Germ de Jong – Kunstschilder op Ameland

De Waddeneilanden worden door schilders geroemd om het licht. Germ de Jong was kunstschilder die regelmatig naar Ameland kwam om daar te tekenen en schilderen. De Jong was geboren in 't Bildt, bovenin Friesland, en was bijna iedere zomer op het Waddeneiland te vinden. Plaats van verblijf was dan Hotel Hofker, het hotel midden in Nes, dat een aantal van zijn schilderijen in de hallen en zalen had hangen. Helaas zijn deze schilderijen verwoest tijdens de brand van het hotel. Germ de Jong werd een gerenommeerd en gewaardeerd schilder die in binnen- en buitenland succes had.

Schilder van de Bergense School op Ameland

• ‘t Bildt
• Tekenaar Germ de Jong
• Bloemstukken en landschappen
• Amsterdam
• Bergense School
• Prijzen
• Ameland
• Amelander Musea

‘t Bildt

Germ (Gerben) de Jong is op 8 maart 1886 geboren in St. Jacobiparochi in ’t Bildt, een gemeente bovenin Friesland. Hij stierf op 11 april 1967 in Overveen.

Tekenaar Germ de Jong

Germ de Jong tekende in pen en pastel, schilderde in olieverf en aquarel, was lithograaf, etser en hij maakte houtsneden. De kunstenaar was bovenal een tekenaar. Wanneer hij weer eens op Ameland verbleef, tekende hij duinlandschapjes en zeegezichten op een kaart en stuurde deze dan als prentbriefkaart naar familie en vrienden.

Hotel Hofker

De kunstenaar verbleef op het eiland meestal in hotel Hofker of in het huisje aan de Reeweg, waarin nu restaurant De Klimop is gevestigd. Het huisje hing in die tijd, de jaren '60 van de twintigste eeuw, vol met schilderijen van zijn hand. Hij nam zijn schildersmaten mee en zo ontstond er een oeuvre schilderijen van verschillende kunstenaars uit het midden van de twintigste eeuw die Ameland als onderwerp hebben. Bij de brand van Hotel Hofker in 1971 gingen diverse werken van De Jong in vlammen op.

Bloemstukken en landschappen

Zijn naam is vooral gekoppeld aan bloemstukken en landschappen. Ook schilderde hij stillevens en portretten. De Jong is tevens bekend geworden door zijn dorpsgezichten. Hij bewonderde het werk van Odilon Redon en dat is in zijn schilderijen terug te vinden. Op Ameland schilderde en tekende hij duinlandschappen, huisjes, molens en boerderijen.

Amsterdam

De Fries woonde en werkte in diverse steden in Europa. Hij was thuis in Amsterdam, Rotterdam, Parijs, Schoorl, Bergen (N.H.), Blaricum en Overveen. In de zomer ging hij dan naar Ameland. Het was een man die graag reisde en dan trok hij door Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië en Marokko. Hij studeerde van 1902 tot 1905 aan de Quellinusschool te Amsterdam en daarna aan de Akademie voor Beeldende Kunst te Rotterdam (1906) en de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam (1909-1910).

Bergense School

Germ de Jong wordt gerekend tot de Bergense school, een Nederlandse stroming in de schilderkunst die bloeide tussen 1915 en 1925. Het Noord-Hollandse Bergen gaf de naam aan de stroming: de kunstenaars woonden in het dorp of in de buurt. De Bergense School kenmerkt zich door krachtige schilderijen met enigszins kubistisch aandoende vormen. De werken zijn vaak opgezet in bruin, oranjebruin, oker, brons, blauwgroen en ook paarsrood: aardkleuren, met felle accenten. Het licht-donker contrast is groot in de werken van de Bergense School en de penseelstreek is fors. De schilders laten details weg en beperken zich tot de essentie. De stroming ontstond tijdens de Eerste Wereldoorlog in Amsterdam. Jonge kunstenaars introduceerden de schilderswijze, geïnspireerd door de Fransman Henri Le Fauconnier.

Piet van Wijngaerdt en Le Fauconnier worden als de grondleggers beschouwd. Germ de Jong sloot aan een woonde een tijd in Bergen.
Andere namen zijn:

• Leo Gestel
• Arnout Colnot
• Dirk Filarski
• Piet en Matthieu Wiegman
• Else Berg
• Mommie Schwarz

Prijzen

In 1937 kreeg Germ de Jong een zilveren medaille van de stad Parijs. In 1949 viel de Arti-medaille hem te beurt. De schilder was erelid van Arti et Amicitiae te Amsterdam. De Jong zijn werk is meermalen tentoongesteld. Zijn laatste grote tentoonstelling was in 1990 in Museum Kranenburgh in Bergen.
Enkele van zijn exposities:

• Kunstzaal De Bijenkorf in Amsterdam
• Tentoonstelling Hollandse meesters 1943
• Overzichttentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam 1956
• Eretentoonstelling Museum Princessehof in Leeuwarden 1959
• Teijlers Museum in Haarlem 1986
• Ameland 1989
• Museum Kranenburgh in Bergen 1999

Ameland

Naar aanleiding van de tentoonstelling op Ameland, Germ de Jong op Ameland, schreef Lenze Bouwers een ode aan de schilder:

Hij, bohémien, bleef langer voor het licht.
Zijn eiland met de uitverkoren bloemen
en huisjes witter dan wit. Titels noemen
nu kleur aquarel, olieverf gezicht
op Nes. In nauwe wandelgangen roemen
bezoekers de ruimte, wind, lichtgewicht
wolk. Hoor ik daar binnenin bijen zoemen?
Zijn bijnaam: de graaf; adeldom verplicht.

De kist in wilde hij met verfkiel aan,
penselen, nat, binnen bereik; doodstil
in zijn atelier, werken aan de wand.

Voor goudenregen en seringen, stil-
leven, blijf ik tot na sluitingstijd staan.

Dan gunt de maker me een blik, geen hand.

Tuin van naaldkunstenares

In Nes woonde naaldkunstenares Jantina de Boer-Munneke. Zij had aan de Van der Stratenweg een tuin die De Jong menig keer inspireerde tot een schilderij. De Boer zelf gebruikte vooral naald en draad om haar tuin te verbeelden.

Lees verder

• Restaurant De Klimop op Waddeneiland Ameland
• Kunstmaand Ameland - kunstroute over het eiland in november
• Tames Oud - kunstenaar van Ameland
• Kunst met naald en draad - Jantina de Boer-Munneke uit Nes
• Johan Hemkes – tekenaar en etser van Ameland en Friesland