Abul-Abbas: de olifant van Karel de Grote

Abul-Abbas was de olifant die keizer Karel de Grote in het jaar 802 als schenking kreeg van Haroen ar-Rashid, de Abbasidische Kalief van Baghdad. De olifant was acht jaar lang in het bezit van Karel de Grote, die Abul-Abbas vaak meenam het slagveld op. Abul-Abbas overleed in 810 nabij Münster als gevolg van een longontsteking.

• Abul-Abbas
• Tocht naar Aken
• Abul-Abbas op het slagveld
• Dood van Abul-Abbas

Abul-Abbas

Alhoewel Abul-Abbas wordt beschreven in overvloed aan bronnen binnen het rijk van Karel de Grote, blijft het onduidelijk wat voor een ras olifant het precies moet zijn geweest. Aan de ene kant zijn er historici die zeggen dat het een Aziatische olifant was, omdat deze beter getemd zouden kunnen worden. Aan de andere kant zijn er ook historici die beweren uit de bronnen te kunnen ophalen dat het een Afrikaanse olifant moet zijn geweest.

In verschillende bronnen wordt Abul-Abbas ook aangeduid als een 'witte olifant'. Door deze benaming zou aangenomen kunnen worden dat de olifant van Karel de Grote misschien een albino was, maar dit is nooit officieel bevestigd in de bronnen.

Tocht naar Aken

De Joodse gezant Isaak werd in 797 naar Baghdad gestuurd door Karel de Grote. Toen hij terugkeerde naar Aken, kreeg hij meerdere schenkingen mee van de Kalief, waaronder zijden stoffen, een wateruurwerk, maar ook de olifant Abul-Abbas.

De precieze tocht die de olifant en Isaak hebben afgelegd is niet met zekerheid aan te duiden, maar men gaat ervan uit dat Isaak met Abul-Abbas vanuit Baghdad naar Egypte trok. Vanuit hier gingen ze verder langs de Middellandse Zee tot ze in Carthago - in het huidige Tunesië - aankwamen en hier maakten ze de oversteek naar het Europese vaste land, waar ze in Genua aan wal kwamen. Het was oktober toen ze Italië bereikten, dus Isaak besloot in de stad Vercelli de winter door te brengen, voordat ze verder gingen naar Aken. Eenmaal de winter doorgekomen, trokken ze verder en op 20 juli 802 bereikte Abul-Abbas de keizer.

Abul-Abbas op het slagveld

Karel de Grote was zeer onder de indruk van het geschenk dat hij van de Kalief had gekregen. Dit blijkt ook wel uit het feit dat Abul-Abbas met regelmaat in Karolingische bronnen werd beschreven.

Karel de Grote gebruikte Abul-Abbas voornamelijk om zijn tegenstanders angst aan te jagen op het slagveld. Europeanen uit deze tijd hadden vermoedelijk nog nooit een olifant gezien, dus als ze Karel de Grote op zo'n groot beest aan zagen komen, valt te veronderstellen dat dit voor veel verbazing en angst zorgde bij zijn tegenstanders. Er gaan zelfs verhalen dat Karel Abul-Abbas ook werkelijk op het slagveld zou hebben laten meevechten. Karel zou de olifant bijvoorbeeld hebben ingezet in een slag tegenover de Deense koning Gudfred in 804.

Dood van Abul-Abbas

Karel de Grote nam Abul-Abbas mee toen hij met de Deense koning Gudfred wilde onderhandelen. Ze waren de rivier de Rijn overgestoken en op weg naar Friesland, toen Abul-Abbas plotseling overleed. De olifant overleed vermoedelijk aan een longontsteking die hij had opgelopen toen hij door de Rijn had moeten zwemmen. Abul-Abbas kwam tot Münster, waar hij in elkaar zakte en overleed.

Vandaag de dag is er nog een ivoren hoorn te vinden in de kathedraal van Aken, waarvan men beweert dat deze van Abul-Abbas is geweest.