Wereldwonder: Hangende tuinen van Babylon

De hangende tuinen van Babylon worden logischerwijze geassocieerd met de oude stad Babylon. Maar bevonden de tuinen zich wel in die stad? Babylon is vooral beroemd geworden door haar hoge toren die was opgetrokken uit een ruim negentig meter hoge muur. De Bijbel maakte de stad eerder berucht dan beroemd door de stad te koppelen aan het kwaad. De hangende tuinen van Babylon werden door reizigers uit de eerste en tweede eeuw na Christus beschouwd als een wereldwonder. Als gevolg kregen de tuinen een plekje op de lijst van de zeven wereldwonderen van de antieke wereld. In de loop van de eeuwen zijn de tuinen verdwenen en wordt er getwijfeld over de locatie van dit wereldwonder.

Babylon

De stad

De hangende tuinen van Babylon zouden zich hebben bevonden in de stad Babylon. Babylon lag op tachtig kilometer ten zuiden van de Iraakse hoofdstad Bagdad en betekende letterlijk poort van God. De stad werd rond 2300 v.Chr. gebouwd op de oever van de rivier de Eufraat en groeide uit tot de grootste stad ter wereld in 1770-1670 v.Chr. In die periode woonden er naar schatting 200.000 mensen en omvatte de stad een gebied van 890 tot 900 hectare.

Bron van kwaad

In de Bijbel wordt Babel als synoniem gebruikt voor Babylon. Hierin staat geschreven dat Babel een bron van kwaad zou zijn en alle zaken die gekoppeld worden aan onrein en pervers, worden teruggeleid naar de stad. In het laatste boek van het Nieuwe Testament, de ‘Openbaring van Johannes’ (omstreeks 68-96 n.Chr.), staat dat Babel op het einde van menselijke geschiedenis wordt verwoest. In sommige christelijke geloven wordt deze zogenoemde eindtijd (het einde van de menselijke geschiedenis) gekoppeld aan de terugkomst van Jezus op aarde. De plaats Babel zou voorafgaand aan de eindtijd worden herbouwd en tijdens de eindtijd worden vernietigd door God.

Toren van Babel dankzij wereldwonder?

Jesaja, één van de profeten uit het Oude Testament (omstreeks het jaar nul) schreef dat het machtige en onoverwinnelijke Babel zou worden vernietigd door de Meden. De stad zou nooit meer worden bewoond. De Meden bewoonden het Medisch Rijk in het huidige Iran. Volgens de Bijbel waren de Meden en Babyloniërs regelmatig met elkaar in conflict. Er bestaan geen andere bronnen over het Medische Rijk en haar bewoners en archeologische bewijzen ontbreken.

Honderdvijftig jaar na Jesaja’s voorzegging, werd er uit voorzorg een grote muur gebouwd om de stad. Sommige schrijvers beweren dat de Babyloniërs hun stad beschermden tegen de Meden, anderen denken dat de inwoners de bijzondere hangende tuinen wilden beschermen. De hangende tuinen hadden namelijk een plek gekregen op de lijst van zeven wereldwonderen. Om de stad (en mogelijk haar hangende tuinen) te beschermen werden 91 meter hoge muren om de stad gebouwd die de stad het uiterlijk gaven van een toren. De Eufraat werd om de (tevens 91 meter brede) stad geleid voor extra bescherming.

Hangende tuinen

De basis

Een aantal schrijvers, onder wie Diodorus Siculus (ca. 60-30 v.Chr.), Strabo (ca. 64 v.Chr.-21 n.Chr.) en Philon van Byzantium (ca. 280 v.Chr.-220 v.Chr.) schreven over de bijzondere tuinen van Babylon. De huidige voorstelling is op hun omschrijvingen van de hangende tuinen gebaseerd.

