De ridders in de middeleeuwen

De ridders in de middeleeuwen Ridders speelden een belangrijke rol in de ontwikkeling van het feodale systeem. Als klasse kwamen ze in de 10e eeuw op. Ze groeiden uit tot krijgslieden met een hoog ontwikkelde code waarin eer en dienstbaarheid voorop stonden. Wanneer werd je een ridder? Wat hield het in om ridder te zijn? Kloppen de mythes die er bestaan rond ridders? Wie waren de Tempeliers?
Bron: Schuetz Mediendesign, PixabayBron: Schuetz Mediendesign, Pixabay

Wie waren de ridders?

In de Europese maatschappij waren de eerste ridders een aparte sociale klasse tussen het gewone volk en de edelen. Militaire dienst was een manier om vooruit te komen in de maatschappij. De eerste ridders waren zwaar bewapende ruiters, door Frankische edelen, uit boeren gekozen. Hetzelfde gold voor de meeste ridders in Normandische dienst. Hoewel men ze als een trapje hoger zag dan het gewone voetvolk waren de Normandische ruiters strikt genomen geen ridders. Het waren eerder gewapende bereden bediendes. Tijdens hun expeditie in Zuid-Italië en Sicilië ging hun status echter omhoog.

In de 12e eeuw kregen de ridders meer prestige en werden hun daden in geromantiseerde verhalen verheerlijkt. Omdat de ridders lenen kregen van hun feodale heren werden ze op hun beurt leenmannen. Hun leen gaven ze bij hun dood door aan hun oudste zoon. Jongere zonen namen dienst bij andere ridders van naam en zochten een functie bij de kerk. Handel was voor hen geen optie.

In de 13e eeuw evolueerde een ridder van gewapende bediende tot een lagere versie van de edelen. Maar in de 14e eeuw begonnen ridders aan belang te verliezen. Dit kwam door het ontwikkelen van nieuwe militaire tactieken waardoor ze overbodig werden.

Bron: Arcaion, PixabayBron: Arcaion, Pixabay

Wat hield het in om ridder te zijn?

In de 13e eeuw breidde de ridderlijke code nog verder uit. Toen men als rekruut begon moest een ridder in spe trouw zweren aan zijn feodale meerdere. Hij moest eveneens trouw zweren aan de gedragscode die een ridder moest hanteren. Die gedragscode benadrukte vooral militaire kundigheid, toewijding aan God, moed en trouw aan zijn feodale meerdere. In ruil kreeg de ridder een vaste plaats in de hiërarchie van het feodale systeem.

Onder militaire plichten verstond men een jaarlijkse beperkte periode van diensttijd. Deze militaire diensttijd bestond uit 6 tot 8 weken. Maar naast deze periode moesten ze eigenlijk ten allen tijde beschikbaar zijn van zodra hun feodale heer dit vroeg. De uitrusting moesten ze zelf verschaffen en betalen. Vaak werd van een rijkere ridder gevraagd om wat voetvolk of cavalerie mee te brengen. Ook kon een ridder zijn directe militaire dienst afkopen door een soort van belasting te betalen. Dit afkoopgeld kon hij enkel betalen wanneer hij als ridder voldoende inkomsten had van zijn lenen.

Onder toewijding aan God verwachtte men religieuze vroomheid. Ook moesten ze zich onberispelijk gedragen tegenover vrouwen. Indien ze dit niet deden konden ze publiekelijk vernederd worden en een verlies van sociale status verwachten.

Kloppen de mythes die zijn ontstaan rond ridders?

Het betonen van hulde, afleggen van de eed van trouw en gevechten van man tot man kon je hoofdzakelijk vinden in Engeland en Frankrijk. In Duitsland, Noord-Italië en Spanje drongen deze ridderpraktijken veel minder door.
Wat de hoofse hoffelijkheid betrof klopte het wel dat de ridder steeds tot dienst stond van de onbereikbare dame. Vaak voelde hij zich genoodzaakt om ware heldendaden te verrichten. De dienst aan een dame was het hoogste ideaal dat een ridder moest nastreven.

Het ontstaan van ridderorden

In het begin van de 12e eeuw sloot een aantal ridders zich aaneen in een zogenaamde ridderorder. Zij waren niet afhankelijk van de vorsten van de landen waar ze woonden omdat ze de geloften van een monnik hadden afgelegd. Dit zorgde ervoor dat ze onder direct gezag stonden van de paus. De kruisvaarders hadden de nieuwe ridderorden nodig om nieuwe gebieden te veroveren en te verdedigen. Zo vochten de kruisvaarders samen met de ridderorden tegen de ‘ongelovigen’.

