Werd New York werkelijk gesticht door Nederlanders?

De geschiedenis houdt ons voor dat New York door Nederlanders gesticht werd. Hiermee doet men de waarheid geweld aan, beweert de Belgische historicus Yves Vander Cruysen in zijn boek ‘Pierre Minuit, l’homme qui acheta Manhattan’. Het was wel degelijk een Waal. Voor zijn boek deed de auteur onderzoek in talrijke Amerikaanse bibliotheken, sprak met geëmigreerde Belgen en bezocht de archieven van Doornik.

Op handelsmissie

We schrijven 1625 als Pierre Minuit als medewerker van de West-Indische Compagnie naar de pas gestichte kolonie Fort Amsterdam vertrekt om er delfstoffen te zoeken. Fort Amsterdam zal zich geleidelijk ontwikkelen tot de stad Nieuw-Amsterdam, dat in 1664 door de Engelsen veroverd werd en New York genoemd werd, naar de hertog van York. In deze aan de oostkust van Noord-Amerika gelegen kolonie wonen op dat ogenblik overwegend Waalse protestanten die voor de vervolgingen in Europa gevlucht waren. De huizen die er gebouwd werden zijn in Ardeense stijl en de voertaal is het Waals, een variant van het Frans. De ideale man dus voor de West-Indische Compagnie om er zaken te gaan doen, de natuurlijke biotoop voor Minuit die ook diaken was van de protestantse Waalse kerk.

Gouverneur

Minuit heeft niet veel tijd nodig om zich te integreren en slaagt erin om gouverneur van Nieuw-Amsterdam te worden. In deze functie koopt hij in 1626 van de oorspronkelijke bewoners, de Leni-Lenape-indianen, het eiland Manhattan voor snuisterijen en sieraden ter waarde van 60 florijnen, wat heden ten dage overeenkomt met 730 euro. Tezamen met de Waalse inwoners bouwt hij de kolonie verder uit. De namen ‘Wall Street’ -de Waalse straat- en ‘Wallabout Bay’ -de Waalse bocht- verwijzen nog steeds naar de toenmalige Waalse aanwezigheid.

Alle historici bevestigen de belangrijke rol die Minuit in de Amerikaanse geschiedenis heeft gespeeld. In het zuidelijk gedeelte van Manhattan ligt Peter Minuit Plaza, een klein parkje aan de vroegere gouverneur gewijd. In het Inwood Hill Park, een natuurgebied op Manhattan, staat een aan hem gewijd gedenkteken waar Minuit Manhattan zou gekocht hebben.

Nationaliteit

Alleen over de nationaliteit van Minuit bestaat er enige onenigheid, omdat talloze landen de eer voor de stichting van New York voor zich willen opstrijken. Zo kibbelen Nederland, Duitsland, Frankrijk, Zweden en België over deze kwestie. Voor Nederland is het een uitgemaakte zaak dat Minuit, die ze Peter Minnewit noemen, voor de West-Indische Compagnie werkte en dus handelde in naam van deze zeventiende-eeuwse ‘multinational’. Duitsland vindt zijn geboorteplaats Wesel in het Rijnland doorslaggevend, terwijl België schermt met het feit dat de familie Minuit van Doornik afkomstig was en omwille van godsdienstige redenen slechts was uitgeweken. Frankrijk van zijn kant beweert dat Minuit Franse voorouders had. Zweden ten slotte wijst erop dat Minuit na zijn ontslag als gouverneur voor de Zweedse kroon nog de kolonie Nieuw-Zweden (1638) stichtte en er de eerste gouverneur werd.

De auteur

Yves Vander Cruysen (1963) is journalist van opleiding maar ook historicus en politicus. Momenteel is hij schepen in Waterloo. Als schrijver specialiseert hij zich sinds een tiental jaar in het naar boven halen van ‘vergeten’ Belgen om de Belgische geschiedenis te vervolledigen en een aantal belangrijke historische personages op de kaart te zetten. In ‘Curieuses histoires des avontures Belges’ (2011), vertelt hij onder andere over hoe Belgen Londen gesticht hebben, over Jeruzalem en Constantinopel hebben geheerst en met Marco Polo hebben gereisd. Daarna verscheen ‘Curieuses histoires des inventeurs Belges’ (2012) over de enorme creativiteit van vele Belgen.

Voor het boek over Pierre Minuit deed hij dertig jaar lang onderzoekswerk en stootte in de archieven van de stad Doornik op onweerlegbare bewijzen dat de familie Minuit van Doornik afkomstig was, maar in 1581 naar Duitsland waren gevlucht voor het katholieke Spaanse bewind in de Nederlanden.

In Nederland wordt over zijn stelling smalend gedaan gezien hij voor de West-Indische Compagnie werkte. Omdat Wallonië in crisis verkeert, is men er krampachtig op zoek naar Waalse idolen, stelt men.