Prinsen van Oranje, de Duitse prins van Oranje
In 1702 overleed stadhouder Willem III, tevens koning Willem III van Engeland. Omdat hij geen kinderen had ging de erfenis naar zijn achterneef Johan Willem Friso, stadhouder van Friesland. Deze zou ook de titel 'prins van Oranje' erven. Maar het oude testament van Frederik Hendrik dreigde roet in het eten te gooien. Er waren in Duitsland andere pretendenten voor de titel.
Het testament van Frederik Hendrik
Frederik Hendrik had in zijn testament zijn bezittingen en de titel
prins van Oranje vermaakt aan zijn zoon, Willem II. Er was echter een bepaling in het testament opgenomen, indien de mannelijke lijn via Willem II zou uitsterven, dan zouden bezittingen en titel overgaan op de nakomelingen van zijn oudste dochter,
Louise. Zij was getrouwd met keurvorst
Frederik Willem I van Brandenburg. Het leek een louter theoretische bepaling. Willem II had een zoon, die als stadhouder Willem III de touwtjes in de Republiek in handen kreeg en bovendien ook als Willem III koning werd van Engeland. Tot het theoretische geval zich toch aandeed en Willem III in 1702 kinderloos overleed.
Prins van Oranje
Het prinsdom zelf was na het overlijden van Willem III definitief in Franse handen gekomen. De titel
prins van Oranje mocht, aangezien dit een overerfde titel was, nog worden gevoerd. Na het overlijden van stadhouder Willem III kwam diens toen vijftienjarige erfgenaam Johan Willem Friso, stadhouder in Friesland, voor de titel in aanmerking. Maar ook de afstammeling van Frederik I van Brandenburg en Louise Henriëtte roerden zich en maakten op grond van het testament van Frederik Hendrik aanspraak op de titel. In 1711 vertrok Johan Willem Friso voor overleg met de Duitse pretendent Frederik van Pruisen naar Den Haag. Hij zou er echter nooit aankomen, bij de oversteek over het Hollands Diep kwam hij door een noodlottig ongeluk te water en verdronk.
Willem I (Wilhelm I),
keizer van Duitsland /
Bron: Wilhelm Kuntzemüller, Wikimedia Commons (Publiek domein)Wie wordt de nieuwe prins?
Het overleg over de erfenis duurde voort en werd pas onder Frederiks opvolger Frederik Willem I van Pruisen geregeld. Uiteindelijk werd de oplossing van het geschil in 1732 in een verdrag vastgelegd. De oplossing was eenvoudig: beide familietakken mochten de titel prins van Oranje voeren. Dat betekende dat zowel de
nazaten van Frederik III als de
nazaten van de op dat moment heersende stadhouder Willem IV zich
prins van Oranje mochten noemen.
De Duitse prinsen van Oranje
De nieuwe regeling betekende dat naast de in Nederland bekende tak van stadhouders die zich prins van Oranje mochten noemen er ook in Duitsland tot op de dag van vandaag een prins van Oranje bestaat. Hieronder een lijstje van de Duitse prinsen van Oranje.
Prins van Oranje | Periode | Enkele bijzonderheden |
Frederik I van Pruisen | 1702 - 1713 | Frederik I was keurvorst van Brandenburg en Hertog van Pruisen. Later werd hij koning van Pruisen, of beter koning in Pruisen, aangezien er over de Pools-Litouwse grens ook een stukje van het oude Pruisen lag. |
Frederik Willem I | 1713-1740 | Frederik Willem I was keurvorst van Brandenburg en koning in Pruisen. |
Frederik II | 1740 - 1786 | Frederik II was vanaf 1740 koning in Pruisen, en van af 1772 koning van geheel Pruisen. Frederik II was een militair strateeg die omwille van deze kwaliteit door komende generaties bewonderd zou worden. Frederik II is ook als Frederik de Grote bekend geworden. |
Frederik Willem II | 1786 - 1797 | Frederik Willem II was de zoon van August Willem van Pruisen en Amalia van Brunswijk-Wolfenbüttel. In 1786 volgde hij de kinderloos gestorven Frederik de Grote op als koning van Pruisen. |
Frederik Willem III | 1797 - 1840 | Frederik Willem III was koning van Pruisen. |
Frederik Willem IV | 1840 - 1861 | Frederik Willem IV was koning van Pruisen. |
Willem I | 1861 - 1888 | Willem I volgde in 1861 zijn kinderloos gestorven broer Frederik Willem IV op als koning van Pruisen. In 1871 werd Willem I, nadat hij het Tweede Franse Keizerrijk van Napoleon III had verslagen, keizer van het Duitse rijk. |
Frederik III | 1888 | In 1888 volgde Frederik III zijn vader op als keizer van Duitsland. Bij Frederik was het jaar daarvoor al keelkanker geconstateerd. Slechts 99 dagen na zijn troonsbestijging overleed hij. |
Willem II | 1888 - 1941 | Willem II volgde in 1888, het zogenaamde drie-keizer-jaar zijn vader Frederik III op als keizer van Duitsland. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog hield Duitsland op een keizerrijk te zijn en Willem (Wilhelm) ontvluchtte Duitsland en ging in Nederland wonen, in Doorn, waar hij uiteindelijk in 1941 stierf. Hoewel hij afstand had gedaan van de keizerlijke macht, behield hij de titel Prins van Oranje tot zijn dood. |
Willem van Pruisen | 1941 - 1951 | Willem (Wilhelm) van Pruisen was de zoon van Wilhem II, keizer van Duitsland, en na diens overlijden de nieuwe prins van Oranje. Ook hij woonde na de Eerste Wereldoorlog in Nederland en keerde pas in 1923 terug naar Duitsland. Aangezien Hitler een terugkeer van de monarchie had beloofd schaarde Wilhelm zich aanvankelijk achter de nazi's. In 1935 werd duidelijk dat de belofte loos was, en Wilhelm nam afstand van de nazi's. Na de Tweede Wereldoorlog verloor zijn familie de gebieden die inmiddels in Polen en in de Russische bezettingszone lagen. Ook werden de erfgoederen van zijn vader in 1941 door de Nederlandse regering verbeurd verklaard. |
Lodewijk Ferdinand | 1951 - 1994 | Lodewijk Ferdinand werd na het overlijden van zijn vader de nieuwe prins van Oranje en de eerste in de lijn van troonopvolging, zou de monarchie weer hersteld worden. |
George Frederik | 1994 - nu | George Frederik van Pruisen (Georg Friedrich von Preussen) is sinds het overlijden van zijn vader de huidige Duitse prins van Oranje. |