Spel en speelmateriaal in de negentiende eeuw

Spel en speelmateriaal in de negentiende eeuwDe negentiende eeuw staat in het teken van de Industriele revolutie. Speelgoed wordt op steeds grotere schaal geproduceerd. Er komen nieuwe en duurzamere materialen op de markt. Spel- en speelmateriaal wordt ingezet op de voorlopers van de kleuterscholen.

Kindergarten

De Duitse pedagoog Fröbel wordt sterk beïnvloed door de ideeën van Rousseau. In 1837 sticht hij de zogenaamde Kindergarten. Dit waren de voorlopers van de kleuterscholen. Kinderen speelden met blokken, mozaïeken en ander speelmateriaal om zich zowel geestelijk als lichamelijk te ontwikkelen.

Bewaarscholen

Toen er eind negentiende eeuw steeds meer vrouwen gingen werken was er veel vraag naar oppasgelegenheid. Het leidde tot de oprichting van zogenaamde bewaarscholen ook wel kakschooltjes genoemd. Er waren geen regels voor bewaarscholen en iedereen die wat bij wilde verdienen kon eenvoudig een dergelijk schooltje starten.

Bemoeienis pedagogen

Rond de eeuwwisseling (1900) begonnen pedagogen zich meer met dit soort schooltjes te bemoeien. Ze vonden dat een kind de gelegenheid moest hebben om zichzelf en de wereld te ontdekken. Ideeën waren er genoeg, maar het duurde nog tot 1955 voor die daadwerkelijk werden toegepast. In dat jaar werd de Kleuteronderwijswet ingevoerd.

Groei speelgoedmarkt

Na de Industriële Revolutie maakte de speelgoedindustrie een grote groei door. Het werd mogelijk speelgoed op grote schaal te fabriceren. Speelgoed werd goedkoper en dus voor een veel grotere groep afnemers bereikbaar. Het assortiment breidde uit.
Er kwam speelgoed speciaal voor de zondag met een religieuze achtergrond (bijvoorbeeld Ark van Noach). Materialen als hout en papier-maché, werden vervangen door duurzame materialen zoals blik. Poppen kregen een meer expressief gezicht, omdat hoofdjes nu konden worden gemaakt van porselein in plaats van hout. Oogjes konden sluiten door middel van een speciaal mechaniekje. Er kwamen poppen die “mama” konden zeggen. Oude rader technieken werden vervangen door stoom en electriciteit. Stoommachines, auto’s en treinen werden in het klein nagemaakt. Nieuw was ook de teddybeer, die even na 1900 de wereld veroverde.
© 2011 - 2025 Alida60, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.
Bronnen en referenties
  • Suze Naanje Ik Waige Die, geboortetradities van luiermand tot wiegelied