Griekse mythologie, god Dionysus

De god van de wijn is Dionysus, althans in de Griekse mythologie. Zijn Romeinse naam is Bacchus. Hij was een graag aanbeden god. Toch was men bang voor deze god, omdat hij mensen tot waanzin kon drijven. Met vreedzame middelen zoals zijn wijn wist hij hele volkeren te overwinnen op zijn reis naar Griekenland.

Algemeen

Dionysus is de god van de wijn, druivenoogst en gisting, alsmede god van de roes en van dronkenschap. In de wereld van de Griekse mythologie wordt deze god als een laatbloeier gezien. De benaming in de Romeinse mythologie is Bacchus.

De verhalen rondom deze god doen de ronde dat hij de enige god van de Olympus is waarvan één van de ouders sterfelijk was.

Dionysus´ moeder

De vader van deze god is Zeus en zijn moeder is prinses Semele uit Theba. Ook met deze vrouw had Zeus een relatie. Toen Hera, de wettelijke echtgenote van Zeus, achter de relatie kwam was haar wraak vreselijk. Zij verscheen vermomd als min bij Semele en haalde haar over om van Zeus te eisen zijn goddelijkheid te laten bewijzen. Hij moest aan haar verschijnen in zijn volle glorie.

Semele liet Zeus beloven alles voor haar te doen, welke Zeus met liefde deed. Toen vroeg zij hem in volle glorie aan haar te verschijnen. Een god kan niet op zijn belofte terugkomen, al weet hij wat de gevolgen daar van kunnen zijn. Dus Zeus deed wat hem gevraagd werd en op hetzelfde moment verbrande zijn minnares tot as. Dionysus was nog niet geboren, maar werd door Zeus zelf gered. Hij naaide hem in zijn dij tot hij volgroeid was en geboren kon worden.

Dionysus

Dionysus is opgevoed door nimfen en zijn goddelijke krachten namen toe gelijk met zijn leeftijd. Er doet een leuk verhaal over zijn krachten de ronde. Hij zou ooit eens op jonge leeftijd door piraten of handelaren ontvoerd zijn in zijn slaap. De bedoeling was hem te verkopen als slaaf. De jong god ontstak in woede toen hij wakker werd. Hij legde het schip stil door de masten met druivenranken te omwinden en de bemanning (op één na die berouw toonde) te veranderen in dolfijnen. Dit is een uitleg waarom dolfijnen nog steeds in de buurt van schepen komen. Ze hopen nog steeds hun menselijke gedaante terug te krijgen.

Er doen ook wonderlijke verhalen de ronde over de reis die Dionysus maakte om in Griekenland aan te komen. Vermoed wordt dat hij uit Tracië kwam. Hij had een groot leger dat niet alleen uit mannen bestond, maar ook uit vrouwen, kinderen, saters en manaden. Hij overwon elk volk dat hij tegenkwam met vreedzame middelen, namelijk met de wijn en het gistingsproces.

In het gevolg van deze jonge god zaten veel andere goden van het land en bossen. Pan was zijn vaste metgezel. Silenius was zijn leermeester en raadsman.

Uiterlijk

Dionysus wordt vaak gezien als:

• Een jonge en verwijfde man
• Met lange donkere haren
• Meestal naakt meegevoerd op de schouders van kameraden
• Soms als mollig kind, met tros druiven in de hand en trompet aan de mond

Dionysus en de liefde

Dionysus trouwde met Ariadne, hij had haar weer tot leven gewekt nadat zij zich had verhangen. Hij was in tegenstelling tot de andere goden zijn vrouw overwegend trouw, en samen kregen ze veel kinderen. Wel had hij een korte verhouding met Aphrodite bij wie hij Hymenaeus, de god van het huwelijk verwekte.

Dionysus´ woede

Hij werd gezien als een grootmoedige en Goedgunstige god. Hij kon heel royaal belonen. Echter wanneer hij gekrenkt werd kon hij genadeloos straffen.

In Tracië, waar hij waarschijnlijk vandaan kwam, deed koning Lycurgus de cultus van Dionysus in de ban. Hij verbood de aanleg van wijngaarden. Dionysus dreef deze koning tot waanzin, en in deze situatie doodde de koning zijn eigen zoon en hakte zijn eigen benen af. Hij zag ze namelijk aan voor wijnranken. Vervolgens werd de koning door zijn eigen volk gedood, omdat hij had gezegd dat ze geen wijn zouden drinken zo lang hij in leven zou zijn.

Dit is één van de vele verhalen waarin Dionysus zijn tegenstanders tot waanzin drijft. De vereringen van Dionysus (of Bacchus) bleven langer in gebruik dan die van de andere goden. Pas toen het christendom tot staatsgodsdienst werd uitgeroepen, werden de riten en gebruiken rondom deze god wederom in de ban gedaan. Maar in de ban of niet, het overvloedig gebruik van wijn kan mensen nog steeds tot waanzin drijven.