zetten. In bepaalde streken van Frankrijk wordt een meiboom opgezet om een bepaalde persoon te eren. Ook in België worden meibomen geplant. Toch gaat de traditie steeds meer verloren. Oorspronkelijk symboliseerden deze meibomen de vruchtbaarheid.

Moederdag

Meimaand, Mariamaand. Dit gezegde werd vroeger veel gebruikt door oudere mensen. Het is ook nu nog opvallend: in de maand mei kan je geen kapelletje voorbijgaan of het is versierd met bloemetjes. En omdat de maand mei de Mariamaand is, worden in deze maand dan ook alle mama's gevierd en in de bloemetjes gezet. In België, de Verenigde Staten, Duitsland, Denemarken, Finland, Italië, Turkije en Australië valt moederkesdag traditioneel op de tweede zondag van mei. In België vormt Antwerpen hierop evenwel een uitzondering. Daar wordt moederkesdag traditioneel op 15 augustus gevierd. Meer weten over het waarom van deze afwijkende datum? Lees dan verder in 15 augustus: moederdag in Antwerpen. In Engeland is Moederkesdag dan weer vastgelegd op de vierde zondag van de lente. Ook de Fransen moeten weer eens anders doen dan anderen. Hier wordt Moederkesdag de laatste zondag van mei gevierd. Valt Pinksteren echter ook op deze laatste zondag van mei, dan verschuift Moederkesdag naar de eerste zondag van juni. Ook in het Oosten wordt Moederkesdag gevierd, weliswaar niet in mei. De Vietnamezen verwennen hun mama op 8 augustus. Chinezen vieren hun moeder slechts tot hun 35 jaar en in Japan krijgen de mama's traditioneel anjers voor hun Moederkesdag. De gewoonte om Moederkesdag te houden gaat terug naar de Griekse Oudheid. In de lente vierden de Oude Grieken Rhea, de moeder van alle goden. De Romeinen vierden de "matralia", het feest van de vrouwen en de moeders. De katholieken verwierpen eerst deze heidense gewoonten, maar langzamerhand werd de traditie nieuw leven ingeblazen. En nu worden onze mama's dus terug in de bloemetjes gezet, tot groot jolijt van groot en klein.