William Hechler: eerste moderne christen-zionist

Dominee William Henry Hechler was de eerste moderne christelijke zionist. Hij was een vertrouweling en steunpilaar van de vermaarde zionistische leider Theodor Herzl. Op 31 januari 2011 kwamen Israëlische diplomaten, Joodse leiders uit de hele wereld en een grote schare christenen en Joden in Noord-Londen bijeen, om hun dankbaarheid te betuigen aan Hechler voor zijn bijdrage aan de zionistische zaak en om het ongemarkeerde graf van een grafsteen te voorzien.

William Hechler

• William Hechler: een onbekend hoofdstuk in de geschiedenis van Israël en de Kerk
• Theodor Herzl: 'Het is de plicht van iedere christen om de Joden lief te hebben'
• De terugkeer van de Joden naar het beloofde land
• Het zionisme is schatplichtig aan Hechler

William Hechler: een onbekend hoofdstuk in de geschiedenis van Israël en de Kerk

In 1896 ontmoette Theodor Herzl, de grondlegger van het moderne zionisme en de vader van het moderne Israël, de anglicaanse predikant William Henry Hechler, later door Herzl 'de eerste christenzionist' genoemd. Herzl schreef in 1896 het boekje Der Judenstaat (De Jodenstaat) waarin hij een eeuwenoude gedachte uitwerkt, namelijk de vorming van een Jodenstaat. "De wereld weergalmt van anti-joods geschreeuw, en dat doet de ingesluimerde gedachte ontwaken," zei Herzl in het voorwoord.[1] De ideeën die Herzl in zijn boekje ontvouwde, plaveiden de weg naar soevereiniteit. De weg ernaar toe was echter eentje met voetangels en klemmen. David Pileggi schrijft dat het einddoel waarschijnlijk nooit behaald zou zijn zonder de inzet van deze ongewone Anglicaanse dominee, William Henry Hechler.[2] Hun vriendschap en samenwerking ten behoeve van het zionisme is een tot nu toe onbekend hoofdstuk in de geschiedenis van Israël en de Kerk.

In encyclopedieën en lexicons komt Hechler nauwelijks voor. In boeken waarin hij genoemd wordt en dat zijn meestal biografieën van Herzl, wordt hij heel vaak slechts zijdelings besproken en komt hij er bekaaid vanaf. Op de pagina over Theodor Herzl op de Nederlandstalige website van Wikipedia, wordt zijn naam niet één keer genoemd.[3] Op de Engelstalige pagina echter wel.[4] Ook wordt er soms met een zekere dédain over hem geschreven. Dan treft men zinnen aan als: "The strange and comical Hechler saw in Herzl a kind of resurrected Messiah".[5] Hechler als vreemde vogel. Deze kwalificatie ligt voor de hand, wanneer er onbegrip is voor zijn diepste drijveren en geloof.

Theodor Herzl: 'Het is de plicht van iedere christen om de Joden lief te hebben'

William Henry Hechler zag op 10 januari 1845 in de stad Benares in India - toentertijd een Engelse kolonie - het levenslicht. Deze stad ligt aan de heilige rivier de Ganges en is één van de vier belangrijkste pelgrimsplaatsen voor hindoes in India. William had een Britse moeder en een Duitse vader. Zijn vader was een Anglicaanse priester en diens filosemitisme beïnvloedde William in hoge mate. Na het afronden van zijn studie werd William, net als zijn vader, een Anglicaans geestelijke.

'Het is de plicht van iedere christen om de Joden lief te hebben'

Hechler verrichtte missiewerk in Lagos, Nigeria. Maar nadat hij malaria had opgelopen, ging hij naar Duitsland om te herstellen. In 1873 werd hij de huisleraar van de zoon van Groothertog Friedrich Wilhelm van Baden. De groothertog was een toegewijd christen en sterk gekant tegen antisemitisme en net als Hechler was hij geïnteresseerd in Bijbelse profetie aangaande het volk Israël. Via Friedrich’s zoon Ludwig, kwam Hechler in contact met veel vorstenfamilies in Europa en leerde hij de neef van de Groothertog, prins Wilhelm II, later keizer Wilhelm II, kennen. In 1879 werd hij aangesteld als officiële predikant van de Kerk van Engeland in Londen. Hechler was zeer geschokt door de gewelddadige pogroms die begin jaren '80 van de 19e eeuw in Rusland plaatsvonden tegen de Joden. In 1881 laat hij zijn werk in de steek om Russische Joden te helpen bij hun emigratie naar Palestina. Tevens zamelde hij geld in voor Joodse vluchtelingen, organiseerde hij bijeenkomsten onder Britse christenen en hielp hij met de oprichting van twee Joodse kolonies. Hechler schreef ergens: "Het is de plicht van iedere christen om de Joden lief te hebben."

