Oorzaken van de Honderdjarige Oorlog

De Honderdjarige Oorlog duurde van 1337 tot 1453. Het langdurige conflict ging om de vraag wie recht had op de troon: Eduard III of Philips van Valois. Wat zijn de oorzaken van de Honderdjarige Oorlog?

Het begin van de Honderdjarige Oorlog

De Honderdjarige Oorlog begint met het opstellen van een document. Op 19 oktober 1337 stelden de koning van Engeland, Eduard III (Engels: Edward) en zijn raadslieden een waarschuwende boodschap op voor Filips van Valois, de Franse koning. Een bisschop werd naar frankrijk gestuurd om het document af te leveren. Er stond in dat Eduard recht had op de troon in Frankrijk. Eduard III maakte ook bekend dat hij volgens het erfrecht en ‘volgens God’ recht had op het graafschap Ponthieu en het hertogdom Aquitanië. Bovendien verklaarde hij zich de gezworen vijand van Philips van Valois. Deze oorlog zou nog honderd vijftig jaar duren en afgewisseld worden met wapenstilstanden. Het langdurige conflict ging om de vraag wie recht had op de troon: Eduard III of Philips van Valois.

Feodaal conflict

Eduard tastte het feodale stelsel, ook wel leenstelsel genoemd, aan. Dit stelsel werd veel in de middeleeuwen gebruikt en het hield in dat een koning een stuk land ter beschikking stelde aan een minder machtig heer, een vazal/leenman. In dit geval was de koning Philips van Valois en Eduard III was de vazal. Hij moest een eed afleggen waarin hij zwoor koning Philips van Valois trouw te zullen dienen. Maar Eduard III wilde onafhankelijk zijn en zijn ambtenaren gehoorzaamden de Franse koning niet altijd. Philips van Valois pakte hem daarom zijn hertogdom af.

Dynastiek conflict

Een ‘dynastiek conflict’ houdt in dat het conflict betrekking heeft op het vorstenhuis, oftewel de regerende familie.
Eduard III vond dat hij recht had op de troon, omdat hij de kleinzoon was van de machtige koning Philips IV (ook wel Philips de Schone genoemd) , de Franse koning die in 1314 overleed. Eduard was de zoon van Isabella, de dochter van Philips IV. Zijn drie zonen waren kinderloos gebleven. Isabella trouwde met koning Eduard II van Engeland, maar zij liet hem vermoorden zodat ze zelf kon regeren.

Eduard III stond een generatie dichter bij de troon dan Philips van Valois, die het neefje van Philips de Schone was (F. de Schone was zijn opa) maar er was in die tijd een wet die het onmogelijk maakt erfrecht te verkrijgen via een vrouw, in dit geval Isabelle. Dit zou echter ook verzonnen kunnen zijn door de Fransen, die wilden voorkomen dat er een Engelsman op de troon van Frankrijk kwam.

Wol- en lakenhandel

Een derde oorzaak voor het uitbreken van de Honderdjarige Oorlog betreft de wol- en lakenhandel. Engeland was een land dat veel wol exporteerde naar Vlaanderen, dat in die tijd een belangrijke handelsprovincie was. De wol werd gebruikt om lakens te maken en de lakens werden ergens anders in de wereld tegen een hoge prijs verkocht. Vlaanderen was Frans gebied en Frankrijk wou graag de wolindustrie beheersen..

Frankrijk en Engeland waren van elkaar afhankelijk. Voor Engeland was het belangrijk dat de handel in wol, wijn en zout geen belemmeringen had; de Fransen wilden hun scheepvaart langs de kusten beschermen. Om te voorkomen dat Franse havens in Engelse handen vielen, riepen ze daarom de hulp in van Schotland, vijand van Engeland.

Overige oorzaken/aanleidingen

Er waren ook nog andere gebeurtenissen die invloed hebben gehad op de verhoudingen tussen Frankrijk en Engeland. Engeland was in oorlog geweest met Schotland. Eduard III verjoeg David II uit Schotland; hij vluchtte naar Frankrijk. Philips van Valois wilde hem weer aan de macht helpen, vanwege een bondgenootschap tussen Frankrijk en Schotland. Eduard reageerde woedend en verklaarde Frankrijk de oorlog