Topfotograaf: Stephan Vanfleteren

Wie kent hem niet, de topfotograaf Stephan Vanfleteren? De Vlaming die in het eerste decennium van deze eeuw zo'n stormachtige groei heeft doorgemaakt. Behalve in België is hij ook in Nederland een graag geziene gast. Zo portretteerde hij in 2013 bekende Nederlanders - waaronder Jules Deelder - voor de Volkskrant. Verder kwam in 2014 een boek uit over de Atlantikwall en ging hij in 2015 voor het fotomuseum van Charleroi aan de slag voor een stadsportret. Een korte biografie van deze uitzonderlijke fotograaf. Wat maakt Vanfleteren tot zo'n sterk beeldkunstenaar. Wat zijn precies zijn verdiensten en hoe is zijn loopbaan tot stand gekomen?

De man Stephan Vanfleteren

Stephan Vanfleteren werd in 1969 geboren in het Vlaamse Kortrijk. Hij heeft in de periode 1988-1992 fotografie gestudeerd aan de Sint-Lucas in Brussel. En in zijn eerste baan, tussen 1993 en 2009, was hij freelancer voor de Vlaamse krant 'de Morgen'. Daarnaast bleef hij altijd veel tijd steken in zijn eigen projecten. De specialiteit van Vanfleteren zijn zwart-wit portretten en hij werkt daarbij nog veel met analoge apparatuur. Zijn opdrachtgevers zijn anno 2015 vooral kranten en tijdschriften uit het buitenland. Ook op zakelijk gebied is hij actief, hij is namelijk medeoprichter van Uitgeverij Kannibaal/Hannibal en hij werkt er als artdirector. Tevens is hij gastdocent aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent.

Zijn passie
Het meest kenmerkend voor Vanfleteren's fotografie is dat hij vrijwel altijd analoog werkt en zwart/wit. Hij gebruikt daarvoor een middenformaat Rolleiflex (6x6) camera, wat vierkante foto's oplevert met een bijzondere dynamiek en scherpte/dieptebeeld. Een serie waarbij je zijn talent voor portretfotografie goed terug ziet is die van de Rode Duivels, genaamd 'MMXIV' (2014). Dit is een portretserie waarin hij de voetballers van het Belgische nationaal elftal heeft gefotografeerd. Zijn publicatie van de serie 'Charleroi' (2015) heeft Vanfleteren gemaakt in opdracht van het 'Fotomuseum Charleroi'. De resultaten hiervan zijn in 2015 onder andere te zien op een expositie in dit fotomuseum.

Illustere projecten (2010-2015)

Kenmerkende projecten voor Vanfleteren zijn de eerder genoemde Rode Duivels serie (2014) en de serie over Charleroi (2015). Maar de fotograaf heeft een bredere interesse dan deze portretseries doen vermoeden. Een overzicht van zijn voornaamste recente projecten.

En avant, marche! (2012)

Een serie over blaasmuziek en majorette's. In deze serie werkte hij samen met historica Hanne Delodder, musicoloog Jan Matthys en schrijver Marijke Libert om een totaalbeeld te geven van de wereld van fanfare en harmonie. Hij ontving verschillende fanfare-korpsen in zijn studio om de verschillen in beeld te brengen en heeft ook solitaire portretten geschoten, alles in zwart-wit.

Façades & Vitrines (2013)

Geheel tegen zijn traditie in, heeft Vanfleteren voor deze serie kleurenfilm gebruikt. De serie 'Façades & Vitrines' gaat over het verdwijnen van de kleine middenstand in de veranderende wereld. Zijn fascinatie lag hier, zo zegt hij zelf, bij "de schoonheid van een neergelaten rolluik, een dichtgemetselde voordeur, een afgebladderde muurschildering en een voorgoed dichtgetrokken gordijn in een etalage". Een mooie serie over een geliefd onderwerp in de fotografie: het in beelden vangen van de veranderende wereld.

Atlantic Wall (2014)
Hiervoor heeft Vanfleteren jaren moeten reizen langs de kusten van Europa, van de punt van Noorwegen tot de kust van Zuid-Frankrijk. Het resultaat is verbluffend, zijn inspanningen hebben een schitterende serie opgeleverd over de Atlantic Wall. Zijn contrastrijke zwart-wit foto's en het indrukwekkend vormgegeven fotoboek weten bij velen te overtuigen. Mooi ook zijn de verhalen achter het boek, zoals toen hij door springtij werd verrast op het strand in Frankrijk en moest vrezen voor zijn camera en zijn lenzen. Vanfleteren laat niet alleen zien dat de serie gebouwde bunkers enorm divers is, maar ook dat er achter dit schijnbaar zielloze beton schoonheid verborgen zit.

Vanfleteren in Nederland

Behalve voor de Vlaamse krant ´de Morgen´, levert Vanfleteren ook regelmatig werk af bij Nederlandse bladen en tijdschriften, waaronder 'de Volkskrant'. Zo maakte hij in 2011/2012 samen met fotograaf Hans van der Meer een serie waarbij een tijd lang iedere maand een bekende Nederlander werd geportretteerd. Op het lijstje stonden namen als Jules Deelder, Maarten Biesheuvel, Wende Sneijders en Dolf Jansen. Vanfleteren toonde zich in deze serie niet alleen een formidabel fotograaf, maar ook nog een begeesterd schrijver, wanneer hij de foto´s in de krant met zelfgeschreven tekst begeleidde. Regelmatig verschijnen in deze krant nog foto´s van een serie, een fotoboek of expositie.

Prijzen en exposities

Over zijn loopbaan heeft Vanfleteren diverse prijzen in ontvangst mogen nemen. In zijn erelijst zitten vijf 'World Press Photo Awards', namelijk in 1996, 1998 en 2000, diverse Belgische persprijzen en een 'European Fuji Award', waarvan die laatste in 1998. Ook ontving hij de Duitse 'Henri Nannen prijs' in 2011. In datzelfde jaar ontving de fotograaf in Nederland de 'Nationale Portretprijs'.

In 2013 won Vanfleteren wederom de 'World Press Photo Award' voor zijn reeks 'People of Mercy', ingedeeld in de categorie 'Staged Portraits'.

Vanfleteren heeft over de hele wereld mogen exposeren. In Nederland heeft hij onder andere in het Rijksmuseum, het Fries Museum (Leeuwarden), en het Centre Ceramique (Maastricht) geëxposeerd.