De Vierde Kalief: Ali

Ali is misschien wel de bekendste kalief en in elk geval wat de Shi’ieten betreft, de belangrijkste. Zijn kalifaat eindigde met het belangrijkste schisma binnen de Islam, die uiteenviel in een sunnitische en shi’ietische variant.

Ali en de Profeet

Ali was de neef en schoonzoon van de profeet Mohammed (vrede zij met hem). De profeet groeide op bij de vader van Ali, Abu Talib en toen Ali zes jaar oud was ging hij bij de profeet wonen en groeide op onder diens toezicht. De banden tussen beide mannen waren dus al vroeg heel sterk. Bovendien was Ali de eerste man die zich tot de Islam bekeerde.

Ali’s Verkiezing tot Kalief

Na de dood van de derde kalief Uthman, was er een commisie die de nieuwe kalief moest kiezen. Deze bestond uit degenen die verantwoordelijk waren voor de dood van kalief Uthman. Er waren diverse groepen vertegenwoordigd, met elk hun eigen voorkeuren en ideeën. Ali werd gevraagd maar hij weigerde aanvankelijk. Daarom werden anderen gevraagd, zoals Talhah en anderen, maar allen weigerden. Uiteindelijk kwamen alle moslims samen in de Moskee van de Profeet om daar samen hun nieuwe kalief te kiezen. Uiteindelijk werd de druk op Ali zo groot dat hij overstag ging en het kalifaat aanvaardde. Toch waren er groepen die niet blij waren met de uitverkiezing van Ali, zoals bijvoorbeeld de Omayyaden, familieleden van de tweede kalief Uthman. Ook Aisha, de weduwe van de profeet Mohammed (vzmh) was een tegenstandster van Ali.

Onrust

Ali wilde de Islam zuiveren van corruptie en de onenigheid onder moslims. Ook wilde hij degenen die Uthman gedood hadden straffen, maar daar was hij niet toe in staat. Aisha, Talhah, Al-Zubayr en de Omayyaden, onder wie vooral Muawiyah, wilden de moordenaars gestraft zien. Andere historici zien dit echter vooral als een politieke manier om de macht naar zich toe te trekken. Zij verzetten zich actief tegen Ali en ontvluchtten Mekka. Ze vertrokken naar Basra en weigerden een eed van trouw af te leggen aan Ali. Uiteindelijk versloegen de troepen van Ali hen in de slag van Bassorah (de slag van de kameel) in 656.

Het Volk

Ali zette zich in voor de bevolking. Hij streefde naar een vorm van regeren die het volk op de eerste plaats stelde en niet een regering die zichzelf ten koste van het volk rijk liet worden. Ook was het van groot belang voor hem om geen oorlog te voeren tegen andere moslims. En in de strijd moest er geen onnodige wreedheden worden begaan.

Muawiyah

Ali verhuisde de zetel van het kalifaat naar Kufa (in het huidige Irak), wat centraal gelegen was in het grote kalifaat. Daarnaast begon hij met het vervangen van gouverneurs in de provincie door zijn eigen vertrouwelingen. Dit werd hem afgeraden, omdat het politiek gezien onverstandig was, maar Ali was overtuigd van zijn gelijk en werd door een sterk religieus vuur geleid. Muawiyah, de gouverneur van de Levant, tegenstander van Ali en lid van de invloedrijke Omayyaden-familie, weigerde zich te laten afzetten. Hij wilde de Levant als autonoom gebied regeren. Dit leidde tot de Slag bij Siffin in 657 tussen de troepen van Ali en die van Muawiyah. Uiteindelijk werd besloten om de zaak zonder geweld op te lossen en beide partijen wezen iemand aan om het conflict te beslechten. Abu Moussa, die de belangen van Ali vertegenwoordigde, kondigde aan dat hij beide partijen, zowel Ali als Muawiyah, niet geschikt vond voor het kalifaat en dat een derde persoon tot kalief verkozen moest worden. Amr, die Muawiyah vertegenwoordigde, sprak zijn voorkeur voor Muawiyah uit. Hierop volgde complete chaos.

Een groep mensen van de kant van Ali verzetten zich vanaf dit moment tegen Ali, omdat hij gehoord wilde geven aan een keuze door mensen gemaakt. Dit waren de Kharijieten (de schismatisten), zij verklaarden dat Ali, Muawihay en Uthman ongelovigen waren en dat er een jihad (heilige oorlog) tegen hen moest worden begonnen. Op 17 juli 659 leverde Ali slag met de Kharijieten in de buurt van Nahrawan en versloeg hen. Maar een groep van hen zwoor wraak.

De Moord op Ali

Op de negentiende dag van Ramadan in 661 werd Ali aangevallen door de Kharijiet Abd-al-Rahman ibn Muljam, twee dagen later stierf hij aan zijn verwondingen. Ali had zijn zonen opgedragen geen groep mensen te vermoorden en ze mochten dus alleen wraak nemen op de moordenaar. Uiteindelijk was het zijn zoon Hassan die Ibn Muljam ombracht.

Najaf

Veel Shi’ieten geloven dat Ali vroeg om op een geheime plek begraven te worden, zodat zijn graf niet geschonden zou worden door zijn tegenstanders. De zesde Shi’a imam Jaafar al-Sadiq onthulde dat Ali begraven lag in Najaf (in het huidige Irak) bij de Imam Ali Moskee.