De wereld in en om de Tweede Wereldoorlog

Na het Interbellum is er een nieuwe periode van oorlog en geweld op komst, namelijk de Tweede Wereldoorlog. Hoe is deze oorlog ontstaan? Wat zijn de oorzaken en de gevolgen van deze oorlog? Deze periode staat in het teken van grote ravage en vernielingen in verschillende landen (asmogendheden, ...) over de hele wereld.

De oorzaken van de oorlog

De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog voor Duitsland

De grootste verliezer van de Eerste Wereldoorlog was Duitsland. Het land kreeg de volledige schuld van de oorlog op zich geschoven en had bij het verdrag van Versailles onredelijk hoge herstelbetalingen opgelegd gekregen. Duitsland belandde in een permanente economische crisis. Daar kwam dan nog eens bij dat Frankrijk en België de Ruhrstreek bezetten, omdat Duitsland de herstelbetalingen niet kon opbrengen. Dit was nog eens een bijkomende psychologische vernedering.
Toen in 1929 een wereldwijde economische crisis heerste, werd Duitsland er extra zwaar door getroffen. Radicaal-rechtse politici kenden groot succes, doordat ze beweerden dat ze het land politiek en economisch zouden redden. Zo was er de leider van de NSDAP, Adolf Hitler. Hij kwam in januari 1933 na verkiezingen aan de macht. Hij beloofde komaf te zullen maken met het verdrag van Versailles. Hij zou Duitslands vijanden, de joden en de communisten, uitschakelen.

Agressieve buitenlandse politiek van Duitsland

Het Duitse volk was een Herrenras dat volgens Hitler recht had op expansie. Dit recht oefende hij uit met de aanhechting van Oostenrijk en de claiming van alle Duitstalige gebieden die hadden behoord tot het Habsburgse Rijk. Zijn doel was de heerschappij over het Europese vasteland en de vernietiging van Frankrijk.

Reactie West-Europese democratieën

Toen Hitler de Bohemen afpakte van Tsjechoslowakije, stond Europa op de rand van een oorlog. Deze kon enkel voorkomen worden doordat Frankrijk en Groot-Brittannië bereid waren tot heel wat toegevingen, in de hoop dat dit Hitlers honger zou stillen.

Hitler-Stalinpact in 1939

Om zijn doel te bereiken, sloot Hitler in 1939 een pact met Stalin. Dit was onverwachts, aangezien Hitler zelf het communisme als zijn ergste vijand had betiteld. Maar Hitler had slechts een voorlopig en tactisch bondgenootschap voor ogen: hij wou hiermee een tweefrontenoorlog vermijden. Door het pact met Stalin hoefde hij zich geen zorgen te maken over het oostelijke front.

Inval in Polen

De oorlog begon toen Hitler in september 1939 Polen aanviel. Frankrijk en Groot-Brittannië verklaarden Duitsland de oorlog en de Tweede Wereldoorlog was een feit.

Het verloop van de oorlog

Asmogendheden in het offensief

Tot het voorjaar van 1940 heerste er een zogenaamde drôle de guerre of phoney war: het was een periode van officiële oorlog zonder oorlogshandelingen. In april 1940 nam Hitler het initiatief door Denemarken en Noorwegen binnen te vallen. Een maand later volgde de invasie in de Benelux en Frankrijk.

Frankrijk hield slechts 1 maand stand. Op dit moment bood Hitler de vrede aan Groot-Brittannië, maar deze weigerden. Er volgde een grootscheeps luchtoffensief: the Battle of Britain. Het standhouden van Groot-Brittannië zou een keerpunt worden in de oorlog.

Inmiddels was Italië, dat een gelijkgezind regime kende, aan de zijde van Duitsland in de strijd gekomen. Mussolini had grote imperialistische ambities die hij nu wilde waarmaken. Ook Japan werd een bondgenoot. Het was al lang op zoek naar politieke en economische hegemonie in Azië en de Stille Oceaan. Dit kwam onvermijdelijk in conflict met de VSA. Japan viel Pearl Harbour aan en hiermee kwamen de VSA in de oorlog. Eerder hadden de VSA al materiële steun geboden aan Groot-Brittannië en Frankrijk, via de Lend-lease Act van 1941.

Op 22 juni 1941 had Hitler zijn pact met Stalin gebroken en de Sovjet-Unie aangevallen. Na de nederlaag van Frankrijk was het front in het Westen redelijk stabiel en kon Hitler zich concentreren op het oosten.

Geallieerden in het offensief

Het was aan dit oostfront dat de kansen keerden. Eind 1942, begin 1943 zat Duitsland in het defensief. De Westerse geallieerden rukten op vanaf Noord-Afrika en landden in Italië. Op 6 juni 1944, D-Day, kwam er een tweede front vanuit Groot-Brittannië.

Ook in het Verre Oosten keerden de kansen. De VSA heroverden eiland na eiland. De strijd ging nog door na 1945. De toestand van Japan was hopeloos, maar de VSA wilden geen aanval op de Japanse eilanden zelf ontketenen gezien het fanatisme van de Japanse militaire kaste. Uiteindelijk zouden twee atoombommen de oorlog beëindigen.

Het belangrijkste gevolg van de oorlog

Het belangrijkste gevolg van de Tweede Wereldoorlog was het uitschakelen van Europa als wereldmacht. Er ontstond een bipolaire wereld met de VSA en de Sovjet-Unie als twee supermachten.