Het leven van Thucydides, de griekse geschiedschrijver

Niet alleen zijn werken, maar ook Thucydides zelf is beroemd (of berucht?) geworden tijdens en na zijn leven. Zijn werk ‘De geschiedenis van de Pelopponesische oorlog’ werd vroeger al gezien als een groot werk, maar is onder aparte omstandigheden geschreven.

Thucydides

Er is niet zoveel bekend over het leven van Thucydides zelf. Wat er wel bekend is over hem komt uit zijn eigen werk, of is er meestal later bij verzonnen. Dingen die we wel weten zijn dat zijn vader Olorus heette en dat Thucydides zelf verscheidene goudmijnen bezat in het noorden van Griekenland.

Tijdens de strijd om Amphipolis, een noordelijk gelegen Griekse stad, werd Thucydides, als leider van het noordelijke leger, om hulp gevraagd door de al aanwezige troepen in de stad, die overvallen werd door Spartanen. Hij kwam te laat aan bij de stad, en werd gezien als degene die de capitulatie van Amphipolis voorbij had laten gaan. Dit was nogal een belangrijke gebeurtenis aangezien hij daardoor in 424 v. Chr. werd verbannen uit Athene, omdat hij deze strategisch gelegen stad had ‘weg gegeven’. Vanaf dat jaar reisde hij rond in de landen die betrokken waren bij de Pelopponesische oorlog. Op die manier kon hij de meningen en feiten van de verschillende kanten van de oorlog bekijken.

Vervolgens schreef hij dit zeer systematisch op en, aangezien hij één van de eerste was die dat op die manier deed, kreeg hij de titel grondlegger van de wetenschappelijke methode in de geschiedkunde te zijn. Toch mist er wat aan zijn manier van schrijven. Zijn werken zijn, naast die van Plato en anderen, één van de oudste Griekse werken die er zijn. Daardoor is de gebruikte schrijfstijl erg ‘oubollig’ vergeleken met dat van latere schrijvers. Dus ook al komt hij redelijk laat in de Griekse geschiedenis, hij is toch nog een schrijver van de oude stempel (Zie voor een overzicht van de Griekse geschiedenis de volgende pagina).

De dood van deze wijze man is iets waar nog steeds over getwist word. Zijn boek houdt abrupt op in het jaar 411 v. Chr., maar dat hoeft nog geen bewijs te zijn dat hij toen gestorven is. Sommigen zeggen zelfs dat hij aan het eind van de oorlog (404 v. Chr.) terug mocht keren naar Athene, maar onderweg is vermoord, terwijl anderen zeggen dat er bewijs is dat hij tot in 397 v. Chr. leefde. We houden het dus in het midden in welk jaar hij gestorven is, maar schatten dat hij rond 400 v. Chr. de dood heeft gevonden na eventueel terug gekeerd te zijn naar Athene.

Jeugd

Over zijn jeugd en opvoeding is nog minder bekend. Wat wel wordt gespeculeerd is dat hij in de leer is geweest bij sophisten, wat zeer goed past bij zijn schrijfstijl, en dat hij misschien zelfs wat medische kennis had opgedaan bij schrijvers als Hippocrates. Dit kan worden gerelateerd aan het feit dat hij schrijft over de pest die aan het eind van de oorlog heerste in Athene.

Zoals eerder al gebleken is kwam Thucydides pas laat in de Griekse Geschiedenis naar voren. Hij kan geplaats worden vlak na grote namen als Plato en Herodotus, welke hij in zijn werken navolgt in de manier waarop zij feiten analyseren: Onder andere veel getuigenverklaringen en conclusies die beide kanten van het verhaal belichtten. Na hem kwam Alexander de Grote die het machtige Griekenland tot een dominante cultuur maakte, waarvan ook wij nog steeds de vruchten plukken. De teksten die toen zijn geschreven, onder andere door Thucydides, worden nu beschouwd als belangrijke werken, en zullen dat ook altijd blijven.