Terneuzen en de Vliegende Hollander

De Vliegende Hollander, ook wel bekend als kapitein Willem van der Decken kwam volgens verschillende verhalen, ergens van Zeeuws-Vlaanderen. Het was de zee-officier en schrijver Frederich Marryat die Terneuzen als thuishaven van de Vliegende Hollander aanduidde. Is er in deze plaats nog iets terug te vinden van de Vliegende Hollander?

Wat vind je in Terneuzen van de Vliegende Hollander?

Terneuzen is een modern ogend plaatsje, waar weinig authentieks bewaard is gebleven. Het winkelcentrum is klein en tochtig, maar de gemeente heeft in 2006 besloten om de legende van de Vliegende Hollander weer nieuw leven in te blazen. Dit zie je ook terug op de website van de VVV, waarop Terneuzen de stad van de Vliegende Hollander wordt genoemd. Je vindt in Terneuzen brasserie de Vliegende Hollander aan de Schuttershofweg. Jaarlijks wordt het Vliegende Hollander tennistoernooi gehouden en er is een Vliegende Hollander muziekvereniging. Ook het jaarlijks shantyfestival draagt de naam De Vliegende Hollander. Het verhaal in Terneuzen is dat van der Decken gewoond heeft in het Griekse restaurant aan de Havenstraat nummer 6 en geboren is in het winkelpand, gelegen in de Noordstraat op nummer 68. Het is na vele verbouwingen amper te zien dat dit oude panden zijn, dus er valt weinig tot niets van terug te vinden.

De legende van de Vliegende Hollander

Het is Paasmorgen,1676. Zeer tegen de zin van zijn echtgenote vertrekt kapitein van der Decken met zijn schip vanuit de haven van Terneuzen. Hij gaat op weg naar Oost-Indië. De reis verloopt zonder problemen totdat het schip bij Kaap de Goede Hoop terecht komt. Hier belandt het schip in slecht weer. Negen weken lang varen ze door hevige stormen, en het lukt de bemanning niet om de Kaap te passeren. Volledig uitgeput smeekt de bemanning om terug te keren naar de Tafelbaai. Hier willen ze beter weer afwachten. Kapitein van der Decken weigert. Er dreigt een opstand uit te breken en dol van drift gooit de kapitein zijn stuurman over boord. Terwijl hij dit doet roept hij: ”God of de Duivel de Kaap vaar ik om, al moet ik varen tot het laatste oordeel!” Sindsdien bevaart het schip de wereldzeeën met een bemanning die zwijgend zijn taken verricht. Kapitein van der Decken heeft het eeuwige leven en staat aan het roer van zijn schip. Hij brengt dood en verderf aan ieder schip wat hem tegenkomt.

Is er echt een band tussen Terneuzen en de Vliegende Hollander?

Volgens de Engelse schrijver Frederick Marryat (1792-1848) bestaat deze overeenkomst, maar kwam kapitein Willem van der Decken werkelijk uit Terneuzen, zoals staat in zijn boek “The Phantom Ship”? Het verhaal van het boek verscheen eerst in het maandblad 'The New Monthly Magazine' als feuilleton en daarin werd het beschreven als een echt Terneuzens volksverhaal.

In de zeventiende eeuw was de haven van Terneuzen een echter een klein vissershaventje, gelegen op de plaats van de huidige markt. Het is absoluut onmogelijk dat op deze locatie een driemaster van de Oost-Indische Compagnie kon aanmeren. De enige mogelijk zou zijn dat de kapitein met een sloep naar zijn schip werd vervoerd. Er is geen enkel bewijs te vinden dat er ooit een kapitein Willem van der Decken heeft bestaan, laat staan dat deze meneer uit Terneuzen kwam.

Volgens verhalen heeft Frederick Marryat Terneuzen ooit aangedaan op één van zijn reizen. Hij vond de Terneuzenaren onbeschaafde, op geld beluste mensen, net als de kapitein uit zijn verhaal. Geenszins een compliment dus.