Libris Literatuur Prijs 2020: genomineerden en winnaar

Maandag 2 maart 2020 is door de jury bekendgemaakt welke zes literaire romans kans maakten op de Libris Literatuur Prijs 2020. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de volgens de jury beste Nederlandstalige literaire roman uit het voorbije jaar. De kanshebbers voor 2020 waren de auteurs Saskia de Coster, Wessel te Gussinklo, Oek de Jong, Sander Kollaard, Marijke Schermer en Manon Uphoff. Op maandag 22 juni is in het Amstel Hotel in Amsterdam namens de jury bekendgemaakt dat Sander Kollaard zich de winnaar van de Libris Literatuurprijs 2020 mag noemen. Deze bekendmaking werd rechtstreeks uitgezonden bij Nieuwsuur op NPO 2.

Zes genomineerden voor de Libris Literatuur Prijs 2020

Op maandag 2 maart 2020 is door de jury bekendgemaakt welke zes boeken zijn genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2020, de prijs voor de beste van oorsprong Nederlandstalige literaire roman voor volwassenen uit 2019. Onder de genomineerden drie mannen en drie vrouwen.

Shortlist romans

Uit een oorspronkelijke ‘groslijst’ van in 2019 verschenen boeken is een zogeheten longlist met achttien titels ontstaan waaruit uiteindelijk de shortlist is overgebleven met zes titels. De voor de prijs genomineerde auteurs waren (in alfabetische volgorde op achternaam) Saskia de Coster, Wessel te Gussinklo, Oek de Jong, Sander Kollaard, Marijke Schermer en Manon Uphoff.

Het totale prijzenbedrag voor de Libris Literatuur Prijs is € 65.000. De winnaar of winnares ontvangt € 52.500 en een oorkonde, de overigen ontvangen ieder € 2500.

De jury en juryvoorzitter Ionica Smeets

De jury voor de 27ste Libris Literatuur Prijs bestaat uit voorzitter Ionica Smeets (hoogleraar wetenschapscommunicatie), Dirk-Jan Arensman (literair recensent van Het Parool en de VPRO Gids), Bo van Houwelingen (literair criticus van de Volkskrant), Christine Otten (schrijver en theatermaker) en Ronald Soetaert (emeritus hoogleraar Cultuur & Educatie, Universiteit Gent).

De juryvoorzitter is altijd een bekend politicus of een persoon uit het bedrijfsleven of uit de wereld van de cultuur terwijl de vijfkoppige jury uit minimaal één Vlaming (ditmaal Ronald Soetaert) bestaat. Onder de genomineerden bevindt zich eveneens een Vlaamse auteur (Saskia de Coster).

Libris Literatuur Prijs

De naam van de prijs is afkomstig van boekhandelketen Libris, tevens sponsor van de prijs. Libris is een in 1982 ontstane samenwerkingsvorm van zelfstandige boekhandelondernemers en dient als tegenwicht voor andere ketens in de boekhandelbranche zoals AKO en Bruna. De Librisprijs is de Nederlandse variant op de Britse Booker Prize. In 1994 is de prijs voor het eerst uitgereikt (aan schrijfster Frida Vogels voor het tweede deel van haar trilogie De harde kern). Sindsdien hebben slechts twee andere vrouwelijke auteurs de prijs gewonnen, namelijk D. Hooijer (Sleur is een roofdier, 2008) en Connie Palmen (Jij zegt het, 2016). Viermaal ging de prijs naar een Vlaming: Hugo Claus (De geruchten, 1997), Dimitri Verhulst (Godverdomse dagen op een godverdomse bol, 2009), Bernard Dewulf (Kleine dagen, 2010) en Yves Petry (De maagd Marino, 2011).

Een overzicht van de zes genomineerde literaire romans, in alfabetisch volgorde op achternaam van de auteur:

Saskia de Coster: Nachtouders

(427 pagina's, uitgever Das Mag Uitgeverij B.V.)
Saskia de Coster (1976) debuteert in 2002 met de roman Vrije val. De in 2013 gepubliceerde roman Wij en ik is een groot (verkoop)succes, verschijnt in meerdere vertalingen en ze ontvangt er de Opzij Literatuurprijs voor. Haar boeken verschijnen aanvankelijk bij uitgeverij Prometheus; in 2018 maakt De Coster de overstap naar Das Mag, de uitgeverij die in 2011 begon als literair tijdschrift Das Magazin.

In Nachtouders gaan 'Saskia en Juli met hun zoontje van één jaar naar een Canadees hippie-eiland. Daar groeide Karl op, de biologische vader van het jongetje. Ze komen terecht in een wifiloze wereld waar de natuur de wetten dicteert en waar de eilandbewoners een pijnlijk geheim over Karl delen. Voor Saskia komt alles onder spanning te staan: haar relatie met Juli, haar vriendschap met Karl, haar schrijverschap. Is ze wel een echte moeder, als niet-biologische ouder?' (bron: Libris.nl)

Wessel te Gussinklo: De hoogstapelaar

(384 pagina's, uitgever NBC - Koppernik)
Wessel te Gussinklo (1941) begint rond zijn twintigste met schrijven. Tussen 1986 en 2019 verschijnen elf romans en essays. Verschillende prijzen zijn hem ten deel gevallen, waaronder de Anton Wachterprijs, de F. Bordewijkprijs en de Zeeuwse Boekenprijs. Voor de Libris Literatuur Prijs is de auteur eenmaal eerder, voor de roman De opdracht, genomineerd geweest.

