15 kersttradities voor een nostalgische kerst

Op 25 en 26 december wordt in Nederland kerst gevierd. Voorafgaand aan deze periode komt iedereen langzaam in de kerststemming met een groot aantal tradities en gebruiken. In Nederland is de kerstnachtdienst iets wat veel mensen bezoeken. Ook is een kerstboom in huis niet meer weg te denken. Uit Amerika waaien ook nieuwe tradities over. Zo vieren veel mensen in Nederland ondertussen kerstfeest met de Kerstman die cadeautjes brengt onder de kerstboom of in een sok. Ook is de mistletoe een niet te vergeten takje tijdens de kerst. Nederland maakt een mix tussen gebruiken die oer-Hollands zijn en tradities die overgewaaid zijn uit andere landen. Tradities tijdens de feestdagen zorgen ervoor dat jouw kerst onvergetelijk wordt. Tradities hebben, geeft een gezellig en knus gevoel. Het maakt een eenheid. Voor de meeste mensen zijn tradities heel waardevol. Toch vernieuwen tradities vaak. Zo zie je in Nederland dat het geven van cadeaus met kerst populairder wordt. Dit komt omdat de maatschappij verandert en mensen veranderen mee. Ze passen de tradities aan, aan hoe zij deze graag zien. Kerstmis heeft allerlei tradities die voor de meeste mensen heel waardevol zijn. De grootste vijftien tradities zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving.

1. De kerstboom

Eén van de oudste tradities van kerstmis is de kerstboom. De kerstboom werd in de 19e eeuw voor het eerst gezet. Jaarlijks wordt in Nederland begonnen met het plaatsen van een kerstboom na het Sinterklaasfeest dat na 5 december is afgelopen. De uiterste dag dat je je kerstboom kan laten staan is 6 januari. De dag die bekend staat als Driekoningen. Toch kiezen veel mensen ervoor om rond de jaarwisseling hun boom al het huis uit te doen.

Om de traditie levendig te maken kun je met het hele gezin op zoek gaan naar een kerstboom. Vroeger kende men op veel hoeken van de straat kerstbomenverkopen. Meestal was dit een stukje land omheind door een hek, waar alle bomen op een kluitje stonden. Er liep een man tussen die je van alles kon vertellen over de bomen en bij wie je de boom kon betalen. Vervolgens nam je de boom mee op het dak van je auto of in een klein karretje erachter. Tegenwoordig zijn kerstbomenverkopen niet zoveel meer te vinden. De meeste bomen worden aangeschaft bij een groothandel in tuinen of bij de plaatselijke tuincentra.

Zodra de boom thuis is wordt hij in de woonkamer geplaatst en versiert. Het versieren van de boom gebeurt met slingers, parelkettingen, kerstballen en hangers. Om hem in het donker ook goed te zien werden vroeger kaarsjes in de boom gezet. Vanwege het grote brandgevaar kiest vrijwel iedereen tegenwoordig voor een lichtsnoer. Bovenop de boom wordt vaak een piek geplaatst. Volgens de traditie gebeurt het optuigen van de kerstboom samen met het hele gezin.

Na de kerst wordt de kerstboom vaak weggegooid, maar er zijn ook mensen die hem in de tuin planten. Het jaar erop kan je de boom weer opgraven uit je eigen tuin en binnenzetten.

2. De kerk en het kerstverhaal

Omdat kerstfeest van oorsprong een christelijk feest is, gaan veel mensen tijdens de kerst naar de kerk. Op kerstavond, de avond voor kerst is er in veel kerken een kerstnachtdienst. In deze dienst wordt het begin van het kerstfeest ingeluid en wordt stilgestaan bij de geboorte van Jezus. De dienst is meestal aangepast op mensen die niet zoveel van het evangelie weten, omdat er ook vaak mensen in de kerk zitten die doorgaans niet gaan. Vaak worden voor deze dienst ook koren uitgenodigd om mooie kerstliederen te gehore te brengen. In veel kerken wordt er ook gepreekt voor de kinderen. Het kerstverhaal wordt in kindertaal verteld en de liedjes zijn mee te zingen.

Het kerstverhaal vertelt over Jozef en Maria, die een kindje verwachten. Zij moeten naar Bethlehem om zich in te schrijven. Keizer Augustus heeft hier opdracht toe gegeven. Jozef en Maria zijn onderweg als Maria moet bevallen. Ze overnachten in een stal, aangezien alle herbergen vol zijn vanwege de drukte van alle mensen die op reis zijn naar hun geboortestad. In deze stal wordt hun zoontje Jezus geboren. Niet veel later staat er een engel van de heer voor drie herders in de wei. Deze engel vertelt over de geboorte van de redder, de Messias. Deze drie herders gingen meteen op pad om het kindje Jezus te bezoeken. Het christelijke kerstverhaal is terug te vinden in het boek De Bijbel.

