Vijftig Tinten Grijs van E.L. James: boek en details

Het boek Vijftig Tinten Grijs (oorspronkelijke titel Fifty Shades of Grey) is het eerste deel van de erotische thriller roman trilogie Vijftig Tinten van E.L. James waarvan sinds dat het in 2011 uitkwam al meer dan 15 miljoen exemplaren in 33 landen verkocht zijn. De bestseller vertelt het zich hoofdzakelijk in het Amerikaanse Seattle afspelende verhaal van de onschuldige 21-jarige literatuurstudente Anastacia Steele die door een toevallige ontmoeting een seksuele relatie krijgt met de zeer succesvolle, charismatische en bloedmooie zakenman Christian Grey. Het is al meteen duidelijk dat het niet om een doorsnee romantische relatie gaat, waardoor het boek in de media dan ook niet alleen voorbij komt als “Het boek waar iedereen over praat”, maar ook wordt betiteld als “Pornoboek voor vrouwen”, “Mommy porn” etcetera.
Vijftig Tinten Grijs (526 pagina's; ISBN 9789044621846) is een erotische thriller roman die is geschreven door de Engelse auteur E.L. James (pseudoniem voor Erika Leonard). Het boek kwam in 2011 in Engeland uit onder de titel Fifty Shades of Grey. De naar het Nederlands vertaalde titel Vijftig Tinten Grijs is op 24 mei 2012 door Promotheus in Nederland uitgegeven en begin 2013 waren er al meer dan anderhalf miljoen exemplaren verkocht. Opmerkelijk is dat niet alleen de in het boek genoemde muziek op You Tube te vinden is, ook de in het verhaal gedronken wijn wordt in de Verenigde Staten zelfs al online aangeboden.

Auteur E.L. James

Erika Leonard werd op 7 maart 1963 geboren in Londen als Erika Mitchell. Aanvankelijk werkte ze bij een televisiestation in Londen, maar in 2009 startte ze haar carrière als schrijfster onder het pseudoniem Snowqueen’s Icedragon op de website FanFiction.net. Voor het schrijven van de erotische thriller roman Vijftig Tinten Trilogie (2011/2012) veranderde ze haar schrijversnaam in E.L. James, waarin E.L. voor Erika Leonard staat. In haar privéleven woont Erika met haar man en twee zoons in Londen.

Onderscheidingen

In 2012 won E.L. James vier belangrijke ‘prijzen’: ze ontving voor Fifty Shades of Grey de National Book Award (Verenigd Koninkrijk) in zowel de categorie Populairste fictieboek als Boek van het jaar en daarnaast werd ze benoemd tot publicist van het jaar en vermeld bij de honderd meest invloedrijke mensen in de wereld.

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud en / of de afloop van het verhaal.

Hoofdpersonage Anastacia Steele uitgelicht

Anastacia Rose Steele is de vrouwelijke hoofdpersonage in de Vijftig Tinten (Fifty Shades) trilogie. Ze is geboren op 10 september 1989 in Montesana, Washington als dochter van Franklin A. Lambert en Carla May Wilks. Haar biologische vader sneuvelt een dag na haar geboorte tijdens een combat training, waardoor ze Ray Steele - de tweede man in het leven van haar moeder – als haar echte vader beschouwt.

Familiegeschiedenis

Het huwelijk van haar moeder Carla met haar stiefvader Ray houdt geen stand, waardoor Anastacia met haar moeder naar Las Vegas, Nevada verhuist om samen te wonen met haar moeders derde echtgenoot Stephen Mortan. Omdat Anastacia het niet goed kan vinden met haar nieuwe stiefvader, verhuist ze weer terug naar Montesana om weer bij haar stiefvader – voor haar gevoel haar echte vader – Ray in te trekken. Terwijl Anastacia op haar manier voor Ray zorgt, onder andere door voor hem te koken, leert hij haar allerlei praktische vaardigheden waaronder zelfverdediging en het gebruik van diverse hulpmiddelen inclusief het veilig kunnen omgaan met een pistool.

