Fouten die je kunt maken bij het schrijven van een roman

1 op de 10 mensen wil op een dag een boek schrijven, waarvan het bij het merendeel gaat om de creatie van een fictieve roman. De Amerikaanse schrijver Mike Wells geeft aan welke de meest voorkomende fouten zijn bij het schrijven van een roman, waardoor de meeste romans niet verkopen of bij agenten en uitgevers in de prullenbak terecht komen.

15 Redenen waarom boeken niet verkopen of worden afgekeurd door uitgevers.

Het is niet zo eenvoudig om een leesbaar en goed boek te schrijven. Daarna is het niet simpel om een agent of uitgever voor uw creatie te vinden. Mike Wells, een Amerikaanse 'bestselling' auteur, geeft aan wat er vaak aan een boek mankeert als het niet 'loopt' of uitgevers het niet willen opnemen in hun collectie.

1. Het verhaal komt te langzaam op gang

Dit is het meest voorkomende probleem met debuut-romans.
Het is nu eenmaal helaas zo dat de meeste lezers niet veel geduld hebben als ze een boek beginnen te lezen. Ze kijken naar de samenvatting van het boek en dat willen ze lezen (en snel ook). Een dagelijks verslag van 'normale' gebeurtenissen als inleiding is voor niemand interessant. Het is zaak om de lezer geïnteresseerd te maken in het onderwerp van uw boek: begin dus met een interressant gegeven, dat onmiddellijk boeit. Het adagium bestaat, dat de eerste zin in uw boek gelijk speciaal en boeiend moet zijn, maar dat geldt zeker ook voor het eerste hoofdstuk!

2. Het boek belooft een heel ander verhaal, dan in werkelijkheid wordt verteld

In de samenvatting belooft de schrijver een specifiek verhaal, maar eenmaal aan het lezen, blijkt dat het verhaal heel anders loopt of onder een heel andere rubriek valt.
Bijvoorbeeld: In de samenvatting wordt een detective beloofd, maar het blijkt uiteindelijk om een roman te gaan. Op die manier trekt men het 'verkeerde' publiek aan en als dat publiek niet krijgt wat het verwacht dan wordt het boek ongelezen opzij gelegd. Voor een uitgever is zo'n 'verkeerde voorstelling van zaken' onmiddellijk een reden om het boek af te keuren. Als de schrijver al niet kan uitleggen waarover zijn boek gaat, hoe kan het publiek dat en de uitgever?

3. Er worden teveel persoonlijkheden te snel in het begin van het boek beschreven

Als er een lawine van persoonlijkheden in het eerste hoofdstuk voorkomen dan raakt de lezer daar snel onder 'bedolven.' Zoiets is vergelijkbaar met op een feestje komen, waar u niemand kent en dan aan iedereen voorgesteld worden. De kans dat u dan bijna niemand's naam onthoudt is bijzonder groot. Het zelfde geldt voor een boek. Het is ook belangrijk om uw introductie te beginnen met namen die niet te veel op elkaar lijken. Lezers zijn in weze 'gemakzuchtig. Als de lezer al verward raakt bij de lezing van de eerste pagina's is de kans dat hij doorleest klein.

4. Het is niet duidelijk waar het boek eigenlijk over gaat.

Sommige schrijvers springen van de hak op de tak: eerst een introduktie over de ene persoon, daarna een situatie met de andere...
De meeste mensen lezen een boek voor hun ontspanning: ze willen niet teveel nadenken over hoe een plot of verhaal nu precies in elkaar zit. Lezers willen zich graag focussen op een specifieke verhaaltrant. Ze willen daar zelf geen moeite voor hoeven te doen.

5. Het verhaal heeft geen echte hoofdpersoon

Lezers willen zich graag zo snel mogelijk identificeren met op zijn minst één hoofdpersoon, waar ze voor of tegen kunnen zijn, maar die hen stof geeft tot nadenken. Lezers vinden het fijn om samen met de hoofdpersoon te 'worstelen' met diens problemen en zijn benieuwd naar hoe de hoofdpersoon daarmee omgaat. Deze identificatie moet men de lezer snel geven om zijn interesse in het boek niet te verliezen.

6. Er wordt teveel achtergrond informatie gegeven

Veel schrijvers lijden aan dit probleem: ze willen dat de lezer zoveel mogelijk informatie krijgt betreffende de omstandigheden, karaktertrekken etc. van de hoofdpersoon of hoofdpersonen vanaf het begin van het boek. Hedendaagse lezers zijn echter gewend om dat soort informatie beetje bij beetje te krijgen terwijl de verhaaltrant voort gaat. Kijk kritisch naar de eerste hoofdstukken in uw boek en vraag u af: heeft de lezer deze informatie werkelijk hier en nu nodig? Uw boek zal een stuk leesbaarder worden als u dat soort 'overbodige' informatie in het begin weglaat.

7. Het boek bevat teveel en te vroeg 'flashbacks'

Vrij veel cursussen waarin u leert een boek te schrijven stellen dat er zo min mogelijk flashbacks moeten worden gebruikt in het begin van het boek. Flashbacks behoren immers tot het verleden van de hoofdpersoon en elke lezer weet dat de hoofdpersoon er niets aan kan doen om het verleden te veranderen. Daardoor hebben flashbacks de neiging om irritatie op te wekken. Mike Wells beweert dat het beginnen van het boek met een flashback behoorlijk funest kan zijn voor de acceptatie ervan.

