Halloween, griezelen in het donker

Inhoud
- Samhain is het begin
- Romeinen en christenen
- Halloween in Amerika
- Pompoenen, trick or treat en enge kostuums
- Heksen en zwarte katten
- Halloween is oranje en zwart
Samhain is het begin
Samhain was het Keltisch oudjaar. De oogst zat erop en de donkere winter begon. Grote vuren verlichtten de nacht van Samhain die meestal viel op 31 oktober. De druïden, Keltische priesters, brachten offers aan de goden. Er waren vooral dierenoffers maar waarschijnlijk werden ook mensen geofferd op het vuur. Men vroeg de goden om hulp voor de oogst van het volgend jaar maar vooral om bescherming. Tijdens Samhain was namelijk meer aan de hand.
Samhain was een combinatie van dankbaarheid voor het afgelopen oogstjaar en angst voor alles dat in het donker op je loerde.
Romeinen en christenen
De Romeinen die in dit gebied kwamen dachten wat te herkennen in dit feest. Feralia was het Allerzielen van de Romeinen. Tijdens Feralia werden de overledenen van het afgelopen jaar herdacht. Daarnaast was er een vrij onbekende godin Pomona , haar symbool was de appel en ze werd gezien als een godin van vruchten en gewassen. Rituelen rondom deze godin leken (heel in de verte) op de rituelen tijdens Samhain. Elementen van Feralia en de rituelen rond Pomona werden deels opgenomen in Samhain.De jonge christelijke kerk was natuurlijk niet te spreken over al dit heidens ‘bijgeloof’. Je kunt natuurlijk een dergelijk feest gaan verbieden maar meestal werkt dat niet. Zoals met zoveel heidense feesten werd Samhain gekerstend, het werd een christelijke feestdag. De kerk had een gedenkdag die Allerheiligen werd genoemd. Op deze dag werden alle heiligen en martelaren van de christelijke kerk herdacht. Allerheiligen had lang geen echt vaste datum maar in 873 werd dit officieel 1 november. Enkele eeuwen later werd 2 november Allerzielen. Zo werd het Keltische oogstfeest een keurig christelijk feest. Maar een ramp voorkwam dat Samhain voorgoed uit de geschiedenis verdween. Een artikel over Allerheiligen en allerzielen staat hier: Allerzielen en allerheiligen
Halloween in Amerika
Halverwege de 19e eeuw mislukt de oogst in Ierland en veel Ieren vertrekken naar Amerika. Men hoopte hier een betere toekomst op te bouwen en de hongersnood en ellende achter zich te laten. Maar de begintijd was zwaar en veel Ieren zochten steun bij elkaar. Het vieren van de feesten van ‘thuis’ was een mooie reden om samen te komen en de heimwee het hoofd te bieden. Samhain werd Halloween, de avond voor Allerheiligen. Halloween is de verbastering van Alle Hallows’ Eve, Allerheiligenavond. (‘hallow’ is heilige)Pompoenen, trick or treat en enge kostuums

Uiteindelijk sterft Jack en hij staat voor de hemelpoort bij Petrus. Die ziet geen goedheid in de smid en stuurt hem weg. Dan besluit Jack aan te kloppen bij de hellepoorten. De duivel is nog steeds boos en weigert de poorten te openen. De arme Jack roept dat hij toch niet alleen in het donker kan blijven! De duivel (toch niet de beroerdste misschien) werpt hem een gloeiend kooltje uit de hel toe. Jack stopt het kooltje in een uitgeholde raap om het te beschermen tegen de wind. Op de nacht van Halloween zwerft de arme Jack met zijn lichtje langs de huizen, niet welkom in de hemel of in de hel.

De ‘treat’ waarmee gedreigd wordt is misschien een variant van ‘Mischief Night’. Op ´Mischief Night’ mochten de Britten zoveel mogelijk kattekwaad uithalen. Het was allemaal vrij onschuldig, tenminste in onze ogen, maar kende ook wel enkele ernstige uitwassen. Er is nooit echt een vaste datum voor ‘Mischief Night’ maar het is zeer waarschijnlijk dat Halloween en Mischief Night tenslotte samen werden gevierd, de treat en de trick komen dan samen.
Tijdens Halloween ben je zo eng mogelijk verkleed. Probeer op een kwaadaardige ziel of demon te lijken en je hoeft niet meer bang te zijn. Daar ging het om tijdens Samhain, de boosaardige demonen voor de gek houden. Al dit kwaadaardigs liet je met rust wanneer ze dachten dat jij ook uit de hellepoorten was gekomen!
Heksen en zwarte katten

Halloween is oranje en zwart
De kleuren van Halloween zijn oranje en zwart. Het oranje is de kleur van de offervuren die de Kelten brandende hielden tijdens de nacht van Samhain en soms nog langer.
Zwart is de kleur van de dood en van de nacht. De heksen droegen zwarte gewaden en waren altijd vergezeld van hun boosaardige zwarte katten. De Kelten geloofden dat deze katten niet echt dieren waren maar demonen die de vorm van een kat aan konden nemen.