Kingdom of Heaven: de film en de werkelijkheid

Balian van Ibelin (Orlando Bloom) is de hoofdfiguur in de film 'Kingdom of Heaven' (2005). Hij gaat met zijn vader mee op kruistocht en vecht tegen Saladin, de Arabische sultan. Wat is er allemaal waar van het plot in deze epische film?

Kingdom of Heaven, de Film

Balian in Frankrijk

Balian is wapensmid in een klein dorpje in Frankrijk. Op een dag krijgt hij bezoek van Baron Godfrey van Ibelin die claimt dat Balian zijn zoon is. Godfrey vraagt of Balian hem wil vergezellen op zijn kruistocht naar Het Heilige Land maar Balian weigert: hij wordt gekweld door de zelfdoding van zijn vrouw. Als Balian's halfbroer, de dorpspriester, aan Balian vertelt dat Balian's vrouw werd onthoofd voordat ze werd begraven ontsteekt Balian in zo'n woede dat hij zijn halfbroer doodt met het zwaard dat hij juist had gesmeed. Balian moet vluchten voor deze moord op zijn halbroer en hij besluit toch maar om Baron Godfrey te volgen naar Jeruzalem.

Balian in Messina en op zee.

In Messina bij zijn vader aangekomen blijkt Godfrey stervende en hij riddert zijn zoon omdat hij wil dat Balin hem opvolgt als Baron van Ibelin. Voor hij sterft vraagt Godfrey Balian om de Koning van Jeruzalem als een goed christen te dienen. Op zee van Messina naar Jeruzalem komt Balian's schip in een storm terecht en gaat ten onder. Balian spoelt op het strand van het Heilige Land aan. Hij vind op het strand een paard en wil op weg gaan naar Jeruzalem. Een moslim wil het paard van hem opeisen en daagt hem uit tot een gevecht om het paard. Balian doodt de moslim maar laat diens dienaar in leven op voorwaarde dat de dienaar hem de weg naar Jeruzalem wijst.

Balian in Jeruzalem

In Jeruzalem aangekomen laat hij zijn gids vrij. Als Heer van Ibelin verzeilt hij al spoedig in de politieke situatie in Jeruzalem. Hij raakt bevriend met de aan lepra lijdende Koning van Jeruzalem Baldwin IV. (Baldwin's door lepra aangetaste gezicht is altijd met een zilveren masker bedekt). Er zijn nogal wat fracties die de zieke koning willen afzetten of vervangen. Hij voelt zich aangetrokken tot de koning's zuster prinses Sibylla, maar wantrouwt haar tweede echtgenoot Guy de Lusignan, die loert op het koningschap van Jeruzalem. Deze Guy de Lusignan probeert samen met zijn vriend Raynald van Chatillion een oorlog te forceren tussen de moslims en de christenen door moslim karavanen aan te vallen.

De strijd om Kerak

Saladin, sultan en leider van de Islamitische legers besluit tegen de christenen ten strijde te trekken: hij wil Kerak, Raynald van Chatillion's kasteel, belegeren. Balian, toevallig in het kasteel probeert het kasteel te verdedigen. Hij valt Saladin's cavallerie aan, om de dorpelingen rondom het kasteel de kans te geven om zich in het kasteel te verschansen. Zijn opzet lukt maar hij wordt zelf gevangen genomen. Dan blijkt dat de dienaar die hem ooit naar Jeruzalem bracht een generaal van Saladin te zijn. Omdat de ene dienst de andere waard is laat de generaal hem vrij zodat Balian naar Jeruzalem terug kan keren. Baldwin IV arriveert met zijn leger in Kernak en omdat Saladin vreest om bekneld te raken tussen de verdedigers van Kerak en Baldwin's leger onderhandelt hij met succes over de aftocht van de moslims. Baldwin laat Raynald gevangen zetten.

De dood van Baldwin IV Koning van Jeruzalem en de veldslag bij Hattin

Als Baldwin sterft volgt de vijfjarige zoon Baldwin V van Sibylla en Willem van Montferrato hem op. Als Sybilla's zoon ook aan lepra blijkt te lijden wil Sibylla niet dat haar zoon hetzelfde moet doorstaan als haar broer en doodt ze haar eigen zoon met vergif. Sibylla wordt dan koningin van Jeruzalem en ze benoemt haar man Guy de Lusignan tot onderkoning. Guy laat onmiddellijk zijn oude handlanger Raynald vrij en lokt een nieuwe oorlog met Saladin uit door de zuster van Saladin te vermoorden. Samen met Raynald begaat hij de domheid om zijn zwaar geharnaste troepen zonder genoeg drinken de woestijn in te laten marcheren. Saladin valt de christenen aan bij Hattin en de christenen worden verslagen. Guy en Raynald worden gevangen genomen waarna Raynald door Saladin wordt geëxecuteerd.