3. Adventskalender

Advent is een gebruik uit het christendom. In de weken voor kerstmis kijken de christenen uit naar de komst van Jezus. De donkere dagen voor kerstfeest worden vervolgd met het grote licht in de duisternis, de geboorte van de Messias. Traditiegetrouw worden in veel kerken daarom kaarsen aangestoken. Aangezien advent de 4 weken voor kerst valt, inclusief vier zondagen, wordt er elke week een nieuwe kaars erbij aangestoken. De duisternis eindigt op 24 december.

In de winkels vind je veel adventskalenders. Kalenders met 24 dagen die aftellen tot kerstmis. Kinderen kunnen met deze kalenders iedere dag een luikje openen. Achter deze luikjes zit vaak snoepgoed of een klein chocolaatje. Ook voor oudere mensen zijn er adventskalenders. Deze bevatten vaak een spreuk of gezegde om van te leren.

4. Maretak

De maretak wordt ook wel mistletoe genoemd. Het is een groenblijvende plant die vaak in huis wordt opgehangen tijdens de kerst. De tak wordt veelal opgehangen als decoratie. Naast decoratie heeft de tak ook een magische aantrekkingskracht. Wie onder de mistletoe gaat staan mag namelijk zonder pardon gekust worden. Zij mag niet weigeren. Deze kus kan vriendschappelijk zijn maar ook uit liefde. Als de persoon onder de tak niet gekust wordt, voorspelt dat ongeluk in de liefde voor het komende jaar.

5. Kerstinkopen doen

Traditiegetrouw doen mensen in de weken voor kerst hun inkopen. Ze kopen cadeaus voor elkaar. Meestal zijn de winkelstraten met kerst verlicht en versiert en staan de etalages vol met kersttaferelen. Deze sfeer zorgt ervoor dat je graag je inkopen doet in de maanden november en december. Naast kerscadeaus worden er ook andere inkopen gedaan. De kalkoen voor het kerstdiner wordt alvast gehaald en mooie kleding kan ook niet ontbreken tijdens de kerst.

6. Cadeaus onder de boom en in de sok

Overgewaaid uit Engeland en Amerika is het geven van cadeaus tijdens kerstmis. Ook in Nederlandse gezinnen wordt dit steeds vaker gedaan. Als het ochtend is rennen de kinderen de trap af om te kijken wat de Kerstman gebracht heeft. Want in het verzonnen kerstverhaal brengt de Kerstman de cadeaus. Het eerste wat kinderen vinden in de versierde woonkamer zijn de kerstsokken boven de open haard. Hierin zit veel snoepgoed en kleine cadeautjes. Kinderen mogen deze sok meteen openen en het snoepgoed ook meteen veroveren.

Als het ontbijt genuttigd is en het gezin aan het eerste bakje koffie zit is het tijd voor de grotere cadeaus. De cadeaus liggen verspreid onder de kerstboom. Eén voor één pakken de gezinsleden een cadeautje en maken het open. Meestal zitten de gezinsleden nog in pyjama bij dit tafereel.

Iedereen kiest ervoor om de cadeautjes op een ander moment onder de boom te leggen. Mensen met kinderen kiezen vaak voor kerstavond om de cadeautjes bij de boom te leggen, zodat de kinderen ze op kerstochtend vinden. Mensen die de traditie van de Kerstman die de presentjes brengt niet zo in ere hoeven te houden kiezen er vaker voor om de cadeautjes zodra ze gekocht zijn al onder de boom te leggen. De spanning wat je zal krijgen wordt zo al opgebouwd in de dagen voorafgaand aan kerstmis.