8. De eerste scenes in het boek zijn niet spannend genoeg

Elk hoofdstuk moet een spannend deel bevatten om de lezer voort te duwen naar het volgende hoofdstuk! Met 'spanning' gaat het om de creatie van een situatie die de lezer 'bijna ondraaglijk' nieuwsgierig maakt naar hoe het verder zal gaan. Dit is vooral van het grootste belang in de eerste hoofdstukken van een boek!

9. Er zitten scenes in het boek die niets bijdragen tot het werkelijke verhaal

In een goed geschreven verhaal draagt iedere scene bij aan de verhaallijn. Dat wil zeggen: dat aan het eind van elk hoofdstuk de held (en daarbij de lezer) meer weet of wijzer is dan aan het begin van het hoofdstuk. De verhaallijn wordt dan spannender, de situatie wordt slechter of raakt in een stroomversnelling. Als een scene niet bijdraagt aan de verhaallijn dan krijgt de lezer de indruk dat de schrijver alleen maar pagina's vult.

10. De lezer is niet in staat om zich emotioneel aan de hoofdpersoon te binden

Na enkele bladzijden moet de lezer al weten wie de hoofdpersoon is en wat hij wil en vooral voelt. De lezer moet in staat gesteld worden om met de hoofdpersoon mee te voelen. Als u de lezer die gelegenheid niet geeft dan zal de lezer zich buitengesloten voelen en het boek neerleggen.

11. Te veel verhaallijnen die schijnbaar niet veel met elkaar te maken hebben

Het is interessant om verschillende verhaallijnen te hebben, die uiteindelijk allemaal min of meer samen komen bij de oplossing van de hoofdlijn, maar het mag duidelijk zijn dat dit een moeilijke techniek is die niet elke (beginnende) schrijver meester is. Niets ergert een drukke literaire agent of uitgever zo als het lezen van verhaallijnen die nergens in lijken te eindigen of die verzanden: men denkt dan al gauw dat de schrijver niet weet wat hij doet of wil. Het is daarom aan te raden bij het schrijven van een debuut om een fikse en duidelijke verhaallijn te hebben.

12. Te weinig dialoog en te veel beschrijvingen

De meeste uitgevers en lezers hebben de neiging om eerst hier en daar wat van het manuscript of boek te lezen, om te zien of de verhouding tussen dialogen en beschrijvingen niet is verstoord. Dialogen zijn namelijk veel leesbaarder voor de ontspannen lezer dan beschrijvingen. Te weinig dialogen in een boek geven al snel de indruk dat het boek zwaarwichtig is. Tegenwoordig wordt een boek als beter verkoopbaar gezien als een boek meer dialoog bevat dan beschrijvingen.

13. Aanwezigheid van veel te veel prozaïsche beschrijvingen

Boeken die beginnen met bijvoorbeeld een uitgebreide beschrijving van een zonsondergang of iets dergelijks roepen bij de lezer al snel de vraag op, of het boek sowieso wel spannend zal zijn. Zulke beschrijvende scenes zijn absoluut af te raden in een debuut roman als er niet een bijzondere spannende scene op volgt. De meeste lezers worden al snel onrustig bij het moeten doorploeteren van uitgebreide beschrijvingen. Bepaald niet iedereen is geìnteresseerd in een paginalange beschrijving van wat er op tafel komt of hoe de bruidsjurk eruit ziet. Wees spaarzaam met beschrijvingen, ze zijn niet meer van deze tijd.

14. De dialogen zijn niet interactief genoeg

Het is een misverstand dat dialogen een afspiegeling moeten zijn van de 'werkelijkheid.' Integendeel, goede dramatische dialogen doen 'normale spraak' na, maar halen alle niet-essentiele informatie eruit. Goede dialogen moeten heen en weer gaan als een tennisbal; schrijf vooral geen uitgebreide eenzijdige dialogen die uiteindelijk voor het grootste deel monoloog zijn, om de eenvoudige reden dat zulke gesprekken in het dagelijkse leven zelden voorkomen (behalve in het geval van een preek) en het boek alleen maar saai maken.

15. Het verhaal begint te snel

Als het verhaal te snel begint, dan wordt de lezer niet de gelegenheid gegeven om zich in het verhaal 'te nestelen.' Met nestelen wordt bedoeld dat de lezer de kans moet worden gegeven om zich 'in te gaan voelen' met de hoofdpersoon. Het is natuurlijk niet makkelijk om bij een debuut-roman het evenwicht te vinden tussen een te langzame start en een te snelle start.

Over Mike Wells

Mike Wells is een schrijver van een tiental romans en toneelstukken. Hij is een dagelijkse aanwezigheid op Twitter en includeert graag adviezen aan debuutschrijvers op zijn (engelstalige) website www.thegreenwater.com. Hij helpt ook graag schrijvers die er voor kiezen om hun eigen boek als e-book uit tegeven op bijvoorbeeld Amazon.com e-books door zijn adviezen op zijn website.