Studie

Wanneer Anastacia Engelse literatuur gaat studeren aan de universiteit van Vancouver, gaat ze daar uiteindelijk ook wonen. Ze deelt er een appartement met haar studiegenote en vriendin Katherine Kavanagh en heeft een bijbaan in een doe-het-zelf winkel. Ondertussen woont haar moeder in Savannah, Georgia, samen met echtgenoot nummer vier: Robbin 'Bob’ Adams.

Persoonlijkheid en uiterlijk

Anastacia - die liever Ana genoemd wil worden – is een koppige en tevens verlegen en goedhartige persoonlijkheid. Ze is leergierig en houdt van boeken, met name uit de categorie Britse literatuur. Vooral over haar uiterlijk is ze erg onzeker; ze omschrijft zichzelf als een bruinharige jonge vrouw met blauwe ogen die te groot voor haar gezicht zijn en een “T-shirt met Converse schoenen meisje”, omdat ze meestal spijkerbroeken draagt en slechts één rok bezit. In eerste instantie lijkt ze geen verstand van mode te hebben en gebruikt ze ook amper make-up. Later wordt haar frisse, jeugdige gezicht door Christian omschreven als mooi, aantrekkelijk en zeer verleidelijk. Vanaf hun eerste ontmoeting probeert hij haar kledingstijl en manier van presenteren daar al op aan te passen.

Het verhaal van Vijftig Tinten Grijs

Het verhaal van Vijftig Tinten Grijs begint op het moment dat Kate, de beste vriendin van Ana door de griep geveld is en daardoor niet de succesvolle zakenman Christian Grey kan interviewen voor het universiteitsblad dat zij redigeert. Uiteindelijk is het Ana die dit interview van haar gaat overnemen.

De eerste ontmoeting(en)

De ontmoeting en het interview met Christian Grey verloopt niet zoals Ana had gehoopt. Vanaf het allereerste moment dat ze hem ziet, voelt ze zich enorm tot hem aangetrokken en doordat ze hem tevens als erg intimiderend ervaart, struikelt ze gedurende het interview voortdurend over haar woorden en dit heeft tot gevolg dat ze achteraf vreselijk teleurgesteld is over haar algehele presentatie in het kantoor van Christian. Ze schaamt zich dan ook nogal als Christian enkele dagen later in Clayton's Hardware Store, de doe-het-zelf winkel waar zij werkt, komt. Naast dat zij hem het een en ander moet verkopen, moet ze op verzoek van Kate ook nog eens een fotoshoot met hem regelen ter illustratie van het inmiddels door Kate uitgewerkte interview. Christian geeft Ana zijn mobiele nummer en zo belt ze hem op om voor de volgende dag een afspraak te regelen in het Heathman, het hotel waar Christian verblijft. Daar wordt de desbetreffende fotoshoot geschoten door Ana’s beste vriend en fotograaf José Rodriguez. Na afloop wordt Ana door Christian op de koffie gevraagd en bespreken ze, terwijl Ana ook het een en ander over haar familie vertelt, min of meer elkaars liefdesleven. Ana gaat amper stappen en heeft nog nooit echt een vriendje gehad, maar ook Christian lijkt niet veel uit te gaan: niet echt een ‘rozengeur en maneschijn man’ dus. Maar dit is wel wat Ana ontzettend intrigeert, zeker wanneer hij haar te hulp komt als ze bijna onder een fiets komt; doch vindt ze zichzelf niet goed genoeg voor Christian.

De eerste nacht samen

Na de fotoshoot en de koffieafspraak hoort en ziet Ana heel lang niets meer van Christian. Tot op het moment dat ze haar examens heeft afgerond; dan ontvangt ze een pakketje van hem met daarin de eerste editie-exemplaren van Tessa d’Urbenvilles, maar het voelt voor haar niet goed om deze aan te nemen. Dat laat ze hem later op de avond telefonisch weten, wanneer ze erg dronken is geworden tijdens het stappen met haar vrienden. Wanneer Christian merkt dat ze dronken is, zegt hij dat hij haar zal komen halen en vindt hij haar uiteindelijk buiten met José die haar dan net wil zoenen. Ana wil zich niet door Christian laten wegbrengen voordat ze Kate heeft gesproken; echter treft ze Kate flirtend aan met niemand minder dan Elliot, de broer van Christian. Nadat Ana Christian anderhaal heeft onder gekotst, wordt ze de volgende morgen wakker in zijn hotelkamer in het Heathman. Enerzijds is hij boos op haar, maar anderzijds wil hij seks met haar.

