Halloween en een pompoen met een lichtje

Pompoenen worden uitgehold en er worden lichtjes in geplaatst. Kinderen gaan langs de deur om snoep te bedelen. Bellen aan en zeggen: “trick or treat”, wat betekent “we willen een snoepje (treat) of anders halen we kattenkwaad (trick) uit”. Kinderen maar ook volwassenen verkleden zich als heksen, spoken, geesten, geraamtes of zombies. Of als dieren zoals vleermuizen, zwarte katten en spinnen. Ze hebben feest op 31 oktober en vieren Halloween.

• Halloween
• Halloween, Allerheiligen en Allerzielen
• Geesten
• Jack-o'-lantern of pompoen

Halloween

Halloween is een feestdag die van oorsprong gevierd wordt in Ierland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada. Steeds meer echter wordt het in Nederland en België ook gevierd op 31 oktober. Mensen gaan pompoenen uitsnijden en van een gezicht voorzien. Wanneer het donker is, komt er dan een waxinelichtje in te staan, en dit geeft een spookachtige flikkering. Kinderen en volwassenen dossen zich uit in griezelige kleding en huizen en tuinen worden versierd met geraamtes, lijken, graven, spinnen en afgehakte ledematen met heel veel bloed, slingers met spoken en ballonnen met happy Halloween erop.
De kinderen gaan griezelig uitgedost, in het donker langs de deuren, bellen aan en roepen bij het opendoen van de voordeur: “trick or treat’ in de hoop op snoep.

Halloween, Allerheiligen en Allerzielen

De naam Halloween is voor Engelstaligen: All Hallows Eve. Dit betekent Allerheiligenavond. Niet voor niets is Halloween de vooravond van Allerheiligen. Vóór onze jaartelling begon het nieuwe jaar op 1 november. De avond ervoor was het oude jaar. Alle boze en kwade geesten moesten met veel enge griezeldingen verjaagd worden en mochten niet mee naar het nieuwe jaar.
De volgende dag, 1 november was dan nieuwjaar of Samhain. Heel bijzonder vroeger, want het geloof was dat geesten van recent gestorven mensen terug kwamen om plaats te nemen in een levend lichaam. Wel een beetje anders dan nu, maar de essentie is nog steeds hetzelfde. 1 november gedenken we Allerheiligen en 2 november Allerzielen. Alle heiligen en alle mensen die ons ontvallen zijn, gedenken we dan.

Geesten

Tot voor enkele eeuwen terug dacht men dat geesten en spoken 31 oktober, ’s nachts uit het graf zouden opstaan en naar het huis terug gingen waar ze het laatst woonden.

Afschrikken

Om te geesten af te schrikken verkleden de dorpelingen in Ierland zich als monsters met veel bloed en plaatsten ze uitgeholde en brandende rapen bij de voordeur. Gingen de levende mensen emigreren naar Amerika, dan namen ze de gewoonte en het verhaal van Jack o’-lantern' mee.

Jack-o'-lantern of pompoen

Een pompoen met Halloween heet een jack-o'-lantern (of Jack O'Lantern). Een van de verhalen komt van een Iers volksverhaal, over een man, genaamd smid Jack. De legende vertelt dat Jack op een avond een beetje teveel had gedronken in de pub. Hij kwam de duivel tegen en die wilde de ziel van Jack. Jack bedacht zich geen moment en bood de duivel ook een pintje aan. Toen de duivel wilde betalen veranderde deze in een muntstuk en Jack stopte dit snel in zijn buidel. De duivel moest beloven hem zeker tien jaar met rust te laten en Jack liet hem weer vrij. Na tien jaar kwam Jack de duivel weer tegen op een landweggetje.

Appel

Om tijd te winnen vroeg Jack nog één ding: een laatste appel voor hem, uit de boom die langs de kant van de weg stond. In de tijd van de Kelten was de appel het symbool voor de ziel. De duivel klom in de boom om aan het verzoek te voldoen maar Jack pakte snel zijn zakmes en kerfde een kruisteken op de boomstam. De duivel durfde niet meer uit de boom en na beloofd te hebben hem nooit meer lastig te vallen, hielp Jack hem uit de boom en de duivel vluchtte weg.

Een lichtje in een raap

Toen Jack echter stierf kwam hij niet in de hemel, omdat hij met de duivel had geheuld en in de hel wilden ze hem niet vanwege de gedane afspraak met de duivel. Jack moest eeuwig dolen en om een beetje licht te hebben vroeg hij de duivel een kooltje en stopte dat in een uitgeholde raap. Tegenwoordig heeft de pompoen de vroegere raap of biet vervangen omdat ze gemakkelijker uit te hollen is.

Sindsdien doolt 'Jack of the Lantern' (later verbasterd tot 'Jack O'Lantern') eenzaam door het duister, met zijn lantaarn in de hand en staan er 31 oktober pompoenen te stralen met een eng gezicht.