Londen: Houses of Parliament

In Londen staan aan de linkeroever van de Theems de Houses of Parliament, de zetel van het hoger- en lagerhuis van het Britse parlement. De aan de rivierzijde gelegen lange zijde van het gebouw heeft een tussen twee hoektoren gelegen front, dat door lijsten is onderverdeeld in horizontale lijnen. De architecten Charles Barry en Augustus Welby Pugin kregen, na het winnen van een prijsvraag, de opdracht om het imposante gebouw te ontwerpen. Het gebouw staat op de fundamenten van het in 1834 door een brand vrijwel geheel verwoeste Westminster Palace. Pugin voorzag de door Barry ontworpen lijnrecht ingedeelde gevels van beelden en vergulde pinakels. Niet alleen de imposante aan de rivierzijde gelegen gevel van het gebouw is het bekijken waard. Het grotendeels door Pugin ontworpen interieur heeft een authentiek gotische stijl.

Palace of Westminster

De Houses of Parliament, gelegen aan de linkeroever van de Theems, ter hoogte van Westminster Abbey, zijn gebouwd op de fundamenten van Londens oudste paleis, het Palace of Westminster. Dat oude paleis was vanaf Willem de Veroveraar (1027-1087) tot Hendrik VIII (1491-1547) de belangrijkste koninklijke residentie in Londen. Ook na de verhuizing in van Hendrik de VIII naar White Palace in 1530 bleef Westminster de regeringszetel.

De brand van 1834

In 1834 werd het oude paleis door een brand vrijwel geheel verwoest. Gespaard bleven Westminster Hall (het historische hart van het gebouw uit 1097, met het grootste houten dak van Europa), de kloostergangen en de crypte van St. Stephens Chapel en de veertiende-eeuwse Jewel Tower (waarschijnlijk bedoeld als brandkast voor de kostbaarheden van Edward III).

Prijsvraag over ontwerp Houses of Parliament

Ter vervanging van het afgebrande Palace of Westminster werd een prijsvraag uitgeschreven. Belangrijk criterium was dat het nieuwe gebouw in de destijds modieuze neogotische of neo-elizabethaanse stijl (verwijzend naar de gangbare stijl ten tijde van koningin Elizabeth I) moest worden gebouwd. Het bij de brand gespaarde gedeelte diende in het nieuwe Palace of Westminster, bij toeristen beter bekend als de Houses of Parliament, te worden geïntegreerd.

De architecten en hun ontwerp van de Houses of Parliament

Er werden 97 ontwerpen ingediend. De architecten Charles Barry (1795-1860) en Augustus Welby Pugin (1812-1852) kregen de opdracht om het gebouw te ontwerpen.

De classicist Barry koos voor een lijnrechte classicistische indeling van ruimten en gevels. Zijn ordelijke opzet van de gevels werd door Pugin, een gotiekfanaat, rijkelijk versierd met beelden, van Willem de Veroveraar tot koningin Victoria. Het profiel van de gevel, met hun vele hoge en spitse torenelementen, is terug te voeren op laatmiddeleeuwse voorbeelden.

Pugin, een voorvechter van de juiste toepassing van de gotische stijl, had kritiek op het ordelijke ontwerp van zijn mede-architect. Tijdens een wandeling langs de Theems zei hij tegen een kennis: "All Grecian, Sir, with Tudor details on a classical body." Dat Pugin een voorvechter was van een juiste toepassing van de gotische stijl blijkt uit het fraaie, grotendeels door hem ontworpen, gotische interieur van het gebouw, met vele ornamenten en een glimmende materiaalbehandeling.

Het gebouw

Omvang

Het enorme gebouw bevat 1200 kamers, 3,2 kilometer aan gangen, 11 binnenplaatsen en 100 trappen.

Ingangen

Als de koningin het parlement bezoekt, maakt ze gebruik van de Sovereign's Entrance aan de voet van de Victoria Tower. Bezoekers van debatten en commissievergaderingen gebruiken de St. Stephens Entrance aan Parliament Square. Ze komen dan in de Central Lobby van de Houses of Parliament, waar standbeelden staan van koningen en koninginnen. Bezoekers kunnen ook de boven de lobby gelegen Central Tower bezoeken.
House of Lords en House of Commons
Het House of Lords (Hogerhuis) ligt rechts van de Central Lobby. De functie van de Lords (geestelijken, rechters of edelen) is voorgestelde wetgeving te beoordelen, te kritiseren en zo nodig te herzien. Het gedeelte van het gebouw waar het House of Lords zich bevindt is aangekleed in rood. In het Hogerhuis wordt het parlement door de koningin toegesproken bij de opening van het parlementaire jaar. De Lord Chancellor (de voorzitter van het Hogerhuis) neemt dan plaats op de woolsack, een met wol gevuld kussen dat de Britse welvaart symboliseert.

Links van de Central Lobby ligt het House of Commons (Lagerhuis), waar het gekozen parlement vergadert. Dit gedeelte van het gebouw is aangekleed in groen. Een rode lijn geeft de grens aan tussen de leden van de regering en de leden van de oppositiepartij. Die afstand is voor de veiligheid twee zwaarden en een voet. De stoel van de Speaker (voorzitter van het Lagerhuis) staat in het midden. De regeringspartij zit links en de oppositiepartij zit rechts.

De torens van de Houses of Parliament

De Victoria Tower aan de zuidzijde van het gebouw, die vaak de vlag in top heeft, dateert uit 1860. Deze toren herbergt elke wet die het parlement sinds 1497 heeft aangenomen. Bij voltooiing van de toren was het de hoogste niet-religieuze toren ter wereld.

Boven de Central Lobby bevindt zich de Central Tower. Die toren kan door bezoekers worden beklommen.

De Clock Tower, voltooid in 1858, bevindt zich aan de noordzijde van het gebouw. In de Clock Tower slaat de Big Ben elk heel uur, terwijl vier kleinere klokken elk kwartier luiden. De Big Ben is voor velen het symbool van de Britse regering. Er brandt licht bovenin de toren als het parlement 's avonds vergadert.

Het uurwerk van de klok loopt vanaf 31 mei 1859. De kleine wijzer is 2,7 meter lang en de grote 4,2 meter. De wijzerplaat heeft een doorsnee van 7 meter.

Lees verder

• Londen: de St. Paul's Cathedral