Egyptische kunst 2: Overzicht van de dynastieën

Om de kunst van het oude Egypte te kunnen begrijpen is het van belang iets van de geschiedenis te weten. Een overzicht van de dynastieën is daarom onontbeerlijk. Hoewel de onderliggende gedachte van de Egyptische kunst dezelfde is, geeft elke dynastie -afhankelijk van de heersende farao- er zijn eigen accenten aan.

Het Historische Tijdperk

Het begin van het Historische Tijdperk ligt daar waar koning Menes het noordelijk en zuidelijk gedeelte van de streek rond de Nijl bijeenvoegde en dit samengevoegde rijk de hoofdstad Memphis gaf. Dit gebeurde omstreeks 3200 voor het begin van onze jaartelling. De regeringsperiode van koning Menes rekenen we tot het begin van de eerste dynastie. Dan begint dus het tijdperk van de dynastieën.

Het Oude Rijk en het Eerste Tussenrijk

De eerste zes dynastieën, die ongeveer duurden van 3200 tot 2270 voor Christus, noemen we het Oude Rijk. Na 2270 komt de ineenstorting van dit Oude Rijk; dan krijgen we het zogenaamde Eerste Tussenrijk. Het Eerste Tussenrijk duurde tot ongeveer 2100 voor Christus. Deze periode omvat de zevende tot en met de tiende dynastie.

Het Middenrijk en het Tweede Tussenrijk

Daarna volgt het Middenrijk: 2100 tot 1700 voor het begin van onze jaartelling. Dit Middenrijk omvat de elfde tot en met de dertiende dynastie. Ook dit rijk verdween en maakte plaats voor het Tweede Tussenrijk. Dat heeft stand gehouden tot 1555 voor Christus. In deze tijd waren de Hyksos aan het bewind. Hun naam betekent: vorsten van vreemde landen. Niet, zoals vaak wordt aangenomen: herderskoningen. De snelheid waarmee deze Aziatische veroveraars Noord-Egypte onderwierpen, was te wjten aan het verval van het Middenrijk en door het gebruik van strijdwagens, voor Egyptenaars een onbekend fenomeen.

Het Nieuwe Rijk en het Derde Tussenrijk

In deze tijd regeerde de bekende Amenhotep IV, die de oude religie verwierp en de verering van de zon instelde. Sindsdien noemde hij zich Echnaton, ook wel gespeld als Achnaton. Zijn naam betekende: hij, die welgevallig is aan Aton. Aton was de god die zich openbaarde in de zon. Echnaton aanvaardde geen godenbeelden, maar alleen een altaar in de open lucht. Hij werd in zijn hervormingen sterk gesteund door zijn vrouw Nefertete. Na zijn dood was het met de verering van Aton snel afgelopen. Na de twintigste dynastie volgt het Derde Tussenrijk: 1090-712.

De Latere Tijd

De Latere Tijd, die van 712 tot 525 duurde, wordt gevolgd door de tijden van de Perzische overheersing en daarna van de Grieks-Romeinse heerschappij. Dan is Egypte niets anders meer dan een Romeinse provincie, een uitgebuite kolonie. Tenslotte doet het Christendom ook in Egypte zijn invloed gelden en eerst door de verovering van Napoleon komt het oude Egypte in aanraking met Europa.