De Gilde, een vereniging van ambacht- en werklieden

Het gilde was een vereniging van ambachtlieden of handwerklieden. Zo had je het gilde van timmerlieden, het gilde van metselaars, het gilde van zilversmeden enz.

De Gilde

Een jongen die bijvoorbeeld bakker wilde worden, werd eerst leerling bij de baas. Loon kreeg hij niet. Hij moest zelf de kost en inwoning betalen. Na enige tijd mocht hij een soort examen doen. Hij moest een meesterstuk maken dat werd beoordeeld door de andere gildeleden. Was het werkstuk goed dan werd hij lid van het gilde. De gildeleden hielpen elkaar.

Het broodbakkergilde zorgde ervoor dat een baas niet meer dan drie knechten in dienst had. Ook mocht de bakker een brood niet onder een bepaalde, vastgestelde prijs verkopen. De prijs van een brood werd door het bakkersgilde zelf vastgesteld. Concurrentie was dus niet mogelijk. Bij moeilijke tijden hielpen de leden van het gilde elkaar. Stierf een bakker, dan zorgde het gilde voor de vrouw en de kinderen zodat die geen armoe hoefde te lijden. Vaak woonden de mannen die hetzelfde beroep uitoefenden in dezelfde straat, die dan ook vaak hun naam droeg. Kijk maar eens naar namen als Zoutkeetsgracht, Brouwersgracht, Looiersgracht, Bakkersstraat, Huidenstraat ...enz.

Van het "Schuttersgilde" mocht je alleen lid worden als je rijk was. Het Schuttersgilde verdedigde de stad en handhaafde de orde als er relletjes waren. Handboogschutter oefenden in de Handboogsteeg en Voetboogschutters in de Voetboogsteeg. Je moest je eigen harnas en wapenuitrusting betalen en dat kon niet iedereen. Burgers vonden het een hele eer om lid te worden van de schutterij. Ze voelden zich in de 16e en 17e eeuw zo belangrijk dat ze schilders opdracht gaven om hen in vol ornaat te vereeuwigen. In het Amsterdams Historisch Museum zijn nog steeds die schilderijen te bewonderen in de schuttersgallerij.

Een nadeel van de gilde

Een nadeel van de gilde is de werking van het monopolie. Deze was erg gecorrumpeerd, nieuwe werkwijzen of ideeën waren
dus niet toegestaan. Wilde je het toch anders doen, dan moest je maar een ander beroep kiezen. Op deze manier raakte Nederland hierdoor in hun ontwikkeling in de 18e eeuw achterop vergeleken met Groot-Britannië.