Geschiedenis van Dublin en Ierland

Er was eens een eiland naast de kust van het Verenigd Koninkrijk. Het was er groen en vooral erg regenachtig. Iedereen die ooit in Ierland is geweest zal dat kunnen beamen. Maar hoe zit het land nu eigenlijk in elkaar? Hoe is Ierland, en hoe is Dublin, geworden wat het nu is?

Het Begin

Vanaf circa 600 v. Chr. kwamen de Kelten aan in Ierland. Wat ze vonden, was een eiland met vruchtbare grond en mensen die deze al bewerkten sinds ongeveer 3000 v. Chr. Wat ze zagen, beviel de Kelten wel dus bleven ze. En er kwamen er steeds meer. Tussen 100 v. Chr. en 100 na Chr., kregen de Kelten de overhand in Ierland. Hun cultuur had die van de inheemse bevolking overgenomen en er ontstonden veel verschillende koninkrijken. Nadat een christelijke missionaris Saint Patrick Ierland had verenigd door het christendom ging het mis. In 795 vielen de Vikingen Ierland binnen en het was gedaan met de rust. Alle kloosters bij de kust werden geplunderd en de Vikingen stichtten permanente woonplaatsen. Een van de bestaande nederzettingen die de Vikingen zich toe-eigenden was An Dub Lihn dicht bij de kust. Toen de rust was wedergekeerd stichtten de Kelten in 988 dichtbij deze nederzetting een nieuwe plaats genaamd Baile Áth Cliath. Deze nederzettingen zijn samengesmolten en vormen het huidige Dublin.

'Dublin'

De naam ‘Dublin’ is afgeleid van de naam van de eerste nederzetting ‘An Dub Lihn’. Dit is een Oudhierse naam die ‘zwarte poel’ of ‘zwart water’ betekent. De Ierse naam voor Dublin is tot op de dag van vandaag ‘Baile Átha Cliath’. ‘Baile’ betekent ‘stad’, ‘Átha’ betekent ‘doorwaadbare plaats’ en ‘Cliath’ betekent ‘een rieten vlechtwerk waarmee men de rivierbodem op een doorwaadbare plaats verstevigde’.

Engelse Invloed

Vanaf de 12e eeuw viel Dublin onder het gezag van de Engelse koning. Naarmate de tijd verstreek, werd de Engelse invloed in Ierland steeds groter. Dit bleef zo tot 1541, in dat jaar ontstond het Koninkrijk Ierland, dat een personele unie had met Engeland. Dat wil zeggen dat de Engelse koning ook de koning was van Koninkrijk Ierland, maar dat het in theorie grotendeels eigen zeggenschap behield. In de praktijk was dit echter niet zo. Daarom waren er veel opstanden tegen de Engelsen die er uiteindelijk toe leidden dat Engeland de volledige zeggenschap in Ierland overnam. Van 1801 tot 1927 was Ierland onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. De belangrijkste gebeurtenissen in deze periode waren de Great Famine (Grote Hongersnood) en de Easter Rising (Paasopstand).

De Great Famine

De Great Famine vond plaats van 1845 tot 1850. In 1845 was de aardappeloogst, die het overgrote merendeel aan voedsel moest leveren, mislukt. Veel mensen leden honger en stierven. Toen de oogst opnieuw mislukte in 1848 was de ramp compleet. Veel Ieren vluchtten naar de Nieuwe Wereld (Amerika) op coffin ships. Dit waren overvolle schepen met te weinig voedsel en veel ziekten waardoor uiteindelijk gemiddeld 30% van de mensen aan boord stierf voor aankomst in Amerika. In 1840 waren er ongeveer 8 miljoen inwoners in Ierland; in 1850 waren dit er nog maar ongeveer 6 miljoen. Meer dan de helft van deze mensen is toen overleden.

De Easter Rising

De Easter Rising is de belangrijkste gebeurtenis in de politieke geschiedenis van Ierland en deze vond plaats in Dublin. Deze republikeinse opstand in 1916 begon op 24 april toen de Irish Volunteers en het kleine Irish Citizen Army onder andere het General Post Office bezetten. Op paasmaandag van dat jaar riepen de bezetters de Ierse Republiek uit door middel van een onafhankelijkheidsverklaring. De opstand hield echter geen stand, op 30 april 1916 werden de republikeinen door een grote Engelse overmacht neergeslagen. Vrijwel alle deelnemers aan deze opstand werden ter plekke gedood, of naderhand geëxecuteerd. Er wordt gezegd dat de leiders van de Easter Rising vanaf het begin wisten dat hun opstand een verloren zaak was. Toch brachten zij dit ‘bloedoffer’ om op langere termijn de status van Ierland tegenover Engeland te kunnen veranderen. En ze hadden gelijk. Na de opstand veranderde de publieke opinie over de Engelse overheersing en de Sinn Féin, een Iers nationalistische partij, won overtuigend de volgende verkiezingen in 1918. Na een periode van onrust in Ierland tussen de Ieren en de Engelsen, werd uiteindelijk een verdrag opgesteld. De leider van Sinn Féin, Éamon de Valera kon hierdoor in 1921 de Ierse Vrijstaat uitroepen.

Ierse Onafhankelijkheid

Na de eerste wereldoorlog, werd in 1922 een verdrag getekend dat ervoor zorgde dat het zuiden van Ierland onafhankelijk werd, maar nog steeds banden had met het Verenigd Koninkrijk. Ze stonden Ulster, de meest noordelijke provincie van Ierland af aan de Engelsen. Dit was echter niet het einde van de burgerontevredenheid. De Ieren wilden volledig af van alles wat met Engeland te maken had. In 1949 is dit gelukt en werd de Ierse Republiek uitgeroepen door John A. Costello in het Parlement in Dublin.
Ierland is momenteel onafhankelijk en lid van Europese Unie.

Er kan geconcludeerd worden, dat de meest belangrijke gebeurtenissen uit de Ierse geschiedenis zich afspeelden in Dublin. Daardoor zijn in er in de stad veel gebouwen uit verschillende perioden uit de geschiedenis. In Dublin leeft de geschiedenis!

Lees verder

• Architecturale highlights in Dublin