De reis van Sint Brandaan; het verhaal

Dit artikel gaat over het verhaal uit de geschiedenis der literatuur. Een verhaal genaamd: De reis van Sint Brandaan.

Samenvatting

Sint Brandaan leest een boek wat hij niet gelooft omdat het over wonderen gaat die nogal onwaarschijnlijk lijken dus verbrandt hij het maar, maar dat was niet zo slim, omdat Gods toorn hem treft. Hij moet negen jaar op zee gaan varen. Sint Brandaan vertrekt met een aantal monniken in een boot. Hij komt in de ergste stormen terecht, ziet de hel, verschillende hemelen, kluizenaars, zondaars, draken, Judas en nog veel meer, maar elke keer red God hem en zijn monniken. Uiteindelijk is het boek waarin hij al de wonderen die hij zag beschreef vol, en mag hij terug naar huis. Hij is gestraft en kan nu naar de hemel. Hij wordt heilig verklaard, en al gauw gaat hij dood.

Ontstaansgeschiedenis

Het verhaal gaat over de abt Brandaan die een boek leest waarin hij leest over dingen als een vis met een eiland op zijn rug en de zondaar Judas die af en toe even verlichting van god krijgt. Als hij het boek verbrand verschijnt er een engel voor hem die hem opdraagt een reis te ondernemen om de waarheid te achterhalen. Na negen jaar gereisd te hebben keert hij terug met zijn logboek vol verhalen, draagt dit op aan god en sterft.
Brandaan heeft echt bestaan en leefde in de 6e eeuw in Ierland, waar hij een aantal kloosters heeft gesticht. In Ierland stond hij bekend als zeevaarder. Zijn levensverhaal veranderde langzaamaan in een meer fictionele reis. De monniken uit de 9e en 10e eeuw gebruikte het verhaal als opvatting over de moeizame mentale ontwikkeling die iedereen moest ondergaan. Later, in de 12e eeuw, werd het onderwerp van discussie over het hiernamaals. Het diende als middel om bij het volk ontzag te wekken voor Gods schepping maar ook om de ergste zondaars te laten voelen dat er nog altijd hoop was op genade van God.

Auteur

Er is geen auteur bekend omdat er vroeger nooit erg goed werd bijgehouden wie wat schreef. Het is wel bekend dat er geschreven teksten zijn die stammen uit de 9e of 10e eeuw. Er is ook een Middelnederlandse versie uit 1894 en Willem Wilmink heeft de tekst in 1994 naar het modern Nederlands vertaald.

Genre

Het verhaal is een avontuurlijk religieus reisverhaal.

Een deel uit het verhaal

-
Hoor , mensen! Hier kunt u leren
uit de reis van die wijze! –
dat er twee paradijzen
op de aarde waren.
Hij las van wonderbare
dingen in dat verband
en van menig groot eiland.
Ook heeft de wijze heer gelezen
dat er een wereld zou wezen
die onder deze aarde lag,
en werd het hier dag,
dan zou daar telkens het duister komen.
Van de drie hemelen heeft hij vernomen
en dat er een soort van vis bestond
waarop een bos op vaste grond
gegroeid was, boven op zijn rug.
Maar dit ontkende Brandaan stug,
omdat het zo ongeloofwaardig was.
Ook las hij nog hoe Judas
deel had aan Gods barmhartigheid
en hoe hem troost werd toebereid
op alle zaterdagnachten.
Brandaan, hij was niet bij machte
om zoiets ooit maar te geloven
als hij ’t niet zag met eigen ogen.
Uit woede verbrandde hij het boek
en hij heeft wie het schreef vervloekt.
Dat bekocht hij sindsdien duur!