De terugkeer van de Joden naar het beloofde land

Hechler geloofde vurig in de Bijbelse voorspellingen over de terugkeer van de Joden naar hun historische thuisland. Hij erkende dat de tijd rijp was voor de terugkeer van de Joden en dat God Zelf uit de vier windhoeken van de aarde hen weer zou verzamelen en doen laten terugkeren naar hun, door God beloofde, land. In 1882 had Hechler een pamflet over de kwestie geschreven met de titel: Het herstel van de Joden naar Palestina volgens de profeten. Hij zag Herzl en zijn zionistische project als door God voorbeschikt om de Bijbelse profetieën aangaande de terugkeer naar Palestina ten uitvoer te brengen. Niet lang nadat de eerste exemplaren van Herzls boek in de etalage van de boekhandel Breitenstein in Wenen lag, zocht Hechler hem op. We schrijven 10 maart 1896. Hechler herinnerde zich jaren later het volgende over dit bezoek:

[Hechler] began the interview by announcing, 'Here I am!' 'That I can see', was Herzl's reply, 'but who are you?' 'You are puzzled', Hechler observed. 'But you see, as long ago as 1882, I predicted your coming to the Grand Duke of Baden. Now I am going to help you.'[6]

Zionistische zaak

Hechler werd Herzls belangrijkste steun, adviseur en pleitbezorger. Er wordt wel gezegd dat William Hechler niet alleen Herzl's eerste, maar ook zijn meest constante en onvermoeibare volgeling was.[7] Theodor Herzl moest veel lobbyen bij (niet-Joodse) politieke leiders van die tijd en daarbij was het uitgebreide netwerk van Hechler meer dan welkom. Hechler zette onverdroten zijn connecties in Duitse hofkringen en daarbuiten in bij het vinden van een internationale sponsor voor het zionistische project. Zo regelde hij voor de zionistische leider audiënties bij Keizer Wilhelm II van Duitsland en bij Sultan Abdul Hamid II van het Ottomaanse Rijk, die indertijd de scpeter zwaaide over het Heilige Land. Ook boorde hij zijn contacten aan met leden van de Britse politieke elite. Na intensief lobbywerk van Hechler, gaf de Duitse keizer Wilhelm als eerste Europese machthebber een openlijke steunverklaring aan het zionisme af. Hechler was steeds aan herzl's zijde tot aan diens dood in 1904. Hij was ook bij zijn sterfbed aanwezig. Voor zijn dood had Herzl de zionistische gemeenschap verzocht om Hechler te blijven herinneren en te eren voor alles wat hij voor hem en het zionisme had gedaan. Ook na de dood van Herzl bleef hechler zich inspannen voor de zionistische zaak.

Het zionisme is schatplichtig aan Hechler

Hechler overleed in Islington, Noord-Londen, in 1931, alleen en verarmd. Hij werd begraven op de Nieuwe Begraafplaats Southgate in Londen in een ongemarkeerd graf. In 2010 ontdekte Jerry Klinger, voorzitter van de Joods-Amerikaanse Society for Historic Preservation, Hechler's graf. Er was een jarenlange zoektocht aan vooraf gegaan. Daarna organiseerde hij een bijeenkomst voor de plaatsing van de grafsteen en de herdenking van deze bijzondere en eerste christen-Zionist. Klinger vertelde aan The Jerusalem Post, dat dit "een zionistische verplichting was". Klinger zei dat het zionisme schatplichtig is aan Hechler:

Het wordt al langere tijd erkend dat Herzl, zonder Hechler's bemiddeling en ondersteuning, waarschijnlijk gewoon een obscure, excentrieke Weense journalist was gebleven. De voortgang van het Zionisme, en misschien zelfs het oprichten van de moderne staat Israël, zouden waarschijnlijk niet zijn geslaagd [zonder diens inspanningen].[8]

Of, zoals Jery klinger het elders pregnant uitdrukt: het was dominee William H. Hechler die Theodor Herzl politieke legitimiteit gaf.[9]

Op de grafsteen van Hechler staat onder meer: "Iemand die van God houdt, Zijn Woord en Zijn Volk. Een onvermoeibare tegenstander van antisemitisme. Vriend en raadgever van Theodor Herzl." Ook wordt Romeinen 11:1 aangehaald, waarin Paulus zegt: "Heeft God zijn volk soms verstoten? Beslist niet."

Noten:

1. Theodor Herzl: De Jodenstaat - Poging tot een moderne oplossing van het joodse vraagstuk; met een voorwoord van Isaac Lipschits, Mets & Schilt, Amsterdam, 2004, p.9.
2. David Pileggi: The Meeting that Changed the World, http://www.whyisrael.org/2009/11/17/the-meeting-that-changed-the-world/ (voor de laatste keer geraadpleegd op 24 april 2011)
3. http://nl.wikipedia.org/wiki/Theodor_Herzl (voor de laatste keer geraadpleegd op 24 april 2011)
4. http://en.wikipedia.org/wiki/Theodor_Herz (voor de laatste keer geraadpleegd op 24 april 2011)
5. Julius H. Schoeps: Theodor Herzl and the zionist dream, Thames and Hudson, London, 1997, p.103.
6. Paul Charles Merkley: The politics of Christian Zionism, 1891-1948, Frank Cass Publishers, london, 1998, p.3.
7. Ibid, p.25.
8. The Jerusalem Post: Christian leader pivotal to Herzl’s work recognized, http://www.jpost.com/International/Article.aspx?id=206349, 2-2-2011 (voor de laatste keer geraadpleegd op 24 april 2011)
9. Jerry Klinger (The Jewish Magazine): Reverend William H. Hechler - The Christian minister who legitimized Theodor Herzl, juli 2010, http://www.jewishmag.com/145mag/herzl_hechler/herzl_hechler.htm (voor de laatste keer geraadpleegd op 24 april 2011)

Lees verder

• Bijbelse profetieën Israël: diaspora, terugkeer van de Joden
• Rabbi Isaac (Ignatz) Lichtenstein: Messiaanse Jood 19e eeuw
• Bijbels Christen Zionisme: wat geloven christen zionisten?
• Hoe christenen op 'n praktische manier Israël kunnen steunen