De contracten en de rode kamer

Al snel blijkt dat Christian niet uit is op een standaard liefdesrelatie. Hij wil een overeenkomst met haar aangaan waarin hij de dominant is en Ana de onderdanige, wat zwart op wit komt te staan middels een contract inclusief een geheimhoudingsverklaring. Maar voordat Ana de tijd heeft om over het voorstel na te denken, houdt Christian zich al niet aan de door hem zelf opgestelde regels, wanneer hij Ana vol overgave zoent in de lift. Daarna volgt er een hevig e-mail contact tussen Christian en Ana wat resulteert in een date waarop Christian Ana per helikopter overvliegt naar zijn appartement in Seattle. Daar ter plekke brengt hij het contract weer ter sprake en laat hij haar ‘de rode kamer’ zien die volstaat met SM-speeltjes en -attributen. Dan wordt het al snel duidelijk dat er ook nog een contract is met betrekking tot dominantie en onderwerping. Er zal sprake zijn van een puur seksuele verhouding waar zeer zeker geen romantische liefdesrelatie uit voort zal komen. Ana mag Christian absoluut niet aanraken en ook oogcontact is verboden. Maar als Christian beseft dat Ana nog maagd is, stemt hij er mee in om haar te ontmaagden voordat en zonder dat ze het desbetreffende contract al dan niet zal ondertekenen. Ana blijft die nacht bij Christian en de volgende dag hebben ze weer seks, voordat Grace – de moeder van Christian – onverwachts op bezoek komt.

Het verleden van Christian

Op de dag dat Ana zijn moeder heeft ontmoet, neemt Christian Ana mee uit eten en tijdens het etentje komt ze er gedeeltelijk achter waarom Christian anders over liefde en seks denkt dan zij en waarom hij de rode kamer heeft. Christian vertelt dat hij op 15-jarige leeftijd door een vriendin van zijn ouders – Elena Lincoln, door Ana later Mrs. Robinson genoemd – ontmaagd is en hij jarenlang in een soort van dominant en onderdanige rol met haar heeft gezeten. Daarna is hij zelf met Elena's hulp van een onderdanige in een dominant veranderd: hij heeft meerdere relaties - vijftien om precies te zijn - in deze setting gehad, maar die zijn stuk voor stuk op niets uitgelopen omdat hij en de desbetreffende onderdanigen niet bij elkaar pasten. Als Ana weer thuis is vertelt ze Kate wel dat ze seks met Christian heeft gehad, maar ze vertelt niet over het contract dat hier omheen speelt. Een meer gedetailleerde versie van het contract ontvangt Ana enige dagen later van Christian, samen met een laptop zodat ze op haar eigen computer research kan doen over seksuele relaties tussen dominanten en onderdaningen. Hierna volgt een zeer regelmatig mailcontact tussen Ana en Christian over de inhoud van het contract en een aantal onderdelen die Ana eruit wil hebben. Naar aanleiding hiervan vindt er nog een ontmoeting plaats om bepaalde details in het contract onder vier ogen te bespreken, maar omdat Ana een romantische relatie met Christian wil en ze de door hem voorgestelde BDSM* relatie die beperkt is tot slechts seks niet ziet zitten, wil ze hem (tijdelijk) niet zien.

