Paus Julius II en de kunst in Rome

Er wordt wel eens gezegd dat het grootste verdienste van paus Julius II (1443-1513) was dat hij de belangrijkste kunstenaars van zijn tijd naar Rome heeft gehaald. Hij wilde hiermee laten zien hoe machtig hij was (hij als mens) en uitte dit door kunst te laten maken in zijn naam door grote kunstenaars.

Sint-Pieter

Allereerst liet Julius II de Sint-Pieter slopen om vervolgens een nóg grotere kerk te maken. Dit was voor de mensen een grote schok: de Sint-Pieter was de grootste kerk toentertijd en de paus liet die slopen. Als architect voor de nieuwe Sint-Pieter stelde hij Donato Bramante in. In 1503 kreeg Bramante deze opdracht en op 18 april 1506 legde Julius zelf de eerste steen neer. Na Bramante’s oorspronkelijke ontwerp wat gebaseerd was op een Grieks kruis werden door de daaropvolgende hoofdarchitecten nog enkele veranderingen doorgevoerd waardoor er uiteindelijk toch een Latijns kruis ontstond als grondvorm.

Praalgraf

Ten tweede kreeg Michelangelo de opdracht om een praalgraf te maken wat zou bestaan uit 48 beelden en wat zou moeten komen staan tegen de achterwand van de nog niet gebouwde Sint-Pieter. Geen enkele paus die vindt dat God het belangrijkst is gaat in zoiets investeren. Het hele graf zelf was pas 32 jaar na de dood van de paus klaar. Het beeld van Mozes middenin en de beelden van Rachel en Lea aan zijn zijne zijn door Michelangelo zelf gemaakt. De overige beelden op het graf zijn gemaakt door Michelangelo’s leerlingen.

Plafonds Sixtijnse Kapel

De reden dat dit graf zo laat klaar was, had te maken met het feit dat de paus Michelangelo ergens anders voor nodig had: het beschilderen van de plafonds van de Sixtijnse Kapel. Het plafond was oorspronkelijk azuurblauw geschilderd met gouden sterren, maar dat beviel de paus niet en dus besloot hij dat er een fresco overheen geschilderd moest worden. Hij vroeg Michelangelo hiervoor, maar die had daar niet echt zin in. Zijn liefde lag vooral bij het beeldhouwden. Hoe belangrijk de paus vond dat er fresco´s moesten komen zie je aan het bedrag wat hij erover had: Michelangelo schilderde tussen 1508 en 1512 voor 3000 dukaten. Overigens schijnt het dat zowel Michelangelo als de paus lastige personen waren maar dat ze het met elkaar wel goed konden vinden. De paus zou af en toe langs zijn gekomen en op de stellingen zijn geklommen om de fresco´s van dichtbij te zien.

Raphael Stanze

Als laatste bekende kunstenaar had Julius II ervoor gezorgd dat Rafaello Sanzio (Rafaël Santi) voor hem zou werken. Hij kreeg de opdracht om fresco´s aan te brengen in de privévertrekken van de paus. Deze schilderingen staan bekend als de Raphael Stanze.

Deze vier opdrachten en het feit dat paus Julius II de eerste doorgaande wegen heeft aangelegd (Strada, Guilia, Della Lungera) ondersteunen de stelling dat paus Julius II weinig bescheiden was en geen uitdaging uit de weg ging.