De Nederlandse vlag

Toen in 1579 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen werd de driekleurige vlag de officiële Nederlandse vlag. In een paar jaar verandert de oranje kleur in rood en in 1596 wordt voor het eerst gesproken over de rood-wit-blauwe vlag.

Geschiedenis

Er zijn tekeningen van vlaggen op rotsen en dierenhuiden teruggevonden. Deze dateren waarschijnlijk vanuit de prehistorie. De Romeinen waren de eersten die oorlog met een vlag aan een stok voerden.
Vlaggen hebben namelijk een betekenis, vertellen vaak iets over een land, ze laten zien dat je bij elkaar hoort, en dat verbroedert. Daarom zijn mensen vaak heel trots op hun landenvlag.
De grootte van een vlag is niet zo heel belangrijk, zolang de verhouding maar 3:2 (lengte tot breedte) blijft. Het is niet toegestaan op de Nederlandse vlag andere versierselen of toevoegingen aan te brengen. De vlag mag wel in de vorm van draperieën als versiering worden gebruikt.

Nederlandse vlag

De vlag van Nederland bestaat uit drie horizontale banen. Tijdens de 80-jarige oorlog (1568-1648) voerden de opstandelingen, met als aanvoerder Prins Willem van Oranje, de princevlag. Deze had de kleuren orange-blanje-blue, naast een uni-kleurige oranje vlag. De laatste was de vlag van het Huis van Oranje Nassau. Toen in 1579 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen werd de driekleurige vlag de officiële Nederlandse vlag. In een paar jaar verandert de oranje kleur in rood en in 1596 wordt voor het eerst gesproken over de rood-wit-blauwe vlag. De officiële hedendaagse kleuren van de vlag zijn:

• Helder vermiljoenrood
• Wit
• Kobaltblauw

Oranje werd rood, hoezo?

Helemaal zeker weet men het niet waarom oranje werd vervangen door rood. Er werd gespeculeerd dat de zeelui aan rood de voorkeur gaven, omdat deze kleur op afstand beter te zien zou zijn en die minder snel verbleekte. Een andere speculatie is dat er een tekort ontstaan is aan oranje kleurstof, en dat het ontwikkelen van een nieuw procedé een donkerdere kleur opleverde die meer rood dan oranje was. Ook is het heel goed mogelijk dat de Staten-Generaal het oranje vervangen hebben door het rood uit hun eigen vlag.
Echter aan geen van bovenstaande speculaties is enig bewijsmateriaal te koppelen.

Op 19 februari 1937 is bij Koninklijk Besluit besloten dat de Nederlandse vlag voortaan de kleuren rood-wit-blauw voert. Bij officiële gebeurtenissen met betrekking tot de Koning(in) en overige leden van het Koninklijk Huis wordt boven de nationale driekleur een oranje wimpel gehesen.

Vlaggenprotocol

Op 22 december 1980 heeft de toenmalige minister President Dries van Agt een nieuwe vlaginstructie vastgesteld voor het vlaggen vanaf rijksgebouwen. Dezelfde instructie geldt ook voor de lokale overheid, voor private instellingen en burgers bestaat deze instructie niet. Maar men wordt geadviseerd deze instructie wel te volgen.

• De Nederlandse vlag mag volgens deze instructie alleen tussen zonsopgang en –ondergang worden gehesen, behalve wanneer ze aan beide zijden voldoende verlicht is
• Wanneer de vlag halfstok gehangen dient te worden, hijst men de vlag eerst langzaam en statig volledig tot in de top gehesen, en dan langzaam aan tot halverwege de stok. De vlag mag echter de grond niet raken. De vlag wordt niet opgebonden. Bij het neerhalen van de halfstok vlag wordt deze eerst weer langzaam en statig in de top gehesen, alvorens langzaam te strijken
• Bij dodenherdenking mag vanaf 18.00 uur tot zonsondergang halfstok worden gehangen. Na het houden van de 2 minuten stilte, mag de vlag niet in top worden gehesen. Dit is vanaf 2001 zo bepaald, toen is namelijk een landelijke instructie afgegeven dat dit niet meer mag. Er vinden na de twee minuten stilte nog te veel activiteiten elders in het land plaats. Daar hoort een vlag in top niet bij.
• Wanneer de Nederlandse vlag samen met andere vlaggen wordt gehesen, dan dient de nationale driekleur een ereplaats in te nemen, dit is de beste plaats en is afhankelijk van de situatie
• Indien naast de Nederlandse vlag, vlaggen van andere naties worden gehesen, is voor de onderlinge rangorde in het algemeen de eerste letter van de namen van de betrokken landen in de Franse taal bepalend
• Tijdens inkomende officiële bezoeken van staatshoofden wordt alleen gevlagd in de plaats waar het bezoek plaatsvindt
• Voor het vieren van bijvoorbeeld het behalen van een schooldiploma of voor een jubileum mag er gevlagd worden
• Er wordt onderscheid gemaakt tussen het Uitgebreid Vlaggen (UV), de vlag wordt gehesen op alle rijksgebouwen, en het Beperkt Vlaggen (BV) de vlag hangt alleen op hoofdgebouwen van ministeries, beide Kamers van de Staten-Generaal, Raad van State, Het Kabinet van de koningin en de Hoge Raad
• De vlag dient met respect behandeld te worden en mag daarom de grond of struikgewas niet raken

Wanneer wordt er gevlagd?

• Op de verjaardagen van de leden van het Koninklijk Huis
• Koningsdag (27 april, UV)
• Dodenherdenking (4 mei, vanaf 18.00 uur; UV)
• Bevrijdingsdag (5 mei, UV)
• Nationale Veteranendag (29 juni)
• Officieel einde van de Tweede Wereldoorlog (15 augustus, UV)
• Prinsjesdag (derde dinsdag van september, alleen in Den Haag UV)
• Koninkrijksdag (15 december, BV)

Wanneer een oranje wimpel?

Op de verjaardagen van Z.M. de koning, H.M. de koningin, de kroonprinses H.K.H. prinses Amalia wordt de oranje wimpel gevoerd, alsmede op Koningsdag. Verder wordt de wimpel niet gebruikt bij het vlaggen.

Hoe de vlag te vouwen

Er is een duidelijke wijze hoe onze nationale driekleur opgevouwen dient te worden:

• De vlag wordt langs de banen in drieën gevouwen, zodat alleen de rode en blauwe baan zichtbaar blijven
• De vlag wordt haaks op de vorige vouwen dubbel gevouwen, met de blauwe baan naar buiten
• Het dubbelvouwen wordt nog een keer herhaald