De Honderdjarige Oorlog: hoofdpersonen, verloop en gevolgen
De Honderdjarige Oorlog was een oorlog die duurde van 1337 tot 1453. De oorlog duurde dus niet 100 jaar, maar 116. Er is echter maar 81 jaar gevochten. Wie waren de belangrijkste personen tijdens de oorlog? Waarom begon de oorlog eigenlijk? Wie won er en wat waren de gevolgen hiervan? In dit artikel wordt daar allemaal antwoord op gegeven.
Belangrijke personen
Jeanne d’Arc
Jeanne d'Arc werd geboren tijdens de Honderdjarige Oorlog in Frankrijk rond 1412. Als tiener beweerde ze dat ze stemmen hoorde van de aartsengel Michaël en van God, maar ook van de heiligen Catharina en Margaretha. Die zeiden dat haar land bevrijd moest worden van de Engelsen. Gekleed als man in harnas wist zij het volk zelfvertrouwen en enthousiasme te geven. Op 8 mei werden de Engelsen gedwongen het beleg op te geven. Dit succes gaf de Fransen het zelfvertrouwen terug. Uiteindelijk werd ze op 30 mei 1431 in Rouen verbrand.
Filips VI
Filips VI was koning van Frankrijk van 1328 tot 1350. In 1328 stierf koning Karel IV zonder een directe mannelijke troonopvolger. Filips was een van de twee personen die aanspraak maakte op de troon, samen met koning Eduard III van Engeland. Hij kreeg de steun van de baronnen en kroonde zichzelf tot koning op 27 mei 1328 in Reims.
Eduard III
Eduard III was koning van Engeland van 1327 tot 1377. Eduard III was de oudste zoon van Eduard II en Isabella van Frankrijk. Nadat zijn vader werd gearresteerd in 1326 werd hij de nieuwe troonopvolger. Hij werd binnen enkele maanden gekroond tot koning.
In het kort
De aanleiding
Door oorlog te voeren en slim huwelijken te sluiten werden vanaf 1300 enkele middeleeuwse vorsten zeer machtig. Dit gold ook voor de koningen van Frankrijk en Engeland. In 1328 werd Filips VI door Franse edelen uitgeroepen tot de nieuwe koning van Frankrijk. De Engelse koning Eduard III had veel grondgebied in Frankrijk, hij werd dus leenman van Filips en bracht hem ook leenhulde. Tussen de twee koningen ontstonden toen spanningen. In 1337 besloot Eduard III dat hij zelf koning van Frankrijk wilde worden. Hij vond dat hij daar recht op had. Hij was namelijk een kleinzoon van de vorige Franse koning. Dat maakte hem de enige rechtstreekse erfgenaam van de Franse troon. Filips VI was eigenlijk maar een neef van de vorige Franse koning. Om dit conflict begon de Honderdjarige Oorlog.
Het verloop
Nadat Eduard III de oorlog had verklaard, ging hij op zoek naar een bondgenoot. Hij was genoodzaakt Vlaanderen als bondgenoot te krijgen, omdat Eduard toch ergens aan land wilde als hij Frankrijk aan wilde vallen. Vlaanderen wilde echter geen bondgenoot worden, omdat zij leenheer was van Frankrijk. Aanvankelijk had Engeland geen geluk, maar na de stopzetting van de wolexport in 1338 kreeg Engeland Vlaanderen achter zich. Koning Filips VI van Frankrijk wilde aan dit bondgenootschap een einde maken met geweld, maar besloot dit later niet te doen, dit werd hem door de Vlamingen niet in dank afgenomen.
Frankrijk maakte zich niet echt zorgen over de oorlog, het land had op dat moment 21 miljoen inwoners en Engeland had er maar 4,5 miljoen. Bovendien konden ze 50.000 strijders inzetten, Engeland maar 30.000. Echter viel dit verschil van 20.000 in het niets: het leger van Frankrijk van bijeengeraapt, terwijl dat van de Engelsen veel meer ervaring had, aangezien ze al jaren zij aan zij in de oorlog tegen de Schotten. Echter had Frankrijk wel een grote vloot, die ze naar Sluis stuurden, om de Engelsen te stoppen.
