Michiel de Ruyter, de Nederlandse zeeheld en groot admiraal

Michiel de Ruyter, opvolger van de legendarische admiraal Maarten Tromp, is één van de grootste zeehelden van Nederland en één van de beste admiraals van zijn tijd. Door zijn vele overwinningen en dappere acties, en het feit dat hij een streng maar rechtvaardig kapitein en goede zeeman was, werd hij ook wel Bestevaêr genoemd door zijn matrozen, wat ook wel grootvader betekend. Naast zeevaarder, is De Ruyter ook de stichter van het Korps Marniniers. Hij overleed in 1676 aan de gevolgen van zijn wonden van de Slag bij Agosta.

Levensloop van Michiel de Ruyter

Zijn jeugd

Michiel de Ruyter werd als zoon van Adriaen Michielszoon en Alida Jansdochter op 24 maart 1607 geboren in Vlissingen. Lange tijd werd gedacht dat hij de achternaam De Ruyter aannam ter ere van zijn oom, met wie hij in de Tachtigjarige Oorlog samen gevochten heeft bij Bergen op Zoom. Zeelieden werden hier destijds voor gevraagd vanwege een tekort aan geoefende geschutbemanning. Deze oom was namelijk ruiter in het leger. Dit is echter niet waar. De achternaam De Ruyter verwijst waarschijnlijk naar 'ruiten'. Ruiten is een ander woord voor roven. Michiel de Ruyter kreeg deze naam waarschijnlijk omdat hij rond 1636 een tijd als kaperkapitein gewerkt heeft. Een kaper is geen piraat, het verschil is dat een kaper in dienst is van het land en een officiële toestemmingsbrief heeft om de buit van vijandige schepen mee te nemen. Een piraat heeft deze brief niet en pakt gewoon wat hij hebben wil.

Michiel de Ruyter werkte in zijn jongere jaren op een lijnbaan (werkplek waar touw wordt geslagen). Net als op school, kon hij hier niet lang blijven, omdat hij op beide plekken wegens slecht gedrag werd weggestuurd. Ondanks zijn korte schoolcarrière, leerde De Ruyter wel lezen en schrijven. Hij werd omschreven als een waaghals, had al op jonge leeftijd veel lef en was een natuurlijk leider binnen zijn vriendenkring.

Gezinsleven

Michiel de Ruyter probeerde zijn drukke leven op zee ook te combineren met een gezin en is zodoende meerdere keren getrouwd. Op 16 maart 1631 trouwde Michiel met Maayke Velders, een boerendochter uit Grijpskerke. Zij stierf later dat jaar bij de bevalling van hun eerste kind, dat enkele weken daarna ook overleed.

Op 1 juli 1636 trouwde De Ruyter met zijn tweede vrouw Neeltje Engels. Samen kregen ze vijf kinderen, Adriaen (1637-1655), Cornelia (1639-1720), Alida of Aaltje (1642-1679), en Engel (1649-1683). In 1641 kregen ze ook een kind, maar deze overleed na enkele dagen. In 1650 overleed Neeltje Engels.

Michiel de Ruyter hertrouwde in 1652 met zeemansweduwe Anna van Gelder (1614-1687), wie al een dochter en een zoon uit een eerder huwelijk had. Michiel de Ruyter had inmiddels voldoende fortuin opgebouwd en kocht een huis. Hij besloot te stoppen met werken en met pensioen te gaan, maar lang duurde zijn rust niet. Later in 1652 werd Margaretha geboren en in 1655 werd het laatste kind, Anna, geboren. Anna overleed op elfjarige leeftijd aan de pest.

