Internettermen in het Afrikaans

Een rekenaar is een computer. Sagteware is Afrikaans voor software en strooipos betekent spam. Webcasting is gewoon webuitsending. In het Zuid-Afrika lukt het de mensen beter dan in het Nederland om de Engelse internettermen te vertalen. In dit artikel komen de nauwe verwantschappen tussen het Afrikaans en het Nederlands aan de orde aan de hand van vertalingen van ‘nieuwe’ woorden die door de intrede van de computer en internet zijn ontstaan. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoudsopgave:

• Webmeester
• Computertermen
• Webbladsy
• West-Fries
• Aflaai
• Kortpad of snelkoppeling
• Afkorting vertaald

Webmeester

In het Nederlands worden Engelse internettermen meestal overgenomen. Soms gebruikt men de vertaling zoals bij thread, wat draadje is. In het Afrikaans is thread ook als draad vertaald. In Zuid-Afrika worden veel meer internettermen in het Afrikaans vertaald. Een webmaster heet een webmeester.

Computertermen

Computertermen kenden mensen nog niet in de tijd dat Nederlanders in Zuid-Afrika arriveerden. Zowel in Nederland als in Zuid-Afrika zijn we sinds ongeveer 1980 geconfronteerd met allerlei neologismen (=nieuwe woorden) door de invoering van de computer. Elke taal gaat anders om met nieuwe woorden. Aan de hand van de manier waarop de computertermen in het Afrikaans worden opgenomen en het verschil met de wijze waarop deze woorden in het Nederlands zijn opgenomen kun je zien hoe de talen zich zelfstandig ontwikkelen in een andere cultuur. Dat verklaart mede waarom de verschillen tussen het Afrikaans en het Nederlands alleen maar groter zijn geworden de afgelopen 400 jaar.

Webbladsy

Op het internet heb ik vele websites (webbladsy) doorspit en stelde zo de onderstaande lijst met Afrikaanse internettermen samen. De vertaalwoorden die in het Nederlands vrijwel gelijk zijn heb ik niet opgenomen zoals window= venster en alert = waarskuwing. Juist de woorden als skootrekenaar voor laptop en skakel voor links zijn interessant omdat we soortgelijke vertalingen in het Nederlands niet kennen.

West-Fries

Merk op dat in het West-Fries in Noord-Holland nog steeds de sk voor een sch wordt uitgesproken, net als in het Afrikaans dus. Het West-Friese skoon is hetzelfde als het Afrikaanse skoon. De meeste Nederlanders zeggen schoon.

Aflaai

Download betekent aflaai. In Nederland wordt in de spreektaal ook laaien voor laden gebruikt. Down betekent in het Nederlands ook af. Je laadt data van een andere computer af, dus je bent aan het afladen als je aan het downloaden bent.

Kortpad of snelkoppeling

Ook de Engelse vertaling van shortcut = kortpad is voor Nederlanders erg begrijpelijk maar het komt in het Nederlands niet voor. In het Nederlands gebruiken we het woord snelkoppeling maar het woord kortpad is eigenlijk veel mooier omdat het voor kortere woordvertaling is. In het Nederlands gebruiken we zelfs het Engelse woord ‘shortcut’ hiervoor.

Afkorting vertaald

In het Afrikaans worden ook afkortingen vertaald. De CPU, wordt vertaald als SVE, sentrale verwerkingseenheid. Het RAM-geheugen wordt LSG, Lees en skryfgeheue. Rom wordt LAG, Lees Alleen Geheue. De Wap wordt Dap; draadlose applikasie protokol. Voor de gebruiker is het iets makkelijker te leren omgaan met de computer als je weet wat de verschillende afkortingen betekenen.

Hieronder volgt dan een lijst van 35 internettermen met woorden die in het Afrikaans wel zijn vertaald en in het Nederlands niet. Het zal opvallen dat voor sommige woorden meerdere vertalingen in omloop zijn.

• cpu = central processor unit, sve = sentrale verwerkingseenheid
• desktop publishing company (DTP company) = tafeluitgewery
• dots per inch (dpi) = stippels per duim (spd)
• download = aflaai, afstuur, afwaarts laai
• email = e-pos
• homecomputer = tuisrekenaar
• inbox = inmandjie
• keyboard = sleutelbord
• laptop = skootrekenaar
• Link = skakel, koppeling
• listbox = lijsthokkie
• LOP = FTP = lêeroordragprotokol
• message window = boodskapruitjie, booskapventer
• online = aanlyn, gekoppel
• operating system = bedrijfstelsel
• outbox = uitmandjie.
• plug-in = inprop
• Ram = LSG = Lees- en Skryf Geheue
• revenge spam = strooiwraak, varkwraak
• Rom = LAG = Lees Alleen Geheue
• router = roeteerder, versender
• scroll = glylees, rollees, gliplees, rol
• search box = soekhokkie, soekblokkie
• search engine = soekelaar, soekmasjien, soekenjin
• search button = soekknoppie
• shortcut = kortpad
• software = sagteware, programme, programmatuur
• spam = varkpos, geraaspos, sproeipos, strooipos
• upgrade = opgradering, verbetering, opgradeer
• wap = dap = draadlose applikasie protokol
• webcasting = webuitsaai, webuitsending
• webmaster = webmeester
• website = webwerf, webbladsy, webblaai,
• WWW = wêreldwye web
• WYSIWYG (What You See Is What you get) = WUSIWUK (Wat U Sien Is Wat U Kry)

Lees verder

• Het Afrikaans, zustertaal van het Nederlands
• Nederlandse diaspora wereldwijd