Ethiopië, geschiedenis van de bijbel t/m de twintigste eeuw

Een arm land, met het grootste aantal AIDS wezen van de Wereld, maar wel een land in opkomst. Dit is Ethiopië, een land dat een hele lange geschiedenis kent. De eigenlijke geschiedenis begint 100 jaar voor onze jaartelling, maar het land is veel en veel ouder. In de bijbelse verhalen van koning Salomo wordt al over dit gebied gesproken. Het land kreeg pas na de Tweede Wereldoorlog zijn huidige naam, voor die tijd was het Abessinië.

Algemeen

Ethiopië ligt in het noordoosten van (de Hoorn van) Afrika. het heeft een landoppervlakte dat 27 keer groter is dan Nederland, terwijl het 65.000.000 inwoners heeft. Alhoewel Ethiopië een lange geschiedenis kent, is het land één van de armste Afrikaanse landen, met analfabetisme van circa 67%.

Het land is afhankelijk van veel buitenlandse hulp, met name die van voedsel en medicatie. Het aantal AIDS-patiënten is hier explosief hoog, waardoor Ethiopië het hoogste aantal weeskinderen van de wereld kent.

Geschiedenis

Ethiopië stamt al uit de tijd van (de bijbelse) koning Salomo en (de bijbelse) koningin van Sheba. Ethiopië, dat vroeger Abessinië heette, was deel van het rijk van de koningin. Hun beider zoon werd de eerste vorst van Ethiopië, Melenik I. Althans dit wordt verhaalt als een legende in het boek Kebre Negast, een boek dat rond de jaartelling pas werd opgetekend.

In de oudheid was Ethiopië het land van de Aithiopes, oftewel het land van de mensen met de verbrande gezichten. Deze bevolkingsgroep leefde aan de oevers van Okeanos. Wel is bekend dat Ethiopië al een christelijk land was toen de Romeinen nog hun rituelen in het Colosseum vierden.

Een deel van de tijdlijn van de geschiedenis

De geschiedenis van Ethiopië gaat zeker wel 3.500.000 miljoen jaar terug. Dit aan de hand van fossiele vondsten en archeologische opgravingen. Misschien bestaat het land nog veel langer. De eigenlijke geschiedenis van Ethiopië begint met het koninkrijk van Aksum 100 v.Chr. gebaseerd op het reisverslag van een zeeman. Aksum was een koninkrijk en bevatte een aantal provincies van Ethiopië, maar viel binnen het gebied van Ethiopië zelf. Dit koninkrijk bloeide tussen de 3e en 7e eeuw.

Periode tot 1500

• Zoals eerder genoemd, word Menelik I beschouwd als de eerste keizer van Ethiopië.
• Bronnen geven aan dat in Aksum al in 500 v.Chr de eerste christenen leefden. Het Christendom is door Sint Frumentium in het jaar 330 naar Ethiopië gebracht, waar hij de eerste bisschop van Aksum werd. Hier bevindt zich ook de Joodse “Ark van het verbond”. Koptische Christenen vanuit Egypte vestigen zich in Ethiopië.
• In de 7e eeuw kwamen de moslims vanuit Mekka. Met hun heilige oorlog verdreven zij de christenen, maar trokken zich later terug naar het oosten van het land.
• Over de periode van de 8e t/m 11e eeuw is weinig van het land bekend, deze periode wordt ook wel beschreven als de donkere eeuwen van Ethiopië.
• Midden 12e eeuw ontstaat de Zagwe dynastie.
• De macht is in 1270 in handen van de Salominoden – dynastie, die helemaal teruggaat naar de bijbelse koning Salomo. Dit betrof een lange lijn van koningen en keizers, waarvan de laatste keizer Haile Selassie was, die in de 2e helft van de 20e eeuw overlijdt.
• In 1400 was het koning Hendrik IV die een brief stuurde naar een Ethiopische leider, namelijk “koning van Abessinië, Priester Jan”. Waarschijnlijk was hij hiermee de eerste Europese heerser die contact met het land zocht. Volgens de legende was deze Priester een christelijk leider die vastbesloten was het Heilige Graf uit handen van de ongelovigen te bevrijden.
• In 1407 bezoekt Pietro Rombulo (uit Sicilië) het land waar hij ruim 35 jaar zou verblijven. Hij was overigens niet de eerste Europeaan die het land bezocht. Dat was 17 jaar eerder de Florentijn Antonio Bartoli.
• In 1428 was keizer Yeshaq aan de macht.
• In de periode 1433 tot 1468 is Zar’a Ya’qob de keizer van het land.
• In 1441 zou een delegatie het kerkelijke concilie van Florence bijwonen. Deze delegatie bestond uit twee monniken.