Carrière op zee

Michiel ging op 3 augustus 1618, toen hij elf jaar was, voor het eerst naar zee. Hij had toen de functie van bootsjongen en werkte zich op tot schipper op zijn vijftiende levensjaar. In de jaren hierna heeft hij op vele schepen en onder verschillende functies gewerkt:

• In 1622 voer hij, voor onbekende tijd, voor het eerst uit als hoogbootsmansmaat op een oorlogsschip. Uit deze tijd stammen een aantal bekende heldenverhalen over Michiel de Ruyter.
• Op 8 mei 1633 ging Michiel de Ruyter werken als stuurman op een walvisvaarder. Op dit schip, de Groene Leeuw, voer hij tot 1635.
• Op 23 april 1637 werd Michiel kapitein op een directieschip, een particulier oorlogsschip om de zwakke oorlogsvloot te ondersteunen.
• In 1640 werd hij kapitein op een koopvaarder en hiermee voer hij enkele keren naar West-Indië.
• In 1641 was hij schout-bij-nacht (schout betekent politiecommissaris) en kapitein op De Haze tijdens de Zeeslag bij Kaap Sint-Vincent.
• Van 1644-1651 voer De Ruyter met zijn schip de Salamander vele malen naar Marokko en West-Indië voor handelstochten.
• In 1652 ging hij met tegenzin weer aan het werk als commandant. Eigenlijk was hij met ‘pensioen’, maar door het uitbreken van de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog werd er toch weer beroep gedaan op De Ruyter.

De Engelse Oorlogen en zijn zeeslagen

Eerste Engelse Oorlog

Het echte zeeheldendom van De Ruyter begint in de Eerste Engelse Oorlog (1652-1654), waar hij meehelpt in alle grote zeeslagen tegen de Engelsen, die strijden tegen de macht van de Republiek en de handelsvloot. In 1653 wordt Michiel de Ruyter benoemt tot vice-admiraal bij de admiraliteit van Amsterdam, waardoor Michiel en zijn gezin ook verhuizen naar Amsterdam, naar het tegenwoordige Prins Hendrikkade 131. Deze admiraliteit leverde de meeste schepen, dus was dit een grote stap in de carrière van De Ruyter. Na de Eerste Engelse Oorlog zorgen Michiel de Ruyter en Johan De Witt ervoor dat de oorlogsvloot hervormd en verbeterd wordt. Eerst werden er omgebouwde koopvaardijschepen gebruikt in de gevechten, maar vanaf dan worden er oorlogsschepen gebouwd en worden er speciale zeesoldaten opgeleid.

Tweede Engelse Oorlog

In 1665 breekt de Tweede Engelse Oorlog uit. Michiel de Ruyter wordt benoemd tot luitenant-admiraal en voert bij deze oorlog het bevel. In deze oorlog wint hij de Vierdaagse Zeeslag met zijn schip De Zeven Provinciën. Helaas moet hij bij de Tweedaagse Slag aan de nederlaag toegeven, door het niet meewerken van Cornelis Tromp aan de besproken strategie.

Derde Engelse Oorlog

De Derde Engelse Oorlog begint in 1672. In 1672 verklaren ook Frankrijk, Münster en Keulen de Republiek de oorlog, waardoor de Republiek ook vanuit het zuiden en oosten binnengedrongen wordt. Deze oorlog, met de zeeslagen bij Solebay, Schoneveld en Kijkduin, wordt glansrijk gewonnen door Nederland. Dit komt mede doordat Tromp en De Ruyter het bijgelegd hebben en hierdoor de voorbereiding sterk was. Ook de veroveringen van de Franssen in Maastricht worden teruggewonnen door het leger van Willem III, die inmiddels benoemd was tot kapitein-generaal en admiraal.

In 1676 vaart de Ruyter met de vloot naar de Middellandse Zee om de Franse heerschappij te breken. Bij Stromboli en Etna behalen ze de overwinning, maar Michiel de Ruiter sneuvelt bij deze zeeslag. Deze overwinningen worden gevolgd door een nederlaag bij Palermo en vredesonderhandelingen worden gestart in Nijmegen.

Stichter van het Korps Mariniers

Michiel de Ruyter vond het belangrijk om een eigen eenheid 'zeesoldaten' op te leiden, nog voordat hij admiraal werd. De raadspensionaris Johan de With neemt dit initiatief over en geeft er in 1665 opdracht toe. Omdat het in Nederland twee jaar duurt om het Korps Mariniers op te zetten, hebben spionnen het idee inmiddels naar Engeland gebracht. Dit is de reden dat de Engelse mariniers als het oudste korps in de boeken staan. In Nederland wordt het Regiment der Marine opgericht op 10 december 1665 en elk jaar wordt op deze dag de oprichting herdacht.