Napoleon en de Dôme des Invalides in Parijs

Vanaf de rivier de Seine in Parijs zie je de gouden koepel van de Eglise de Dôme, ook wel Dôme des Invalides genoemd. In deze kerk ligt sinds 1861 het graf van keizer Napoleon Bonaparte (1769-1821). Verder zijn er ook de graven van twee van zijn broers te vinden, van een schoonzus én van zijn zoon Napoleon II. Het graf van Napoleon II was op bevel van Adolf Hitler in 1940 overgebracht van Wenen naar Parijs.

Necropolis voor Frankrijks grootste mannen

Op 15 juli 1804 werden door eerste consul Napoleon Bonaparte in de Dome de eerste onderscheidingen van het Legioen van Eer (Légion d'Honneur) aan zich verdienstelijk gemaakte militairen uitgereikt. Voor deze gebeurtenis had Napoleon reeds besloten om van deze kerk een necropolis voor de belangrijkste (dode) Fransen te maken. Reeds in 1800 was het lichaam van de Franse maarschalk Turenne (1611-1675) hier begraven, acht jaar later gevolgd door zijn hart. In het midden van de negentiende eeuw kwam Napoleon zelf er ook te liggen.

In een kleine ruimte vóór het standbeeld van Napoleon in kroningsgewaad ligt de door hem innig geliefde zoon Napoleon II (1811-1832), de koning van Rome. Deze in 1832 in Wenen overleden Bonaparte ligt sinds 15 december 1940, precies één eeuw na de terugkomst van zijn vader in Parijs, in de crypte.

In de Dôme liggen ook andere belangrijke mensen uit de periode van het Franse keizerrijk. Bij binnenkomst in de Dôme liggen aan de linkerkant Jérome Bonaparte, koning van Westfalen (1784-1860) en aan de rechterkant Jozef Bonaparte, koning van Spanje (1768-1844 ), twee broers van Napoleon. Verder liggen hier ook de generaals Duroc en Bertrand én prinses Catharina van Württemberg, de vrouw van Jérome.

Sarcofaag van Napoleon

Om toegang te krijgen tot de ingang van de crypte moet men eerst naar achteren in de Dôme lopen. Daar houden twee grote bronzen beelden de wacht bij de ingang van de crypte, die door een grote bronzen deur afgesloten kan worden. Met een stenen trap naar beneden kom je bij de sarcofaag die op een marmeren vloer staat in de vorm van een ster. Tegen de zuilen rond de crypte bevinden zich twaalf kolossale standbeelden van beeldhouwer Pradier. De standbeelden symboliseren Napoleon's veldtochten vanaf zijn eerste overwinningen in Italië tot zijn laatste verloren veldslag in het Belgische Waterloo. Het bas-reliëf langs de galerij stelt de instellingen voor die Napoleon tijdens zijn regering in het leven heeft geroepen.

In de Eglise du Dôme staat een roodporfieren sarcofaag op een voetstuk van groen gekleurd graniet. Het graniet is afkomstig uit de Franse Vogezen. Dit is sinds 2 april 1861 het definitieve graf van Napoleon. Zijn lichaam is in de sarcofaag geplaatst in zes opeenvolgende kisten. De eerste en binnenste kist is gemaakt van vertinde staalplaat. De tweede kist is van mahoniehout, gevolgd door twee loden kisten. De vijfde kist is van ebbenhout en de laatste kist van eikenhout. De sarcofaag is geplaatst in een crypte.

Napoleon's terugkeer van Sint Helena naar Frankrijk

Via een speciale wet van 10 juni 1840 besloot de Franse regering van burgerkoning Louis Philippe om Napoleon's lichaam van zijn verbanningsoord Sint Helena te laten terugkeren naar zijn geliefde Frankrijk. Men besloot om Napoleon te begraven in de Dôme des Invalides. Op 15 december 1840 vierde Parijs de terugkeer van de grote keizer in haar midden. Een overweldigende ceremonie was er door de juli-monarchie georganiseerd. Er was reeds een prijsvraag voor architecten uitgeschreven wie de beste rustplaats voor de keizer kon creëren. Louis Visconti won de competitie met zijn voorstel om in het midden van de Dôme des Invalides een gat te graven waarin diep gelegen een tombe zou komen. De tombe zou omringd worden door een galerij. De bouwwerkzaamheden begonnen in 1841 en duurden tot 1861. Op 2 april van dat jaar werd Napoleon in aanwezigheid van zijn neef en oomzegger keizer Napoleon III officieel herbegraven en zou tot op de dag van vandaag de sarcofaag in de Dôme des Invalides zijn laatste rustplaats zijn.

Het graf van Napoleon II

Op 22 juli 1832 stierf Napoleon II aan tuberculose in Wenen. De koning van Rome, en ook wel het adelaarsjong (L'Aiglon) genoemd, werd begraven in de Kapuzinerkruft in de Oostenrijkse hoofdstad. De Kapuzinerkruft is de plek waar alle leden van de Habsburgmonarchie liggen begraven. Hier zou Napoleon II meer dan een eeuw rusten totdat Frankrijk onder de voet werd gelopen door de Duitse Wehrmacht in 1940. Op 23 juni 1940 bracht Adolf Hitler, führer van het Derde Rijk, een geheim bliksembezoek aan het net veroverde Parijs. In de vroege ochtend brachten Hitler en zijn gevolg een bezoek aan de tombe van Napoleon. Op dezelfde dag besloot hij dat de overblijfselen van Napoleon's zoon terug zouden keren naar Frankrijk. Op 15 december van datzelfde jaar werd er om één uur 's middags een ceremonie gehouden ter gelegenheid van de terugkeer van de koning van Rome in Parijs. Tweehonderd republikeinse gardisten formeerden een dubbele rij op de binnenplaats van de Invalides tot aan de ingang van de kerk. Onder tromgeroffel plaatsten Duitse grenadiers de bronzen sarcofaag bij de ingang van de tombe. Vader en zoon waren herenigd en daarmee was een grote wens van Napoleon in vervulling gegaan.