In De hoogstapelaar keert hoofdpersoon Ewout Meyster terug die voorkomt in Te Gussinklo's romans De verboden tuin (1986) en De opdracht (1995). 'Ewout Meyster is zeventien en denkt de wereld en het leven begrepen te hebben, en dat zal hij zijn naïeve vriendjes wel eens tonen. Verbazen wil hij hen, maar ook de wereld, met zijn ‘optredens’ op straten en pleinen. In gesprekken met zijn vrienden legt hij uit hoe je een echte persoonlijkheid wordt, en wat je moet doen om belangrijk te worden en niet ‘onbenullig’ te blijven. Voor Ewout is het belang van deze gesprekken erin gelegen dat hij, zichzelf spiegelend aan de ‘onbenullige’ vriend tegenover hem, zijn eigen superioriteit oefent en tegelijkertijd bewezen ziet.' (bron: Libris.nl)

Oek de Jong: Zwarte schuur

(496 pagina's, uitgever Contact fictie)
Van Oek de Jong (1952) verschijnt de eerste verhalenbundel in 1977. Zijn roman Opwaaiende zomerjurken wordt in 1979 onderscheiden met de F. Bordewijkprijs, een prijs die hij in 2013 andermaal in ontvangst mag nemen voor de roman Pier en oceaan.

Zwarte schuur is een roman over leven met trauma en de verwerking ervan, over de vrouwen die schilder Maris Coppoolse in de loop van de jaren met zichzelf confronteren en over de kracht van een grote liefde.

Sander Kollaard: Uit het leven van een hond

(192 pagina's, uitgever Van Oorschot)
Sander Kollaard (1961) debuteert in Tirade en publiceert in onder andere De Gids, DW B en Passionate Magazine. In 2012 verschijnt de verhalenbundel Onmiddellijke terugkeer van uw geliefde dat bekroond wordt met onder meer de C.W. van der Hoogtprijs 2014.

In Uit het leven van een hond wordt een zaterdag beschreven uit het leven van de alleenstaande verpleegkundige Henk van Doorn. 'Hij wordt wakker, ontbijt, laat de hond uit, doet boodschappen. Het wordt allesbehalve een doodgewone zaterdag als Henks hond ziek blijkt. Het dier zal sterven, niet vandaag of morgen, maar binnen afzienbare tijd. Dat gegeven gaat als een sleepnet over de bodem van de dag en haalt de gebruikelijke gedachten boven: dat de tijd maar één richting kent; dat we zo kwetsbaar zijn; dat we zo eenzaam zijn, hoeveel liefde we ook vinden. (...) Wat was dit voor een dag? Een reinigende ervaring? Een catharsis? Nee, het was simpelweg een dag, tijd die voorbijging, het leven dat werd geleefd.' (bron: Libris.nl)

Marijke Schermer: Liefde, als dat het is

(203 pagina's, uitgever Van Oorschot)
Marijke Schermer (1975) schrijft toneelstukken en libretto’s en regisseert haar eigen en andermans werk. In 2009 krijgt ze de Charlotte Kohlerprijs. Haar toneelwerk is vertaald in het Engels, Duits, Frans en Roemeens.

Liefde, als dat het is gaat over 'vele versies van de liefde: puberromantiek, vriendschap, lichamelijke lust, tot-de-dood-ons-scheidt en de intensiteit van het moment. Een modern verhaal over een eeuwig onderwerp,' aldus Libris.

Manon Uphoff: Vallen is als vliegen

(192 pagina's, uitgever Querido)
Manon Uphoff (1962) debuteert in 1995 met de verhalenbundel Begeerte dat wordt genomineerd voor zowel de AKO Literatuurprijs, de Anton Wachterprijs als de ECI prijs. In 1997 volgt een nominatie voor de Libris Literatuur Prijs voor Gemis, haar eerste roman. Het oeuvre van Uphoff omvat inmiddels tientallen verhalen, romans en novelles.

Vallen is als vliegen is volgens Libris 'een in de werkelijkheid gewortelde roman over het almaar groter wordende, pijnlijke verleden. Als geen ander weet Manon Uphoff de zoektocht naar liefde, naar een identiteit, hard en tegelijk poëtisch, met kracht en met humor neer te zetten'.

Bekendmaking winnaar

Op maandag 22 juni 2020 is in het Amsterdamse Amstel Hotel bekendgemaakt dat Sander Kollaard zich de winnaar van de Libris Literatuur Prijs 2020 mag noemen en tevens het bijbehorende geldbedrag en de oorkonde ontvangt.