De bekendste ridderorden waren de Johanniters, de Hospitaalridders en de Tempeliers. Deze laatste orde was na de verovering van Jeruzalem gesticht door Franse ridders om christelijke pelgrims te beschermen. Ze hadden hun zetel op de Tempelberg, waar eens de tempel van Salomon had gestaan. De Tempeliers waren verplicht tot armoede, kuisheid en gehoorzaamheid. Bovendien beloofden ze te vechten tegen ‘ongelovigen’. De Duitse Orde speelde een grote rol bij de kruistochten in het gebied van de huidige Baltische staten

Wanneer kon je ridder worden?

Page

De zonen van ridders maar ook de zonen van belangrijke burgers kregen een praktijkopleiding in de code der ridderlijkheid. Als page dienden ze van jongs af aan andere ridders of feodale heren. Ze werden het huis uitgestuurd op zevenjarige leeftijd om die taak op zich te nemen. Hun taak hield in dat ze verantwoordelijk waren voor alle klusjes die de ridder of heer hen opdroeg. Zo stonden ze in voor het onderhoud van de uitrusting of moesten ze de paarden helpen verzorgen. Ondertussen was het de bedoeling dat gedurende de tijd dat ze bij de ridder verbleven de juiste omgangsvormen werden aangeleerd. Zo leerden ze wat het was om moedig trouw en eervol te zijn. Ook hoffelijkheid kwam er uiteraard bij kijken. Men leerde eveneens paardrijden, vechten en zwemmen.

Schildknaap

Op hun veertiende werden ze schildknaap. Hij vergezelde zijn heer of ridder naar alle veldslagen en droeg zijn helm en schild. Dat verklaart dan ook de naam ‘schildknaap’. Het was wel zo dat men enkel schildknaap kon worden wanneer de ridder of heer die hij diende, vond dat hij sterk genoeg was en er talent voor had. Als schildknaap moest hij nog steeds de paarden verzorgen en de uitrusting van zijn heer onderhouden. Wonden leren verzorgen, fysieke training, leren omgaan met wapens, worstelen en krijgskunst waren zaken die hij erbovenop kreeg. Ook moest hij de jacht helpen voorbereiden. Ook dans en muziek werd een schildknaap aangeleerd.

Tot ridder geslagen

Op hun eenentwintigste konden ze dan tot ridder geslagen worden. Daarvoor moesten ze echter wel hun vaardigheid en moed bewezen hebben op het slagveld. Hun moed bewezen ze niet enkel op het slagveld maar ook in toernooien. Tijdens deze toernooien hield men steekspelen. Zo kon men de fitheid en geschiktheid voor hun toekomstige taken tonen. Dit deden ze niet enkel voor het hele hof maar uiteraard ook voor de dames die op deze toernooien aanwezig waren.

Lees verder

© 2015 - 2024 Pops, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Tempeliers Kasteel Almourol in centraal-PortugalNaast het kasteel van Tomar, dat het latere hoofdkwartier van de Tempeliers in Portugal was, was de burcht Almoural in c…
Tomar hoofdkwartier Tempeliers tussen Lissabon en PortoTomar hoofdkwartier Tempeliers tussen Lissabon en PortoIn Tomar, in het centrum van Portugal ligt het hoofdkwartier van de Tempeliers. Tussen 1150 en 1215 was deze Orde een mi…
Zijn we van adel?Zijn we van adel?Iedere genealoog weet dat de vraag van de familie ooit komt. Hebben we een familiewapen? Hebben we een titel? Het laatst…
Boekverslag: Koning Arthur en de ridders van de ronde tafelBoekverslag: Koning Arthur en de ridders van de ronde tafel‘Koning Arthur en de ridders van de ronde tafel’ is één van de bekendste ridderromans uit de Middeleeuwen. Wat maakt dez…

Middeleeuwse koningen, Eduard I van Engeland "Longshanks"Middeleeuwse koningen, Eduard I van Engeland "Longshanks"Eduard I van Engeland (17 juni 1239 - 7 juli 1307), beter bekend als "De Stelt" was de koning van Engeland van 1272 tot…
Handel en geld bij de Kelten: producten, munten en transportHandel en geld bij de Kelten: producten, munten en transportIn Keltische dorpen was handelsverkeer noodzakelijk. De boeren gebruikten de werktuigen die de smid had gemaakt. Hij had…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Arcaion, Pixabay
  • De Middeleeuwen, Bookwerk, Keulen
  • Oorlog in Woord en Beeld, nr 1, De Kruistochten, Control Media
  • Afbeelding bron 1: Schuetz Mediendesign, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Arcaion, Pixabay
Pops (143 artikelen)
Laatste update: 12-10-2016
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Geschiedenis
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.