Vaticaanstad in Rome

HHet was Constatijn de Grote die in 313 na Chr. het Christendom uitriep tot officiële religie, wat een enorme omslag was voor de Christenen. Ze waren immers ruim drie eeuwen vervolgd. Uiteindelijk krijgt de Paus in 1870 een stukje Rome toegewezen, wat het huidige Vaticaan is. Vaticaanstad is de kleinste onafhankelijke staat ter wereld.

Vaticaanstad (Città del Vaticano)

• Een land van amper één km²
• Het laagste geboortecijfer ter wereld
• Het ligt midden in Rome en heeft
• Een inwoners aantal van 49 kardinalen, 333 geestelijken, 88 Zwitserse gardisten, 53 burgers
• Aan het hoofd van dit landje staat de Heilige Stoel (Santa Sede)
• Toch ontvangt dit super kleine staatje een zeer hoog aantal toeristen per jaar, honderdduizenden mensen komen om de Sint Pieter of de Sixtijnse kapel te bewonderen of om een glimp op te vangen van de kerkelijke vorst
• Dit dwergstaatje is onafhankelijk geworden in 1929, na conflicten tussen de diverse pausen en Italië
• Heeft een eigen postkantoor, telefoonbedrijf, bankwezen, treinstation, en munteenheid
• Het eigen radiostation was de eerste op de wereld
• De eigen krant het L’ Osservatore Romano
• In de Tweede Wereldoorlog gespaard gebleven van bombardementen

Ontstaan van Vaticaanstad

Het was Constatijn de Grote die in 313 na Chr. het Christendom uitriep tot officiële religie, wat een enorme omslag was voor de Christenen. Ze waren immers ruim drie eeuwen vervolgd. In de 4e en 5e eeuw verliest Rome zijn status als hoofdstad van het Romeinse Rijk, maar in de 6e eeuw krijgt de stad meer en meer betekenis als de paus daar zijn zetel plaatst.

Tussen 1309 en 1377 breekt een tijdperk aan van verval en machtsstrijd. Dit komt mede door de
verplaatsing van de pauselijke zetel (curie) naar Avignon. Na deze periode wordt het Vaticaan weer door de paus als zijn residentie ingenomen. In de Renaissance ontwikkelt Rome weer, Michelangelo werkt aan de Sixtijnse kapel en Bramante werkt aan de nieuwbouw van de Sint-Pieterskerk.

In de 16e en 17e eeuw wordt Rome onder leiding van Bernini en Borromini omgetoverd tot het centrum van een triomferend Christendom. In 1870 krijgt de Paus een stukje Rome toegewezen, wat het huidige Vaticaan is.

Sint Pieterskerk (San Pietro in Vaticano)

De Sint Pieterskerk staat boven op één van de zeven heuvels van Rome, namelijk Vaticanus. De eerste kerk werd gebouwd op de plaats waar de apostel en eerste Paus Petrus gekruisigd en begraven is. Met de bouw hiervan begon men in 326 en was klaar rond 350.

In 1506 besloot de regerende Paus Julius II, dat de kerk herbouwd moest worden en gaf opdracht de oude kerk te sloten. Om een nieuwe kerk te kunnen neerzetten was verschrikkelijk veel geld nodig. Om dit bijeen te krijgen, verkregen tussenpersonen toestemming om aflaten te verkopen. Johann Tetzel verkocht in 1517 aflaten in Duitsland. Hier ging het er erg hard aan toe, hij beweerde namelijk dat aan de kopers ‘dat als een munt in de geldkist klinkt, een ziel uit het vagevuur springt’. De Duitsers protesteerden hier toch tegen, het was raar dat je je geen zorgen hoefde te maken over je zonden, zolang je maar genoeg geld betaalde.

Het oorspronkelijke ontwerp van de kerk werd gemaakt door Donato Bramante (1444-1514). Hij ontwierp een kerk in de vorm van een Grieks kruis (vier gelijke armen), bekroond met een koepel. Na zijn dood kwam de bouw een paar jaar stil te liggen door de verovering van Rome door Karel V van Spanje. Pas in 1517 nam Michelangelo (1475-1546) de bouw over. Hij veranderde het ontwerp van de koepel, maakte de basicilica kleiner en voegde er een zuilengang aan toe. Ook hij heeft het bouwwerk niet afgezien, hij stierf in 1546 vlak voordat de bouw aan de koepel zou beginnen.

Giacomo della Porta (1537-1602) maakte de koepel af, hij hield vast aan het ontwerp van Michelangelo, maar paste hier en daar een kleine verandering toe. In het begin van de 17e eeuw werd het kruis doorgetrokken en kreeg de kerk de vorm van een Latijns kruis, werd een hele grote gevel aangebracht. In 1626 werd de kerk ingezegend.

Door de bouw van de ronde zuilengang door Gian Lorenzo Bernini (1598-1680) in de periode tussen 1656 en 1667 kreeg de kerk zijn uiteindelijke en huidige vorm.

Sixtijnse kapel (Capella Sistina)

Het was Paus Sixtus IV die in 1473 opdracht gaf aan de architect Giovanni dei Dolci om een huiskapel te bouwen. Het gebouw dat acht jaar later klaar was wordt nog steeds gebruikt door de Paus, meestal voor plechtige ceremonies. Natuurlijk wordt in deze kapel de nieuwe Paus gekozen.

• De kapel gebouwd van baksteen met een tonvormig dakgewelf
• Heeft de afmeting van 41 x 13 meter
• De zaal is 20 meter hoog
• Gedeelte voor het altaar, bestemd voor de geestelijke is afgescheiden door een transenna, een marmeren hekwerk
• Elk van de twee lange zijwanden heeft zes grote boogramen

De wanden bestaan uit drie ringen:

• Onderaan wandkleden die ontworpen zijn door Rafaël (1483-1520) met scènes uit de evangelies en Handelingen
• In het midden fresco’s met scènes uit de levens van Mozes en Jezus
• Bovenaan, naast de ramen de afbeeldingen van pausen

De muur- en plafondschilderingen in de Sixtijnse kapel zijn het hoogtepunt van de renaissance. De plafond- en wandschilderingen zijn van Michelangelo. De schilderingen zijn in drie stappen aangebracht, in opdracht van verschillende pausen:

• 1481-1483: nog tijdens de regeringsperiode van Sixtus IV (1471-1484) werden alle wanden gedecoreerd. Pier Matteo d'Amelia schilderde een sterrenhemel op het plafond
• Julius II gaf in 1508 Michelangelo opdracht om het plafond en de lunetten boven de ramen te beschilderen. Dit werk was in 1512 klaar. Het plafond toont negen taferelen uit Genesis; in de lunetten worden voorvaderen van Jezus getoond, zoals opgesomd in Mattheüs 1
• Michelangelo kon in 1536 opnieuw aan de slag, ditmaal in opdracht van paus Paulus III om op de wand achter het altaar een fresco te maken met het Laatste Oordeel. Dit meesterwerk was klaar in 1541

Helaas stortte een deel van de wand met de deur in 1522 in. Hierbij gingen een aantal fresco’s verloren, namelijk:

• De opstanding van Jezus
• Discussie over het lichaam van Mozes

Decennia later werden deze werken vervangen door Hendrik van den Broek en matteo da Lecce en werden uitgebeeld in het oorspronkelijke ontwerp.