De subtiele start van de relatie

Ana heeft Christian al een tijdje niet gezien op het moment dat ze hem als gastspreker ontmoet op de afstudeerceremonie van de universiteit. Op deze ceremonie maakt Christian ook kennis met Ray, de stiefvader van Ana aan wie hij zich voorstelt als de vriend van Ana. Een aanvankelijk erg verbaasde Ray voelt al snel sympathie voor Christian, mede door hun verrassende gezamenlijke liefde voor vissen en Ray ziet een relatie tussen zijn stiefdochter Ana en de machtige en charismatische zakenman Christian Grey dan ook wel zitten. Naar aanleiding hiervan is Ana bereid om het contract alsnog te ondertekenen, maar niet voordat zij en Christian eerst nog eens in gesprek gaan over bepaalde details - de zogenoemde harde en zachte grenzen - die erin staan. Ondertussen is Ana serieus verliefd op Christian geworden en het feit dat hij haar overspoelt met geschenken en haar als zijn vriendin meeneemt naar het huis van zijn ouders, verwart haar enorm. Na haar afstuderen verhuist Ana met Kate naar hun nieuwe appartement in Seattle, waar later de broer van Kate ook zal intrekken. In eerste instantie zou ze er een tijdje alleen wonen, omdat Kate met haar broer en ouders op vakantie naar Barbados gaat. Uiteindelijk gaat Elliot, de broer van Christian en met wie Kate inmiddels een relatie heeft gekregen, ook mee naar Barbodos en gaat Ana na haar sollicitatiegesprekken een tijdje naar haar moeder en diens vierde echtgenoot Bob in Savannah, om na te denken over het contract dat Christian haar heeft aangeboden. Haar moeder voelt meteen aan dat ze verliefd is en spoort Ana aan om te gaan voor haar relatie met Christian, zeker nadat ze hem zomaar ineens ontmoet als Christian ‘toevallig’ ook in Georgia is. Net als Kate, Elliot en de rest van Christian’s familie weet zij niets van zijn voorkeur voor BDSM relaties. Toch brengt Ana tijd met Christian in Georgia door, zowel in als buiten zijn hotelkamer, met als hoogtepunt een excursie zweefvliegen. Vanwege een probleem in Seattle moet Christian onverwachts eerder terug en zien ze elkaar pas weer als ook Ana uit Georgia is teruggekeerd met een miniatuur helikopter als cadeau voor hem. Onopgemerkt trekt Ana min of meer bij Christian in, terwijl ze nog steeds het contract niet heeft ondertekend, al is ze mondeling tot op zekere hoogte wel akkoord gegaan. Christian wijkt ondertussen ook af van zijn principes door Ana in tegenstelling tot zijn eerdere onderdanigen in zijn bed te laten slapen.

De time out in de relatie

Ana vindt een baan bij een kleine uitgeverij in Seattle en tegelijkertijd ontstaan er problemen tussen Ana en Christian, terwijl ze ergens al zo’n beetje samenwonen in het appartement van Christian. Ana wil meer van Christian dan dat hij haar kan geven, hoe erg hij ook zijn best doet. Ana probeert op haar beurt aan de BDSM wensen van Christian te voldoen en stelt voor dat hij haar eens gaat straffen, zodat ze aan den lijve kan voelen hoe een BDSM relatie kan zijn. Christian gaat op haar voorstel in door haar te slaan met een riem, wat Ana doet beseffen hoe onverenigbaar ze op dat moment zijn. Ana verlaat Christian en gaat terug naar het appartement dat ze deelt met Kate en diens broer Ethan.

Interessante details uit het boek

In het boek Vijftig Tinten Grijs wordt in een relatief kort tijdsbestek – het verhaal speelt zich af in de maanden mei en juni van 2011 – heel veel, zeer gedetailleerd verteld. Onder andere wordt er door de hoofdstukken heen regelmatig een speciale wijn of favoriet muziek genoemd. Naar aanleiding hiervan is de soundtrack van het boek al op You Tube te beluisteren en wordt er in de Verenigde Staten zelfs al speciale ‘Vijftig Tinten Grijs’ wijn verkocht.

