Van ei tot paasei

Eieren horen bij Pasen en bij de oude lentefeesten. Eieren staan voor de opstanding of herrijzenis van Jezus maar ook voor die van de zon. In voorchristelijke tijden was het al een symbool voor vruchtbaarheid en voorspoed voor het nieuwe jaar. Het warme seizoen was eindelijk begonnen en eieren waren er in overvloed. Ze werden in de akkers gestopt om de grond vruchtbaar te maken en naar die eieren zoeken we nog steeds.

Heidense paaseieren

In de oude Germaanse wereld draaide het om vruchtbaarheid aan het begin van het nieuwe (oogst)jaar. Eieren waren daar een perfect symbool voor, de schaal waaruit een nieuw leven kwam. Daarnaast waren er eieren in overvloed. Eieren waren seizoensgebonden en eindelijk, precies op tijd, begonnen de kippen weer hun nesten te vullen met eieren. Het was vast heerlijk om na de magere winter weer je maag te kunnen vullen met een stevig ei-ontbijt. Het waren niet alleen de Germanen die eieren zagen als symbool voor een nieuw begin. De oude Egyptenaren legden beschilderde eieren in graven (de dood was slechts een overgaan naar een ander leven) en de Chinezen verven ook al eeuwenlang eieren in de mooiste kleuren.

Christelijke paaseieren

Het ei dat stond voor vruchtbaarheid en een nieuwe lente werd opgenomen in de christelijke traditie. Al vrij vroeg worden eieren genoemd als symbool voor de opstanding van Jezus.

Bron: Clker-Free-Vector-Images, Pixabay

Kerken werden versierd met prachtige rode eieren. Het rood stond voor het bloedvergieten terwijl het ei zelf ook de grot voorstelde waarin Jezus was gelegd. Het ei-rollen wat in sommige streken enthousiast werd beoefend was het ‘wegrollen’ van het rotsblok voor het graf. Ook voor christenen waren de eieren meer dan welkom. Het was de afsluiting van de vastentijd die na het carnaval begon. In de deze tijd werd je geacht om sober te eten en eieren stonden vaak niet op het menu.

De paashaas brengt de eieren

Het is een beetje een raar verhaal, een haas die met een mandje op zijn rug de eieren verstopt in je achtertuin. Eieren werden vroeger in de grond gestopt om deze vruchtbaar te maken.

Bron: Stux, Pixabay

Daarom zoeken we nu nog steeds naar eieren op eerste paasdag. Hazen stonden al bij de Germanen voor vruchtbaarheid en raakten daardoor waarschijnlijk verzeilt in de paastradities. Waarom geen paaskonijn? Misschien omdat er rond de tijd dat de verhalen van de paashaas ontstaan er meer hazen rondlopen in onze omgeving dan konijnen. Overigens brengen de klokken ook eieren rond. De klokken van de katholieke kerken vliegen naar Rome om de eieren te halen. Op Witte Donderdag (de donderdag voor Pasen) vertrekken ze, met Pasen zijn ze weer terug. Het is een mooie verklaring voor het gemis aan klokgelui op deze dagen.

Een paasei met geschiedenis

Het versierde ei heeft al een lange geschiedenis. Hierdoor ontstonden er veel tradities voor het versieren van een lente-ei of paasei.

Pysanky-eieren

Bron: Jackmac34, Pixabay

Veruit favoriet, deze prachtige gekleurde eieren. In Polen worden ze Pisanka genoemd. De bewerking van het ei lijkt een beetje op de batik-techniek voor stoffen. Een deel van een ei krijgt een waslaag en daarna wordt het ei in een verfbad gelegd. De dop verkleurt niet onder het waslaagje. Het waslaagje verwijderen en weer een nieuwe aanbrengen. Nu ei het in een ander gekleurd verfbad dompelen. Het levert een vrolijk gekleurd ei op met verschillende motieven.

Krashanky-eieren
Traditioneel in de Oekraïne maar ze worden in meer Oost-Europese landen gemaakt. De eieren worden geverfd in één kleur, meestal rood. Hoewel de eieren door hun kleur doen denken aan christelijke eieren is hun oorsprong waarschijnlijk heidens en werden ze gegeven als offer aan een vruchtbaarheidsgodin. Vaak worden natuurlijke verfstoffen gebruikt om de eieren een rood kleurtje te geven. Het schijnt dat een badje van gele uienschillen de eieren rood maakt. Nog een weetje, wanneer je deze eieren wilt maken moet je in een goed humeur zijn anders brengen ze ongeluk.

Fabergé-eieren
Je mag het geen ei noemen. In de vorm van een ei maakte de Russische juwelier Peter Fabergé sieraden in opdracht van de tsaar. De 'eieren' zijn gemaakt van zilver en goud en versierd met edelstenen. In totaal werden er 57 eieren gemaakt. De Fabergé-eieren zijn een kostbaar bezit en alleen de Engelse koningin schijnt zich een kleine verzameling te kunnen veroorloven.

Tripolje-eieren
De eieren zijn genoemd naar een oude cultuur die enkele eeuwen geleden leefde in delen van Roemenië en de Oekraïne. De techniek lijkt op die van de Krashanky-eieren, er wordt onder andere was gebruikt om de verschillende figuren te maken. De versieringen lijken alleen iets simpeler (maar dat zijn ze niet) en er worden maar drie kleuren gebruikt: zwart, wit en rode-oker.

Hanácké kraslice eieren

Hanácké kraslice / Bron: Hans, Pixabay

Uit Tsjechië komen deze kunstige eieren. De eieren krijgen eerst een verfbadje in een heldere kleur en worden daarna versierd met patronen van riet.

Gebleekte eieren
Ook ontstaan in Oost-Europa en hoewel de eieren niet erg kleurrijk zijn, mooi ziet het er wel uit. De eieren krijgen eerst motiefjes met was. Wanneer de was droog is worden de eieren in een azijnbad gelegd. Het azijn dringt in de schaal maar komt niet door de was heen. Na de behandeling afspoelen en de was verwijderen.

Drapanki eieren
Deze worden gemaakt in Polen. De eieren worden eerst geverfd in één kleur en daarna wordt een deel van de verf er met een scherp pennetje afgehaald. De kleur van de schaal wordt hierdoor weer zichtbaar.

Wat doe je met een paasei

Opeten en zoeken waarschijnlijk. Paaseieren worden vooral door kinderen gezocht maar ook voor volwassenen is er paasei-recreatie. Eitjetik of Egg-jarping wordt gespeeld tussen twee personen met ieder een hardgekookt eitje. De punt van de eieren moet tegen elkaar aan worden 'getikt', je wint wanneer je de dop van de tegenstander hebt gebroken.

Ei-rollen, de naam zegt het al, het ei moet van een heuveltje rollen, de eigenaar van het ei dat als eerste ongeschonden beneden is heeft gewonnen. Tenslotte, eieren gooien op eerste paasdag. Je speelt het in paren met rauwe eieren. De eieren moeten worden overgegooid en het paar dat het ei breekt is 'af'.