Sacagawea, een Indiaanse legende

Sacagawea was een Indiaanse vrouw, die samen met de expeditie van Lewis en Clark meetrok en hen hand-en spandiensten verleende. Haar leven is net als dat van Pocahontes zwaar geromantiseerd. In dit artikel een poging om de ware Sacagawea tot leven te wekken.

Ontvoering

Sacagawea werd geboren bij de stam der Shoshone (die door de blanken uit die tijd de ‘Snake People’ werden genoemd) rond 1790 in wat nu Three Forks, Montana heet. Op jonge leeftijd werd ze al verloofd met een veel oudere man, maar rond 1800 werd ze ontvoerd door de Hidatsa en meegenomen naar Noord Dakota. Rond haar zestiende trouwde ze met een Franse man die in de omgeving woonde, Toussaint Charbonneau. Deze man had al een andere Indiaanse vrouw. De naam Sacagawea betekent ‘Vogel Vrouw’ in de taal van de Hidatsa. In de taal van de Shoshone betekent haar naam ‘Boot Duwer’. De naam wordt op diverse manieren gespeld: Sacajawea, Sakakawea. Sacagawea is de meest gebruikelijke.

Expeditie van Lewis en Clark

Toen het Corps of Discovery van Meriwether Lewis en William Clark in het gebied arriveerde was Sacagawea zwanger van haar eerste kind. De expeditie was van plan de winter door te brengen in het gebied en ze zochten een vertaler voor de taal van de Hidatsa. Hun keuze viel op Charbonneau, omdat dieSacagawea meebracht die ook Shoshone bleek te spreken. Zo raakte Sacagawea betrokken bij de expeditie.

Vertaalster

Vlak voor de expeditie begon werd de zoon van Sacagawea geboren, Jean Baptiste Charbonneau. De expeditie verbleef bij Fort Mandan. Gedurende de hele trip zou Sacagawea haar zoon op haar rug dragen, iets wat bij de mensen die ze ontmoetten een goede indruk maakte. In romantische verhalen zou Sacagawea de rol van gids voor de expeditie hebben gespeeld, maar dit is zeker niet juist. Sacagawea kende alleen de omgeving waar ze gewoond had en zo gauw ze die verlaten hadden wist ze net zo veel of weinig als de andere expeditieleden. Ze werkte voornamelijk als hulp bij vertalingen, waarbij zij van uit het Shoshone naar het Hidatsa vertaalde, haar man van het Hidatsa naar het Frans en enkele expeditieleden vertaalden dat dan weer naar het Engels.

Sacagawea was een nuchtere vrouw, voor zover dat kan worden geconcludeerd. Toen een kano waar ze in zat om dreigde te slaan en haar man in paniek raakte, haalde zij doodgemoedeerd allerlei spullen uit het water, waaronder kostbare boeken.

De Shoshone

Toen Sacagawea weer terugkeerde in het gebied waar ze geboren was bleek dat haar ouders waren overleden. Twee broers en de dochter van haar zus leefden echter nog. Sacagawea adopteerde haar nichtje. Een van de broers was stamhoofd en dit maakte dingen een stuk makkelijker voor de expeditie. Er waren paarden nodig om verder te trekken en de Shoshone konden hen daaraan helpen. Daarnaast maakte hij een landkaart van de omgeving en gaf de expeditie een gids mee.

In 1805 keerde de expeditie terug naar Fort Mandan en brak op. Charbonneau en Sacagawea werd aangeboden om mee te gaan naar St.Louis, waar Jean-Baptiste ook een opleiding zou kunnen krijgen, maar dat weigerden ze. In 1809 echter was de familie toch naar St.Louis verhuisd. Charbonneau en Sacagawea vertrokken later naar Fort Manuel (op de grens van Noord en Zuid Dakota), waarbij ze Jean-Baptiste achterlieten in de zorg van Wiliam Clark.

Dood

Vervolgens zijn er twee versies over het verdere verloop van het leven van Sacagawea. De ene is dat ze in 1812 stierf bij Fort Manuel aan difterie. Ze zou rond de 25 jaar zijn geweest. Ze zou een dochter hebben achtergelaten, Lizette genaamd. De andere versie is die van Shoshone legendes, waarbij Sacagawea terug zou zijn gekeerd naar haar stam in het Wind River Reservate en daar nog een lang leven zou hebben geleid. Ze een invloedrijke rol hebben gespeeld en gestorven zijn in 1884. In het reservaat is een graf van Sacagawea, haar zoon Jean-Baptiste en de dochter van haar zus Bazil. Vandaag de dag is er een monument opgericht bij dit graf. Mensen uit de tijd van Sacagawea beweren echter dat de vrouw die bij het reservaat begraven ligt een andere is dan degene die met de expeditie van Lewis en Clark meereisde.