De kattenGodin Bastet

De kattenGodin Bastet Het mysterie van de godinnen. In Egypte gelooft men al duizenden jaren in goden en godinnen. Een van deze Godinnen is Bastet.

Bastet de kattengodin

Toen de Grieken in Egypte aankwamen, associeerden ze Bastet met Artemis, zodat ze van een zonnegodin veranderde in een maangodin.

1. Ze had de macht om een zonsverduistering op te roepen, en was ook een vruchtbaarheidsgodin. Zij vertegenwoordigde de goede kant van de godin Hathor. Als haar tegenpool werd de wraakzuchtige godin Sekhmet genoemd. Bastet was de dochter van Osiris en Isis, de vrouw van Ptah en de moeder van Miysis en Nefertum.

2. Tijdens de Ptolemeïsche periode in Egypte werd Bast(et) gelijkgesteld aan Artemis, en verschoof haar domein van zon- naar maanverduisteringen. De maan wordt meestal met de Moedergodin geassocieerd vanwege haar cyclussen. In de matriarchale samenleving was het de vrouw die de tijdmeting (mensura) en de kalender (maand) opstelde.

3. Daarbij werden de drie zichtbare fasen van de maan als referentiepunten gebruikt. Ter associatie kwam ook vaak het geloof in godinnen met drie verschijningsvormen tot stand. Men noemt dit een Godentrias. Bastet, Hathor, Sekhmet was zo'n triade. Omgekeerd is het voor komen van een Godentrias, een drie-eenheid, ook meestal een indicatie voor vroegere matriarchale religie met een Moedergodin als oppergodheid

Zij komt voor sinds de 2e dynastie en werd toen als beschermster van de Farao beschouwd. In haar bekendste (latere) vorm zien we haar als een kat of een vrouw met een kattenhoofd. Meestal heeft deze een sistrum of muziekinstrument vast. Bastet werd vaak samen afgebeeld met Sekhmet met de leeuwenkop, de godin van Memphis.
Ze wordt ook wel uitgebeeld als een moeder die haar kittens zoogt.

Bastet (oorspronkelijk: Bast, ook Pasht, Ubasti en Bubastet) was in de Egyptische mythologie een vruchtbaarheidsgodin, voorgesteld als een kat. In haar oudste vorm kon ze ook weergeven zijn met een leeuwenhoofd en een ankh-kruis. Het is de godin van vreugde, dans, muziek en feest.

Mettertijd werd op afbeeldingen haar oorspronkelijke kop van de wilde woestijnkat vervangen door die van een huiskat. Katten waren belangrijk voor de Egyptenaren; ze beschermden het graan tegen ongedierte, en op hun beurt werden ze beschermd door Bastet. Op het doden van een kat stond de doodstraf. Als een kat stierf, scheerden de leden van de huishouding hun wenkbrauwen als teken van rouw, en soms lieten ze hun huisdier mummificeren.

Het was verboden om op de feestdag van Bastet op leeuwenjacht te gaan. Leeuwen (of eerder leeuwinnen) werden heel vaak geassocieerd met Moedergodinnen, ze werd vaak afgebeeld zittend op een troon geflankeerd door twee leeuwinnen ten teken van hun macht over de natuur. In streken waar geen leeuwen voorkwamen werd ze later met andere katachtige geassocieerd. Maar de kat evoceerde tegelijk de zachtaardige kant van de godin. Zo was Bastet ook de beschermster van de huisvrouw, en werd op een zeker ogenblik ook met parfum
geassocieerd.

Haar cultus was vooral rond de stad Bubastis gecentraliseerd, waar zij aldus Herodotos de mooiste tempel van het hele land had en met het grootst aantal aanhangers. Bij de feesten voor de Godin Bastet werd enorm veel wijn gedronken en zouden er zo’n zevenhonderdduizend bezoekers zijn geweest.
Dit had te maken met de regeneratie van de Farao die na een aantal jaren zijn vruchtbaarheid moest bewijzen of herstellen tijdens een enorm feest aan de Nijldelta.
Priesteressen voltrokken daarbij talloze vruchtbaarheidsrituelen, waarbij mannen gaarne behulpzaam waren.

Wanneer was nu de 2e dynastie

De 2e Dynastie van de Egyptische oudheid begint met de regering van Hetepsekhemwy in 2770 v. Chr. en loopt tot 2649 v. Chr. Tijdens deze periode bevond de koninklijke begraafplaats zich in Saqqara.

Na de derde koning van de 2e Dynastie wordt de opeenvolging van koningen onduidelijk, waarschijnlijk waren er rivaliserende koningen.

Koning Peribsen is de eerste koning uit de Egyptische geschiedenis die een Sethnaam heeft in plaats van een Horusnaam. Waarschijnlijk veranderde hij zijn Horusnaam Sekhemib in de Sethnaam Peribsen. Horus en Seth zijn goden uit de Egyptische mythologie die vechten om de heerschappij over Egypte. Het zou kunnen dat Peribsen geloofde in de triomf van Seth en zo zijn Horusnaam in een Sethnaam veranderde. Ook koning Kasekhem veranderde zijn naam in Khasekhemwy. Sekhem betekent 'macht', hetgeen refereert aan Horus, terwijl Sekhemwy 'de beide machten' betekent, hetgeen refereert aan Horus en Seth, wat erop zou kunnen wijzen dat tijdens zijn regering een einde was gekomen aan rivaliserende machten en Egypte weer een stabiel geheel was.
© 2007 - 2024 Hercules, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De derde tussenperiode in EgypteDe derde tussenperiode in EgypteDe derde tussenperiode in Egypte 1070-525 v.Chr. kenmerkte zich door een toenemend verval, waarbij met regelmaat Libyers…
Egyptische kunst 2: Overzicht van de dynastieënOm de kunst van het oude Egypte te kunnen begrijpen is het van belang iets van de geschiedenis te weten. Een overzicht v…
Fatimiden dynastieDe Fatimidische dynastie had haar zetel in Caïro en heerste van 909 tot 1171. De Fatimiden waren strenge Shi'ieten, met…
Hoe de kat een huisdier werdHoe de kat een huisdier werdOngeveer 3000 tot 4000 jaar geleden ontstond de vriendschap tussen mens en kat. In het oude Egypte hebben ze elkaar gevo…

De stichting van RomeDe stichting van RomeToen Romulus en Remus volwassen waren wilden ze een stad stichten op de plaats waar ze zijn achtergelaten bij de rivier.…
Frans Hals, Hollandse schoolFrans Hals, Hollandse schoolHij wordt beschouwd als de grondlegger van de Hollandse school, was gespecialiseerd in portretten. Meestal van zijn Haar…
Bronnen en referenties
Hercules (6 artikelen)
Gepubliceerd: 16-01-2007
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Geschiedenis
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.