De wijn uit Vijftig Tinten Grijs

In Vijftig Tinten Grijs worden diverse alcoholische drankjes in bepaalde scènes gedronken:

• De eerste nacht van Ana met Christian in zijn appartement Escala: Pouilly Fumé, geserveerd met kaas, witte en rode druiven en Frans stokbrood.
• Bij Cuisine Sauvage (dichtbij Olympia), op de terugweg van Seattle naar Portland in de R8: Pinot Grigio, geserveerd met brandnetelsoep en hertenvlees.
• Ana krijgt via Christian’s mond wijn, terwijl ze geblinddoekt is met een van zijn witte t-shirts: Witte wijn (geen specifieke wijnsoort of merk genoemd).
• Dinerafspraak van Ana en Christian in het Heathman voor het bespreken van het contract: Sancerre, geserveerd met oesters, kabeljauw, asperges, aardappels en Hollandaise saus.
• Christian komt bij Ana haar afstuderen vieren, met champagne die ze uit theekopjes drinken: Bollinger Grande Année Rosé 1999.
• Christian stuurt champagne aan een ballonversie van zijn helikopter Charlie Tango naar Ana en Kate om ze te feliciteren met hun verhuizing naar Seattle: Bollinger Grande Année Rosé 1999.
• De zondag van Ana en Christian samen in Escala, na het bezoek van gynaecologe Dr. Green: Chablis, geserveerd met Ceasarsalade met kip.
• Op een zondagavond in het huis van de familie Grey, aangeboden door Carrick Grey: lichtroze Processo.
• Zondagavond diner met de familie Grey: Rode wijn (geen specifieke wijnsoort of merk genoemd), geserveerd met Chorizoworstjes en St. Jakobsschelpen met geroosterde rode pepers en sjalotjes, Beef Welligton met geroosterde zoete aardappelen en groene bonen en een limoen mousse toetjes als dessert.
• De ontmoeting tussen Christian, Ana en haar moeder Carla in een hotelbar in Georgia: Cosmopolitans voor Ana en Carla en Gin & Tonic (Hendricks met komkommer) voor Christian.
• Ana ontmoet Christian als ze uit Georgia terugkomt: Sancerre, geserveerd met pasta en kokkels.

De muziek uit Vijftig Tinten Grijs

In Vijftig Tinten Grijs worden de volgende muzieknummers een of meerdere keren genoemd:

• Lakmé (Act I): Flower Duet – Alain Lombard, Mady Mesple, Danielle Millet & Orchestre du Théâtre National de l’Opéra-Comique
• Sex On Fire – Kings of Leon
• Adiago From Concerto No. 3 In D Minor, BWV 974 – James Rhodes
• Misfit - Amy Studt
• I’’m On Fire – Bruce Springsteen
• The Lightning Strike – Snow Patrol
• Heitor Villa-Lobos: Bachianas Brasilerias No. 5 For Voice And 8 Cellos: Aria (Cantilena) – Ana Maria Martinez, Prague Philharmonia & Steven Mercurio
• Witchcraft – Frank Sinatra
• La Traviata: Prelude – Italian Wedding Music
• Toxic – Britney Spears
• The Blower’s Daughter – Damien Rice
• Canon And Gigue In D. Major: I. Canon – English Concert & Trevor Pinnock
• Spem In Alium – Peter Philips and The Tallis Scholars
• 24 Préludes, Op. 28, No. 4 in E Minor: Largo – Alexandre Tharaud

Het vervolg op Vijftig Tinten Grijs: Vijftig Tinten Donkerder

Of de relatie tussen Anastacia Steele en Christian Grey voorgoed voorbij is, of dat ze alsnog weer bij elkaar komen is te lezen in het tweede deel van de Vijftig Tinten trilogie: Vijftig Tinten Donkerder. In dit boek komt in ieder geval vooral het duistere en hartverscheurende verleden van Christian aan het licht en welk effect dit heeft op de relaties die hij in zijn huidige leven aangaat.

*BDSM staat voor Bondage (het vastbinden van de partner) and Discipline (echte of gespeelde bestraffing), het uitoefenen van of zich onderwerpen aan macht (dominantie en submissie) en het veroorzaken of ondergaan van pijn. BDSM omvat een groot spectrum aan activiteiten, interpersoonlijke relatievormen en subsubculturen. (Deze uitleg is gedeeltelijk geciteerd van Wikipedia).

Lees verder

• Vijftig Tinten Donkerder van E.L. James: boek en details
• Vijftig Tinten Vrij van E.L. James: boek en details