De strijd om Jeruzalem

Doordat het christen-leger is verslagen is Jeruzalem onbewaakt. Saladin valt Jeruzalem aan. Balian gebruikt al zijn inventiviteit om Saladin's leger op een afstand te houden en versterkt het toch al lage moreel van de weinige verdedigers van Jeruzalem door ze allemaal te ridderen. Hoewel Balian een vernietigend bombardement op Saladin afvuurt lijkt de verdediging van Jeruzalem kansloos tegenover het leger van Saladin. Balian geeft zich na zware verliezen te hebben geleden over, nadat Saladin hem belooft dat alle christenen veilige doortocht krijgen om naar hun eigen land terug te gaan.

Wanneer Balian samen met Sybilla terug is in zijn Franse dorp zoekt Richard I van Engeland Balian op met het verzoek om mee te doen aan nog een kruistocht. Balian weigert.

Is Balian van Ibelin een verzonnen persoon?

Nee, Balian van Ibelin heeft echt bestaan. Hij leefde van circa 1140 - 1193 en speelde inderdaad een grote rol als behoeder van het koninkrijk Jeruzalem gedurende het tijdperk van de derde kruistocht (1189-1192) en daarvoor.

Zijn vader was Barisan, die als ridder naar het heilige land gegaan was. Hij werd heer van Ibelin en Ramla. Balian had twee broers, Hugo en Baldwin. Zijn oudste broer overleed in 1169 waardoor Balian uiteindelijk Heer van Ibelin werd. Balian trouwde met Maria Comnena, weduwe van Amalrik I van Jeruzalem: zij kregen vier kinderen.

Is de naam Ibelin fictief?

Nee, Ibelin was een gebied in het Koninkrijk Jeruzalem in de 12e eeuw. Het gebied was al sinds de Romeinse tijd bekend. Met de bouw van het kasteel van Ibelin werd begonnen in 1144. Het was gesitueerd tussen de plaatsen Jaffa en Ashkelon, dichtbij Montgisard en Ramla. De familie Ibelin, oorspronkelijk van onbekende lagere adel, groeide uit tot een van de invloedrijkste families in het koninkrijk Jeruzalem. Barisan, Balian's vader, kreeg Ibelin in 1141van Fulk van Jeruzalem, vanwege zijn trouwe diensten.

De waarheid over Balian's strijd tegen Saladin en Guy de Lusignan

Balian en zijn broer Baldwin waren aanhangers van Raymond III van Tripoli, die streed om het regentschap over Jeruzalem toen Baldwin IV de toenmalige koning van Jeruzalem die aan lepra leed te ziek was om nog te regeren in 1174.

In 1179 werd Baldwin, Balian's broer, gevangen genomen door Saladin na de slag bij Marj Ayyun. Door de bemoeienis van keizer Manuel I Comnenus van het Byzantijnse Rijk kon hij worden vrijgekocht. Manuel I was een oom van Balian's vrouw Maria Comnena. In 1183 vocht Balian met Raymond III van Tripoli tegen Guy de Lusignan, de man van Sibylla van Jeruzalem en door haar benoeming onderkoning van Jeruzalem.

Baldwin IV van Jeruzalem had op zijn sterfbed zijn vijfjarige neef, de zoon van Sybilla en Willem van Montferrato als opvolger voor de troon aan gewezen in een poging om Guy de Lusignan, diens stiefvader, van de troon af te houden. Baldwin V stierf al op achtjarige leeftijd in 1186. Guy de Lusignan verkreeg zo alsnog de kroon van Jeruzalem. Raymond III en de broers Ibelin schoven de 14-jarige Isabella van Jeruzalem naar voren als troonsopvolger. Haar echtgenoot Humpfrey IV van Toron vond het echter veiliger om trouw te zweren aan de gewelddadige en toen oppermachtige Guy de Lusignan. Raymond van Tripoli verloor zo de strijd om de kroon.

