De eerste mensen op aarde

Er leven al vele eeuwen lang mensen op deze aarde, al is dit niets in vergelijking met de leeftijd van de aarde zelf. Naar aanleiding van onderzoek zijn er verschillende typen mensen onderscheiden, die steeds meer op de moderne mens gingen lijken. Dit zijn de volgende typen: Australopithecus, Homo habilis, Homo erectus, Homo neanderthalensis en Homo sapiens sapiens.

Het eerste leven op aarde

Wanneer het allereerste leven op aarde verscheen, kan nog niemand met zekerheid zeggen. Wel is er veel onderzoek gedaan naar vroeg leven op aarde. Er zijn fossielen gevonden van 3,5 miljard jaar oud, dus toen was er al leven op aarde. Om een idee te geven van de geschiedenis van de aarde en levende wezens tot nu toe wordt wel een dag van 24 uur gebruikt waarin alle levende wezens op de tijdschaal worden gezet.
Om twaalf uur ’s nachts ontstond in deze metafoor de aarde. De oudste fossielen die tot nu toe zijn gevonden, zouden dan om kwart voor zes ’s ochtends ontstaan zijn. Vissen zijn de eerste gewervelde dieren die voorkomen op aarde. Zij verschijnen om tien voor half tien ’s avonds. Om tien voor tien ’s avonds worden de eerste planten op het land gevormd en om tien uur pas de eerste dieren op land. De dinosaurussen verschijnen om tien minuten voor elf. Vijftig minuten later, om tien over half twaalf, sterven zij weer uit. Pas veertig seconden voor het einde van de dag ontstaat de mens.
Dit geeft aan dat het bestaan van mensen op de aardbol relatief gezien nog maar heel kort is.

Aapachtigen, mensachtigen en mensen

De Australopithecus

De mens stamt af van de aap, die al langer op aarde rondloopt dan de mens. Ongeveer vier miljoen jaar geleden verscheen de eerste aapachtige die op twee benen ging lopen in plaats van op vier benen. Deze aapachtige wordt de Australopithecus genoemd en hij leefde in Afrika. Australopithecus betekent ‘zuidelijke aap’. Deze aapachtigen waren nog een stuk kleiner dan de mensen van tegenwoordig en ook veel behaarder.

De Homo habilis

Na de Australopithecus verscheen de Homo habilis in Afrika, wat staat voor ‘handige mens’. Dit gebeurde zo’n twee en een half miljoen jaar geleden. Van de Homo habilis is bekend dat hij werktuigen maakte van stokken en stenen. Zijn hersenen waren groter dan die van zijn voorganger.

De Homo erectus

Ongeveer anderhalf miljoen jaar geleden verscheen in Afrika vervolgens de Homo erectus. Dit betekent de ‘rechtopstaande mens’. De Homo erectus wordt gezien als de rechtstreekse voorouder van de mens. De werktuigen die de hij maakte, waren verder ontwikkeld ten opzichte van die van de Homo habilis. Daarnaast bouwden ze schuilplaatsen en konden ze vuur maken door twee vuurstenen tegen elkaar aan te slaan. Ze leefden door te jagen op dieren die ze konden eten en door het verzamelen van noten, zaden en planten. De Homo erectus verspreidde zich vanuit Afrika naar Azië en Europa.

De Homo neanderthalensis en de Homo sapiens sapiens

Zo’n 230.000 jaar geleden verscheen in het Midden-Oosten en Europa de Homo neanderthalensis, ofwel de Neanderthaler. In Afrika verscheen 130.000 jaar geleden de Homo sapiens sapiens, wat staat voor de ‘denkende mens’, als opvolger van de Homo erectus. Dit was de eerste moderne mens. De Neanderthaler was hier onafhankelijk van ontstaan. Ze leefden jaren met de Homo sapiens sapiens naast elkaar, tot ongeveer 30.000 jaar geleden de Neanderthaler uitstierf. De moderne mens ging zo’n 20.000 jaar geleden van Azië naar Amerika. Deze mens was er inmiddels steeds minder uit gaan zien als een aap. Ze kregen langere benen waardoor het op twee benen lopen makkelijker werd. Daarnaast waren de hersenen steeds meer gegroeid. Ook deze moderne mens leefde nog lang door middel van jagen en verzamelen.

Grote ontwikkeling

Ondanks dat de mens dus nog maar heel ‘kort’ bestaat, is het leven van de mens sinds het ontstaan van de homo sapiens sapiens, ofwel de moderne mens, sterk veranderd. Van mensen die in kleine groepen als nomaden rondtrokken en leefden van wat de natuur hen bood, tot mensen die (hoewel lang niet alle mensen) met grote aantallen dicht bij elkaar op één plek wonen en die gebruik maken van technologische ontwikkelingen waarvan de vroege mens zich met geen mogelijkheid een voorstelling had kunnen maken.