Mannen achter de macht: Edward Mandell House

Hoewel hij herhaaldelijk belangrijke politieke ambten aangeboden kreeg, verkoos House de anonimiteit boven de schijnwerpers van het politiek toneel. Het is meteen de reden waarom zo weinig over hem bekend is, hoewel hij als persoonlijke vriend en raadgever van Woodrow Wilson een sleutelrol speelde in de de geschiedenis van de vroege twintigste eeuw.

Een "bescheiden" man

Edward is op 26 juli 1858 geboren in Houston, Texas als één van de vijf kinderen van Thomas William senior, een Engelsman van Nederlandse afkomst die in 1835 naar Amerika emigreerde. Bij zijn dood in 1880 was Thomas sr. de derde rijkste man van Texas.
Thomas House was voor de Amerikaanse Burgeroorlog reeds een succesvol ondernemer, maar zijn grootste fortuin had hij te danken aan de wapensmokkel tussen de Confederatie en de Unie. De nalatenschap die Edward op 21-jarige leeftijd ontving bestond ondermeer uit T.W.House & Co, de grootste "supermarkt-keten" van Texas, enkele scheepvaartmaatschappijen, een private bank, de Houston Gas Company, verschillende suikerrietplantages en een katoenplantage van 280 km². Edward verkocht het grootste deel van zijn belangen maar breidde zijn bankactiviteiten uit. Van 1892 tot 1906 werd Texas bestuurd door vier gouverneurs die elk door House in het zadel waren geholpen. De eerste daarvan, James S. Hogg gaf Edward de titel van 'kolonel', na hem tot staflid benoemd te hebben. Edward zou vanaf dan de titel aanhouden, hoewel hij nooit een officiersfunctie heeft gehad in het leger. Om zich volledig op het bankieren toe te leggen, verhuisde Edward in 1902 naar New York. Toeval of niet, maar het was hetzelfde jaar dat Paul Warburg zich definitief in New York vestigde. Edward had een talent voor het maken en onderhouden van betekenisvolle vriendschappen op het hoogste niveau. Hij was één van de weinigen die J.P.Morgan goed genoeg kenden om hem Jack te mogen noemen. De 'kolonel' had ook veelvuldige contacten in de hoogste kringen van Parijs en Londen.

De schaduw van Woodrow

In 1909 viel Edwards oog op een jonge academicus, Woodrow Wilson, die tot dan toe geen enkele politieke ervaring had. House en Wilson werden goede vrienden. In 1910, een jaar nadat ze elkaar hadden leren kennen werd Wilson gouverneur van de staat New Jersey. Met politieke steun van Theodore Roosevelt, het geld van House en financiële bijdragen van Jacob Schiff was de gooi naar het presidentschap in 1912 een beklonken zaak en in maart 1913 legde Woodrow Wilson de eed af als president. Het was misschien de snelste politieke carrière in de wereldgeschiedenis. Wilson noemde Edward House vaak zijn alter ego en omdat hij zelf weinig belangstelling aan de dag legde voor intern politiek gekibbel, was het voornamelijk House die de regering samenstelde. Wilson bood House elk ministerschap aan dat hij maar wilde, maar House verkoos achter de schermen te blijven en "to serve whereever and whenever possible." Als alter ego van Wilson en mede-inwoner van het Witte Huis werd House bijna letterlijk de schaduw van Woodrow Wilson.

Onschuldig bij gebrek aan bewijs

Tot op heden bestaan er zo goed als geen schriftelijke bewijzen voor Edwards betrokkenheid bij organisaties als de CFR. Niettemin duiden de omstandigheden op die mogelijkheid. Het was in ieder geval zo goed als onmogelijk geen banden te hebben met, of minstens mensen te kennen die wel van het programma van de CFR op de hoogte waren, gezien zijn positie en financiële contacten. De belangrijkste contacten in elk opzicht waren J.P.Morgan en (tot aan de oprichting van de 'Fed') diens concurrenten Schiff en de Warburgs.
In 1912 publiceerde House onder pseudoniem een "fictief" werk dat beschrijft hoe dictator Dru aan het hoofd komt van één wereldregering. Tegelijk schreef hij met Wilson het 14-punten programma dat de basis zou worden van de oprichting van de Volkerenbond, de eerste "wereldregering". Dit idee zou pas met de UNO vaste voet aan de grond krijgen, maar is een constante geweest in de internationale politiek na 1913. Hij was een fervent voorstander van de oprichting van de 'Fed' (en zou meegeholpen hebben kandidaat bestuurders te kiezen, waar hij perfect toe in staat was vermits hij zelf de regering had samengesteld). In 1917 werd Leon Trotsky op weg naar Rusland (vanuit New York) gearresteerd in Halifax door de Britse geheime diensten. Hij instrueerde persoonlijk het hoofd van de Britse Inlichtingendienst in Amerika, Sir William Wiseman, Trotsky vrij te laten en hem zijn weg te laten vervolgen. Wiseman, toevallig of niet, woonde onder hetzelfde dak als House. Tot slot is er de beruchte "House quote" waarin Edward aan Wilson het principe van de 'Fed' en de daarmee verbonden 'Sociale Zekerheid' uitlegt, in functie van de totale controle over de bevolking. Er zal misschien nooit bekend worden wie de transcriptie van dit gesprek in de openheid gebracht heeft, gezien de implicaties. Het zou Wilson zelf kunnen geweest zijn. De quote zou immers uit Wilsons persoonlijke memoires komen, maar tot heden is daar geen absoluut bewijs voor. Hoewel Wilson zelf geen lid was van de CFR (voor zover geweten), werd hij er zich snel genoeg van bewust dat hij slechts een speelpop was in de handen van machtige figuren. Hij verwittigde de bevolking hiervoor in bedekte termen:
"The question upon which the whole future peace and policy of the world depends is this: Is the present war a struggle for a just and secure peace, or only for a new balance of power?", toespraak tot de senaat, 22 januari 1917
"Some of the biggest men in the United States, in the field of commerce and manufacture, are afraid of somebody, are afraid of something. They know that there is a power somewhere so organized, so subtle, so watchful, so interlocked, so complete, so pervasive, that they had better not speak above their breath when they speak in condemnation of it."
Misschien had hij het daarmee ook over zijn vriend Edward House.
In zijn boek "The New Freedom:.." maakt Wilson het ten slotte klaar en duidelijk:
"We have come to be one of the worst ruled, one of the most completely controlled and dominated governments in the civilized world. No longer a government by free opinion, no longer a government by conviction and the vote of the majority, but a government by the opinion and duress of a small group of dominant men."