Carnaval in Limburg is een uniek feest van verbroedering

Carnaval in Limburg wint steeds meer terrein. Carnaval is een christelijk feest dat bedoeld is om nog even de ernst van het leven los te laten voordat op Aswoensdag, de woensdag na carnaval, de 40 daagse vastentijd begint. In het grotendeels katholieke Limburg wordt het dan ook uitbundig gevierd. De mensen boven de Moerdijk begrijpen het niet altijd en beoordelen het vaak als een feest van bier en dronkenlappen, maar dat doet het Limburgse carnaval beslist tekort. Wie het nooit drie dagen lang meegemaakt heeft, zal het ook nooit begrijpen. Zeker niet vanuit de nuchtere, Hollandse mentaliteit, maar de Limburgers die ooit naar andere streken vertrokken, komen er graag nog eens voor terug.

Bijna niemand werkt tijdens carnaval

Tijdens de drie dolle dagen van carnaval ligt het openbare leven in Limburg stil. De gemeenten en bedrijven zijn meestal tot Aswoensdag gesloten. Vooral op carnavalszondag en maandag zijn veel hotels en restaurants dicht, de winkels eveneens en vaak zijn alleen een paar supermarkten enkele uren open, zodat de mensen wat te eten of te drinken kunnen halen.

Drie dagen uit het vuistje eten

Druk is het daar meestal niet, want de meesten halen tijdens die dagen wel een frietje met zuur vlees en/of een kroket bij een snackbar, of ze maken thuis zelf een stevige, vaak vette maaltijd, voordat ze weer tot diep in de nacht op stap gaan. Dat vormt dan een goede bodem voor een nachtje feestvieren, zodat er de volgende ochtend geen kater op volgt.

Carnaval in Limburg is een uniek feest van verbroedering

Natuurlijk is het bier niet uit het carnaval weg te denken, maar tijdens het carnaval gaat het vooral om plezier en verbroedering. Wildvreemde mensen spreken u tijdens de carnavalsdagen aan of vallen u om de hals en u krijgt soms een dikke zoen en een praatje of wat flauwekul toe. Er worden met carnaval dan ook vriendschappen gesloten en relaties begonnen die vaak een leven lang houden. De uitbundigheid van het feest van carnaval is kenmerkend voor het Limburgse carnaval. Niet alleen in Maastricht, maar ook in Heerlen, Kerkrade, Stein, Sittard, Roermond en Weert en in alle kleinere dorpen en dorpjes daar omheen.

De mensen verkleden zich met carnaval

Het verkleden is een gebruik dat meer doelen dient. Iedereen kan voor een paar dagen zijn wat hij/zij wil: een engel, een duivel, een koning, prinses, een voddenboer, clown of middeleeuwse ridder. Iedereen mag even in zijn eigen droomwereld leven en er is niemand die hem of haar daar raar op aankijkt.

Zelf het eigen verkleedpak maken

Veel mensen zijn dan ook voor het feest van carnaval al maandenlang bezig met het zelf maken van hun pak. Groepen die samen in de optocht willen schitteren spreken al weken van tevoren af welke kleding zij zullen dragen en welke attributen erbij zullen komen. Gezamenlijk worden kleding en attributen uitgezocht, gemaakt en gekocht.

Een masker dragen of niet

Iedereen is vrij om bij die verkleding een masker te dragen of niet. In dat kostuum raakt iemand ook los van de dagelijkse vorm en kan zijn eigen, vrolijke zelf zijn. Een inborst die er wel altijd al was, maar in de ernst van het dagelijkse leven niet naar voren kan treden. Veel mensen maken overigens nog elk jaar hun eigen unieke carnavalspakje en dat is dan meteen een stuk van de voorpret, evenals het bouwen van de vaak prachtig uitgedoste carnavalswagens.

Wagens en optochten in de Limburgse steden en dorpen

De carnavalswagens zijn vaak creatieve kunstwerken en worden gebouwd door groepen en verenigingen van de stad of het dorp. Elke groep, elke vereniging bouwt een unieke wagen. De sfeer tijdens het bouwen is er een van kameraadschap, hulpvaardigheid en saamhorigheid. De meeste wagens voor de optocht worden gebouwd in grote hallen en boerenschuren, waar vaak meerdere wagens tegelijk gebouwd worden. Het is een serieuze aangelegenheid, want tijdens de optocht willen ze allemaal de eerste prijs halen.

Regels gaan voor een paar dagen overboord

Natuurlijk houdt men zich ook met carnaval aan de verkeersregels, maar tijdens de carnavalsoptochten staat het gewone verkeer braaf te wachten tot de hele stoet voorbij is en niemand wordt daar boos of vervelend van. Wie niet wil wachten kan immers omrijden, maar komt daar dan gegarandeerd weer een ander stuk van de lange optocht tegen.