Balian was uiteindelijk gedwongen om trouw te zweren aan Guy de Lusignan om zijn bezittingen in het Heilige Land veilig te stellen. In 1186 bedreigde Saladin de grenzen van het Koninkrijk Jeruzalem, omdat Raynald van Chatillon moslim-karavanen bleef beroven en uitmoorden. Guy de Lusignan leidde 20.000 man door de droge vlakte van Tiberias zonder voldoende water tegen Saladin om op 4 juli 1187 strijd te voeren. Opnieuw werd het christelijke leger vernietigend verslagen. Balian wist naar Tyrus te vluchten.

Balian vroeg Saladin om Tyrus te mogen verlaten om naar Jeruzalem te gaan. Saladin stond dit toe op voorwaarde dat Balian niet naar Jeruzalem zou gaan om tegen Saladin te vechten. Toen Balian terug kwam in Jeruzalem, smeekten de inwoners hem echter om Jeruzalem te helpen verdediging tegen Saladin. Balian liet zich, ondanks zijn woord aan Saladin, overhalen om het aanvoerderschap op zich te nemen. Het lukte Saladin's leger om bressen in de stadsmuur te slaan zodat de stad weldra verloren zou zijn. Balian besloot met Saladin te onderhandelen over een vreedzame uittocht voor de christenen in Jeruzalem, wat uiteindelijk ook gebeurde.

Afwijkingen van de film met de werkelijkheid

• Sybilla (1160-1190) heeft in werkelijkheid geen romance gehad met Balian, hoewel ze elkaar wel gekend moeten hebben. Balian was echter 20 jaar ouder dan Sibylla en niet van haar leeftijd zoals in de film.
• Het is niet waarschijnlijk dat ze ooit in Frankrijk is geweest, met of zonder Balian. Ze stierf tijdens een belegering van Akko in 1190.
• Baldwin V, Sybilla's zoon werd met zijn 5e jaar koning van Jeruzalem en stierf op zijn 8e aan een onbekende oorzaak. In de film stierf hij vrijwel onmiddellijk na zijn kroning tot koning. Het is niet zeker of Baldwin V werd vergiftigd, maar het is wel zeker dat voor Guy de Lusignan de weg naar het koningschap van Jeruzalem vrij kwam na de dood van zijn stiefzoon.
• Balian was waarschijnlijk in het Midden-Oosten geboren (zijn vader kreeg Ibelin in 1141, omstreeks de tijd van Balian's geboorte) en niet ergens in Frankrijk.
• Hij was geen bastaard-zoon maar een volle zoon van zijn vader Barissan.
• De naam Baron Godfrey en alles erom heen is dus fictief.
• Balian kreeg pas bij de dood van zijn oudste broer Hugo (†1169) de titel Heer van Ibelin en niet onderweg naar Jeruzalem in 1148 of 1149. Balian, geboren omstreeks 1140 zou dan nog geen tien jaar zijn geweest.
• Richard Leeuwenhards' kruistocht vond plaats in 1189-1192, 40 jaar na die van Balian in de film.
• Het is vrijwel onmogelijk dat hij Balian in Frankrijk heeft opgezocht omdat Balian in 1189 in het Heilige Land woonde.
• Toen Balian in Jeruzalem volgens de film tijdlijn aankwam was Sybilla nog niet geboren. Daar zit bijna 11 jaar tussen.
• Het gehele verhaal speelt zich uiteindelijk, gezien de historische feiten af van 1148-1189. Dat is veel langer dan de periode in de film doet vermoeden.
• In de film speelt de slag tegen Guy de Lusignan en Raynald de Chatillion een overheersende rol, maar die slag vond pas omstreeks 1187 plaats. en niet pas na de tweede kruistocht in 1149.
• Het werkelijke beleg van Kerak verliep anders dan de film suggereert. Saladin moest vluchten omdat hij vreesde in de rug aangevallen te worden door Baldwin IV.
• Balian was zelf waarschijnlijk niet bij het beleg van Kerak aanwezig: Kerak behoorde toe aan zijn aartsvijand Raynald de Chatillion.
• Volgens de annalen bleef Balian in het Heilge Land tot zijn dood in 1193.
• Hij is nooit met Sybilla getrouwd, die in 1190 bij het beleg van Akko stierf, vermoedelijk aan dysenterie.

Lees verder

• Gladiator: de film en de werkelijkheid
• Ben Hur: De feiten achter Hollywood
• Jezus' doodskleed: de bewijzen
• Mist der eeuwen: op zoek naar Merlijn
• De mystieke Nostradamus: zijn werkmethoden