Periode tot 1900

• In de jaren 1530 en 1531 veroverde Ahmad Gran (een moslimleider) een deel van het land.
• In de 16e eeuw sloten de moslims een verbond met het Ottomaanse rijk.
• In de periode van 1783 tot 1853 hadden de keizers een zuiver symbolische taak. De eigenlijke macht was in handen van de plaatselijke heren, de hoofdmannen. Deze controleerden de keizers regelmatig en noemden zichzelf de Bitwaddad, oftewel de meest bevoorrechte.
• Halverwege de 19e eeuw was Ras Kasa de (zelfgekroonde) keizer van Aksum, hij noemde zichzelf keizer Tewodros II. Onder zijn beheer werd Aksum weer zeer sterk. Hij was de eerste die voor de eenmaking van het land was. Hij heeft zich ingezet voor het herstellen van de macht en glorie van het Middeleeuwse Ethiopië.
• Na zijn dood ontstond er een machtstrijd in het land, waarbij in 1872 Yohannes IV, leider van Tigra, de keizer wordt. Tijdens de strijd in maart 1889 in Matamma tegen de Mahdisen raakt Yohannes zwaargewond en sneuvelt. Hij zal de geschiedenis ingaan als de laatste keizer die op het slagveld sterft. Ook deze keizer had oren naar een eenwording van het land.
• In 1889 wordt Melenik II (al sinds 1865 koning van Shoa) keizer, en maakt Addis Abeba tot zijn hoofdstad. Hij was degene die Ethiopië uitbreidde tot zijn hedendaagse vorm.
• In 1896 valt het Italiaanse invasieleger Adwa aan, maar de strijd eindigt in een verwoestende nederlaag voor Italië. De aanleiding voor deze aanval was dat Italië, volgens een artikel uit het Wechale Verdrag, aanspraak maakte op Ethiopië als protectoraat. Ethiopië echter verwierp dit protectoraat. Deze nederlaag is extra historisch omdat Ethiopië het enige Afrikaanse land is dat ooit en Europees macht heeft verslagen. In oktober van dat zelfde jaar wordt het verdrag van Addis Abeba getekend, waarbij Italië akkoord ging met de annulering van het Welche Verdrag en Ethiopië erkende als onafhankelijke staat.

Tijdlijn geschiedenis vanaf de 20e eeuw

• In 1913 sterft keizer Melenik II, zijn kleinzoon Lij Iyasu is zijn opvolger
• In 1916 sterft Lij Iyasu, hij wordt opgevolgd door de dochter van Melenik II. Zij was eigenlijk alleen in naam heerser, de macht lag tot aan 1930 bij haar neef Ras Tafari. In 1930 probeert haar echtenoot, prins Gugsa Welle, door middel van een opstand de alleen heerschappij voor zijn vrouw te verkrijgen. Helaas sterft hij in de strijd. Zijn vrouw sterft een dag later aan de gevolgen van diabetes.
• In 1930 wordt als opvolger van zijn tante Ras Tafari gekroond als keizer. Hij is bekend onder de naam keizer Haile Selassi.
• In 1935 vallen de Italianen Ethiopië wederom aan, en deze keer behalen ze de overwinning. Keizer Haile Selassi moet vluchten.
• Tijdens de Tweede Wereldoorlog heroveren Britten Ethiopië en keert de keizer terug. Aan het einde van deze oorlog wordt het land pas Ethiopië genoemd, tot die tijd heette het land Abessinië
• In 1952 annexeert Haile Selassi Eritrea en maakt het een provincie van Ethiopië.
• In 1960 vindt er een mislukte staatsgreep plaats, maar de guerrilla bewegingen blijven actief tegen de keizer. Zij streefden namelijk naar een constitutionele monarchie.
• In 1963 wordt in Addis Abeba de eerste conferentie van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) gehouden.
• In januari 1974 vindt er dan een geslaagde militaire staatsgreep plaats, waarbij Haile Selassi wordt afgezet. Zij installeren een militaire raad, de “Dergue”. Leden van deze raad pleegden in september van hetzelfde jaar een nieuwe staatsgreep waarbij de macht van de kolonel Alem Zewd Tessema ten einde komt. Haile Selassie wordt gevangen gezet. Duizende tegenstanders vinden in deze periode de dood. Aan het einde van dit jaar werd de Republiek Ethiopiè uitgeroepen en werd Aman Mikael Andom waarnemend staatshoofd. Ook komt keizer Selassi te overlijden.
• In 1974 wordt ook een skelet gevonden, het betreft een mensachtige en is miljoenen jaren oud. Dit wereldberoemde skelet krijgt de naam “Lucy”.
• In 1977 wordt kolonel Mengistu staatshoofd.
• In 1991 wordt de junta omvergeworpen en komt er een einde aan het schrikbewind van Mengistu. Het is de Ethiopian People´s Revolutionary Democratic Front (EPRDF) die dit bewind stopt. De EDRDF is een coalitie van revolutionaire bewegingen. Meles Zenawi neemt de macht over en vormt een overgangsregering van het bijna failliete land. Onder zijn beheer wordt een grondwet opgezet.
• In 1992 worden de stoffelijke resten van Haila Selassi teruggevonden in zijn paleis
• In 1993 wordt Ethiopië onafhankelijk.
• In 1996 wordt Zenawi de gekozen premier van Ethiopië.
• In 1998 breekt een grensoorlog uit met Eritrea welke in 2000 wordt beëindigd. De UN heeft hier een vredesmacht geleverd, maar de spanningen bijven.
• In 2000 wordt Haile Selassi herbegraven in Addis Abeba.

Ethiopië anno 2007

Het land wordt nog steeds geregeerd door Meles Zenawi. Dank zij hem heeft het land een etnisch federalistisch politiek systeem. Veel tegenstanders van dit systeem zijn opgeleide Ethiopiërs. Medestanders bewonderen hem voor de transparante overheid.