7. Kerstshows en kerstmarkten

In de maanden voorafgaand aan kerst gaan veel tuincentrums hun kerstshow al opzetten. De meeste tuincentrums openen hun show al in oktober. Ze versieren de hele winkel met kerstdecoratie om de klanten zoveel mogelijk te verleiden om kerstinkopen te doen. In de meeste tuincentrums draait er kerstmuziek en ruikt het zelfs naar kerst. Naast bomen, ballen en versieringen zijn er vaak ook complete woonkamers opgezet om de sfeer van het jaar te benadrukken. Wat vooral kinderen leuk vinden is het miniatuur kerstdorp, dat je bij elke show terugvindt. Kleine huisjes en landschappen vol met lichtjes en bewegende objecten. Ook wordt er vaak een miniatuur spoorbaan doorheen gemaakt. Bij sommige kerstshows is de Kerstman ook aanwezig. Kinderen kunnen met hem op de foto of hun wensenlijstje inleveren. Veel tuincentrums gebruiken een Ladies Night om nog meer te kunnen verkopen. Deze avond is alleen te bezoeken voor vrouwen en er is vaak veel extra's te doen. Je krijgt advies over je inrichting, wordt mooi opgemaakt en er zijn vaak vele hapjes en drankjes.

Overgewaaid uit Duitsland zijn de traditionele kerstmarkten. Enkele weken voor kerstmis zijn er in grote steden markten te vinden. Op deze markten met wel honderden kraampjes worden allerlei kerstartikelen verkocht, maar ook eten en drinken als glühwein. De bekendste kerstmarkten in Nederland zijn te vinden in Valkenburg, Dordrecht en op het Dickens Festijn in Deventer. In het buitenland zijn vaak veel grotere kerstmarkten. In België kun je onder andere de sfeer proeven in Brussel, Antwerpen en Luik. In Duitsland moet je zijn in Essen, Keulen en Düsseldorf.

8. Het Kerstdiner

Om kerstfeest te vieren wordt er op deze dagen uitgebreid gegeten. Bij veel families is er een traditioneel kerstdiner. Dit kerstdiner kan op kerstavond gehouden worden, maar ook op één van de twee kerstdagen. Het kerstdiner bestaat meestal uit meerdere gangen en is gemaakt van luxe producten en etenswaar. Traditioneel gezien is de kalkoen het belangrijkste eten in het hele maal. Deze traditie begon toen de Amerikanen in de tweede wereldoorlog toen ze ons kwamen bevrijden kalkoenen meenamen. Deze kalkoenen moesten genuttigd worden als feestmaal. Meestal wordt de kalkoen gevuld en in de oven geschoven.

Vaak wordt er tijdens het kerstmaal ook veel gedaan aan de aankleding van de tafel. Het mooiste servies wordt uit de kast gehaald en er staat een menukaartje bij elk bord. De tafel heeft een mooi tafelkleed en er is allerlei decoratie neergezet. Meestal branden er kaarsjes op tafel.

Aangezien het kerstdiner vaak op één persoon neerkomt, kiezen veel mensen voor gezellig samen aan tafel zitten. Tijdens gourmetten of steengrillen maak je je eigen eten en staat niet één persoon een hele tijd alleen in de keuken. Mensen slaan allerlei soorten vlees in en er worden lekkere salades gemaakt.

Naast thuis eten is buitenhuis eten ook in opkomst. Vele restaurants hanteren tijdens de feestdagen een kerstmenu. Vooraf reserveren is tijdens de feestdagen wel gewenst. De kans dat een restaurant al vol zit is erg groot.

Tussendoor wordt er ook van alles gegeten en gedronken tijdens de kerst. Chocolade is populair. Zo heb je verschillende chocoladekransjes, zijn er Kerstmannen van chocolade en vind je dit snoepgoed terug in de adventskalender. Ook traditioneel bij kerst is een plakje van de kerststol. Dit brood is meestal gevuld met spijs. Aangezien de dagen kouder worden en het weer guur is, is er niks lekkerder dan een grote mok warme chocolademelk met slagroom. Ook glühwein warmt de mens op en wordt veel gedronken tijdens de kerst.

9. Kerstliedjes luisteren

Het zingen of draaien van kerstliedjes is tijdens de kerstperiode ook heel traditioneel. De meeste radiozenders draaien veel kersthits, maar thuis wordt vaker de grijsgedraaide cd met kerstliederen van zolder gedraaid. Bijna alle mensen kunnen de traditionele kerstliedjes als 'Stille nacht', 'Midden in de winternacht' en 'Oh dennenboom' meezingen. Toch zijn er de laatste jaren veel nieuwe kerstliederen bij gekomen. De liedjes zijn nu meestal popnummers, geschreven en gezongen door bekende artiesten. 'All I Want For Christmas Is You' van Mariah Carey is zo'n nummer. Ook 'Driving Home For Christmas' van Chris Rea en 'Last Christmas' van Wham zijn immens populair.