Hele dorpen en steden in Limburg lopen uit voor de optocht

De meeste mensen wachten dan ook op het einde van de optocht, juichen en zingen mee met de omstanders en rapen even hard de snoepjes, sinaasappels, nonnevotten (het unieke, heerlijke carnavalsgebak) en stukken chocolade als de mensen die langs de kant staan. Voor het overige knijpt de politie hier en daar een oogje dicht als het tenminste niet om misdaden gaat. Meestal is er weinig of geen probleem, op een paar zakkenrollers na, maar die zijn overal. Ook met carnaval.

Nonnevotten eten met carnaval

De hierboven genoemde "nonnevotten" zijn ongelooflijk lekker, maar worden alleen in de carnavalstijd In Limburg gebakken en gegeten. Oorspronkelijk komt het gebak uit Sittard, maar tegenwoordig is het vooral in Zuid-Limburg het unieke en meest verkochte gebak van carnaval.

Er worden prijzen uitgeloofd

Na de optocht worden er prijzen uitgedeeld. Een prijs voor de mooiste wagen, voor de mooiste groep en ook voor de mooiste "Einzelgänger" (eenling) die in zijn/haar eentje mooi uitgedost en met een grappige opmerking in de optocht heeft meegelopen. Wie mee wil lopen met de optocht moet zich wel van tevoren opgeven en daarbij aangeven in welke vorm hij dat wil doen. De leiding van de optocht wil op die manier onfatsoenlijke en kwetsende figuren weren, zodat de optocht ook voor alle mensen langs de weg een feest is om naar te kijken.

Een goede verdeling tussen steden en dorpen

Het bouwen van een wagen voor de optocht van carnaval is een tijd vretende klus en dient dan ook niet alleen voor de optocht van het eigen dorp of de eigen stad. De meeste wagens gaan ook mee in een van de optochten in de buurtgemeenten. De steden houden de optocht meestal op de zondag. De dorpen er omheen meestal op de maandag of op carnavalsdinsdag. Zo zitten ze elkaar niet in de weg en zijn dan ook verzekerd van veel feestende mensen langs de route. Op die manier kunnen de wagens die in de steden meegetrokken hebben ook meetrekken met de optocht in de dorpen.

De lichtstoet in Beek

Beek heeft er iets leuks op gevonden om met carnaval zoveel mogelijk bezoekers naar de eigen optocht te trekken. Ze houdt op zondagavond een lichtstoet. Veel wagens uit de buurt doen daaraan mee en houden daar ook al bij de optuiging van hun wagen rekening mee. De wagens voor de optocht van die zondagavond moeten immers verlicht zijn. Veel wagens stralen in blacklight en het is een feest om erbij te zijn. Een heel alternatief, maar leuk idee. Het gaat inmiddels al jaren mee.

De Limburgse politiek heeft het met carnaval flink te verduren

In de optochten wordt flink de draak gestoken met de politieke knelpunten, zowel van het Rijk, als van de provincie en de eigen Gemeente. Die moet daar dan maar tegen kunnen, want drie dagen lang is Prins Carnaval de baas en zwaait, samen met de Raad van Elf, de scepter. Het publiek langs de kant klapt en lacht en de grappen zijn niet van de lucht. Het is de manier om het gevoel over de misstanden te uiten, zonder ergernis en gram, maar met veel gevoel voor humor.

“Zaate hermeniekes” maken vaak leuke muziek

Zaate hermeniekes zijn muziekgroepjes van mensen die samen, verkleed en wel, met hun muziekinstrument de straat op gaan en liedjes spelen. Hun repertoire bestaat uit carnavalsliederen en gewone, bekende liedjes en deuntjes. Het kan soms wel eens wat vals klinken, maar dat geeft niets, als de maat maar klopt, want dan zingt en deint iedereen om hen heen meteen mee. De zaate hermeniekes dragen veel bij aan de feestvreugde en in verschillende gemeenten zijn er al concoursen, waar de beste een prijs kan winnen.

Ga eens kijken

In de kernen van dorpen en steden is het na de middag en in de avond gezellig. Bont verkleed gaan mensen op stap met het voornemen om samen met iedereen die dat wenst te lachen, te zingen en te dansen. Iedereen die mee wil doen wordt meteen ingelijfd. Knorrepotten zijn niet welkom. Natuurlijk zijn er ook mensen die geen maat kunnen houden en aan het einde van de avond teveel bier op hebben, Maar de lachers de dansers, de gezelligheid, de broederschap en de bonte muziek hebben toch de overhand. De Limburgers zijn ene Bourgondisch volk en kennen het geheime recept van carnaval.