Het einde
Koning Karel VII had aan het eind van de oorlog de macht in handen. In 1453 wist hij voorgoed met de Engelsen af te rekenen bij de slag bij Castillon. Dit kon dankzij de modernisering van het Franse leger: ze maakten gebruik van betere kanonnen en werkten beter samen.
Tijdlijn
Jaar | Gebeurtenis |
1337 | Eduard III besloot de Franse kroon op te eisen, de oorlog begint |
1346 | Engeland wint de slag bij Crecy |
1356 | Engeland wint de slag bij Poitiers |
1360 | Het verdrag van Brétigny werd ondertekend, waarbij de Engelse koning afstand deed van zijn aanspraken op de Franse troon in ruil voor het bezit van Aquitanië |
1369 | Karel V besluit Aquitanië weer bij Frankrijk in te lijven |
1389 | Frankrijk en Engeland sloten vrede met de wapenstilstand van Leulinghem |
1399 | Hendrik IV greep de macht in Engeland |
1413 | Hendrik IV overleed, zijn zoon, Hendrik V, volgende hem op |
1415 | Hendrik V, koning van Engeland, besloot de oorlog met Frankrijk te hervatten |
1415 | Engeland wint de slag bij Azincourt, later veroverde hij een groot deel van Normandië en sloot hij een bondgenootschap met de Bourgondiërs, die Parijs hadden ingenomen |
1420 | Het verdrag van Troyes werd ondertekend door koningin Isabeau van Frankrijk, waarin werd afgesproken dat Hendrik V de koning van Frankrijk, Karel VI, zou opvolgen na zijn dood |
29 oktober 1422 | Karel VII roept zichzelf uit tot koning van Frankrijk, nadat zijn vader, Karel VI, is overleden |
1429 | Het beleg van Orleans door Engeland mislukte, omdat Jeanne d'Arc de Fransen moed in wist te praten |
1430 | Jeanne d'Arc wordt gevangen genomen door de Bourgondiërs en uitgeleverd aan de Engelsen |
30 mei 1431 | Jeanne d'Arc wordt in Rouen op de brandstapel gezet |
1435 | De Bourgondiërs sloten zich aan bij de Fransen, waarna het Engelse leger geleidelijk uit Frankrijk werd verdreven |
1436 | Het Franse leger verovert Parijs, Karel VII wordt koning van Frankrijk |
17 juli 1453 | Frankrijk won de slag bij Castillon, dit betekende het einde van de oorlog |
De gevolgen
Een belangrijk gevolg van de Honderdjarige Oorlog was de versnelling van de ontwikkeling van Frankrijk en Engeland tot twee volkomen afzonderlijke landen. Rond 1360 werd een verschil in nationaal bewustzijn tussen Frankrijk en Engeland duidelijk: de Engelse successen onder Eduard III veroorzaakten Engelse roem, wat voor de Fransen juist voor een vastberaden verzet zorgde. In de Honderdjarige Oorlog veranderde de manier van oorlogvoering. De Fransen zagen na hun vele nederlagen dat de manier die zij gebruikten om oorlog te voeren niet werkte. Het werd duidelijk dat de Fransen meer als team moesten vechten, want op het begin vochten verschillende ridders meer voor eigen belang.
Aan het begin van de oorlog had de adel nog veel macht. De adel had in het begin absolute macht, deze ging van vader tot zoon zonder dat iemand er tussen kon komen. Maar steeds meer boeren kwamen in opstand tegen de adel, met als gevolg dat de macht van de adel steeds meer afbrokkelde. Na de oorlog had de adel veel minder macht dan voor de oorlog.