10. Kerstfilms kijken

Wie kent de film Home Alone niet? Elke kerst wordt de film weer uitgezonden op de Nederlandse televisie. De film kijken met het hele gezin is dan ook een traditie geworden. Naast Home Alone, zenden de zenders van RTL Nederland en SBS Broadcasting nog veel meer films uit op de feestdagen. Als je er niet op uit hoeft, kun je je dus warm met een dekentje en warme chocolademelk nestelen op de bank en genieten van de sfeer die de kerstfilms met zich meebrengen.

A Christmas Carol en The Sound of Music zijn ook van die populaire films. Ook deze worden tijdens de kerst uitgezonden en bijna iedereen weet hoe ze gaan. Toch zijn er de laatste jaren ook nieuwe films bijgekomen, waarvan niemand het verhaal van te voren nog kent. Arthur Christmas en The Polar Express zijn voorbeelden hiervan.

11. Kerstkaarten versturen

Het versturen en ontvangen van kerstkaarten is ook een traditie in Nederland. In 1873 bood de boekhandelaar Koster voor het eerst nieuwjaarskaarten aan. De kaarten waren voorzien van mooie wensen. Toen in 1875 in de Verenigde Staten een drukker kerstkaarten massaal ging produceren ging het balletje rollen. Heel Nederland begon met het sturen van kerstkaarten met mooie wensen voor hun geliefden. Nog steeds heeft de Nederlandse post elk jaar een topdrukte op het kantoor. Vaak worden kerstkaarten daardoor iets later geleverd. Ook andere brieven in de maand december hebben een langere levertijd. De post kan de kerstkaarten gelukkig elk jaar weer verwerken.

In de maand december geldt er een gereduceerd tarief voor het verzenden van kerstkaarten. Op een kerstkaart mag een postzegel met een lager bedrag dan je normaal op je kaart doet. Dit omdat iedereen zoveel meer post verzendt dan in andere maanden van het jaar. De postzegel met het gereduceerde tarief wordt een decemberzegel genoemd.

12. Het kerstpakket

Tijdens de kerst is het gebruikelijk dat je van je baas een kerstpakket ontvangt. Als dank voor je inzet voor het bedrijf word je verwendt tijdens de kerstdagen. Het kerstpakket is meestal een doos, gevuld met klein presentjes. Vaak zijn dit lekkernijen, maar een kerstpakket kan ook bestaan uit bruikbare cadeaus. Het kerstpakket is samengesteld voor het hele gezin van de werknemer.

Bij grote bedrijven worden de pakketen vaak gemaakt door een extern bedrijf. Het bedrijf kiest een thema of kleur voor zijn kerstpakketten en het extern bedrijf stelt de pakketten samen. Ook worden bij deze grote bedrijven vaak relatiepakketten gestuurd. Relatiepakketten worden gegeven aan bedrijven in het netwerk van het grote bedrijf, om de onderlinge sfeer te verbeteren.

13. Kaarsjes aan

In de donkere wintermaanden gaat vaker de openhaard aan om het huis heerlijk te verwarmen. Om meer sfeer te brengen kiezen mensen vaak voor het branden van kaarsjes. Met de kerst is dit heel populair. Niet alleen waxinelichtjes worden gebrand, maar ook grote kaarsen brengen licht in de duisternis. Kaarsjes zorgen voor een gezellige sfeer tijdens de feestdagen.

14. Je mooiste kleding

Pakken we de cadeautjes nog uit in onze pyjama, daar na is het de hoogste tijd om je mooiste pak of jurk uit de kast te trekken. Tijdens kerst heeft iedereen zijn mooiste kleding aan. Vaak gaat dit om een mooie broek met die door oma gebreide dikke wollen trui met een rendier erop. Of dat hippe colbertje, dat je normaal nooit draagt.

Er zijn ook mensen die de kerst vieren in galakleding. Dames hebben een prachtige jurk aan met vaak veel glitters. Donkere kleuren zijn favoriet tijdens de kerst. Mannen komen in een mooi pak met een strik om de hals. Galakleding wordt meestal gedragen tijdens het traditionele kerstdiner, ook als dit buitenhuis wordt gegeten.

15. Dromen van een witte kerst

Helaas is het in Nederland niet vanzelfsprekend dat we een witte kerst hebben, maar dromen ervan mogen we altijd. Een witte kerst is dan misschien geen traditie, maar we zouden het wel graag als traditie zien. Sneeuw geeft zoveel meer sfeer aan de kerstdagen. Je kunt je heerlijk inpakken en gaan sleeën. Die mooie kerstfilm 's avonds bij de open haard is misschien nog wel veel leuker als je je tegelijkertijd opwarmt van een mooie tocht door de sneeuw.