De basis van de terrassen was opgebouwd uit palmbomen. De wortels van de palmen vormen een platform, waar het volgende terras op werd aangelegd. Onder dit platform stonden vier stenen zuilen ter ondersteuning. De ruimte tussen de zuilen en de palmen werd gevuld met aarde. Op die manier kwamen de planten en bomen in de bovenliggende tuin aan hun voedingsstoffen en werd overtollig water via de aarde afgevoerd. Er werden uitzonderlijk palmbomen gebruikt. Deze boomsoort rot niet wanneer hij wordt doordrenkt met water (in tegenstelling tot andere lokale boomsoorten) en barst ook niet als hij onder hoge druk komt te staan. De basisopbouw werd meerdere keren herhaald. Op de platformen werden deels nieuwe tuinen aangelegd. De trapsgewijze en inspringende tuinen gaven zo de indruk dat de planten ver boven de grond groeiden. Waarschijnlijk werd daarvan de naam ‘hangende tuinen’ afgeleid. In de tuinen werd fruit gekweekt, stonden kleurrijke bloemen en vele hoge bomen.

Uiterlijk

Elke tuin was omlijst door een rechthoekig gebouw dat was gemaakt uit gebakken baksteen en asfalt, en was versierd door bogen en een reeks zuilen. De tuinen op het bovenste terras hadden een zuilengalerij van vijftig el hoog (ongeveer tweeëntwintig meter). De daken van de bovenste gebouwen, waar dus geen tuinen op rustten, waren bedekt met riet. Het gehele tuincomplex werd begrensd door de Eufraat aan de ene zijde en een dikke muur aan de andere zijde. Over de dikte van de muur zijn de schrijvers het niet eens, want diktes tussen de tweeëntwintig en tweeëndertig meter worden genoemd.

Irrigatiesysteem

De terrassen waren verbonden met een trap. Naast de trap lagen vijvers en waren stroompjes aangelegd waardoor het water via de bovenste terrassen naar onder werd geleid en in de rivier eindigde. Een brede rivier in het midden van de stad zorgde ervoor dat de vijvers en stroompjes werden gevuld met water. Strabo vermeldde dat de tuinen (indien nodig) tegelijk werden besproeid door middel van het draaien aan een grote schroef die water uit de Eufraat omhoog pompte. Ook Diodorus Siculus verwees naar dit mechanisme, zonder enige omschrijving, en beweerde dat dit een ‘latere constructie’ was.

Wereldwonder

De hangende tuinen werden door Diodorus Siculus beschouwd als een waarachtig theater waar men door kon lopen via een tien meter brede gang. De hangende tuinen waren niet alleen een mooi plaatje om te zien. Het werd ook als zeer bijzonder beschouwd dat de palmen en de stenen constructies niet instortten door het gewicht dat ze moesten dragen.

Tussen de eerste en tweede eeuw v.Chr. werden lijsten opgesteld door verschillende schrijvers met bijzondere bouwwerken in het Mediterrane gebied. Van deze lijsten werd één definitieve lijst gemaakt getiteld de zeven wereldwonderen van de antieke wereld. De hangende tuinen van Babylon bevonden zich dan wel in het Midden-Oosten, maar kregen toch een plekje op de definitieve lijst. Ook de piramide van Giza in Egypte kreeg een plek op de lijst. De tuinen werden niet zonder discussie op de lijst gezet. Het was namelijk nogal een voorstel om de hangende tuinen te beschouwen als één van de zeven wereldwonderen, gezien de negatieve associatie met de stad. Verscheidene Griekse schrijvers waren het niet met elkaar eens over de plaatsing van de hangende tuinen op de lijst. Dit was overigens niet exceptioneel, omdat men het alleen eens was over de Kolossus van Rhodos. Andere bouwwerken op de lijst waren de tempel van Artemis, het beeld van Zeus in Olympia, het Mausoleum in Halicarnassus, de kolossus van Rhodos en de vuurtoren van Alexandrië.

Raadsels

Datering

Veel is onduidelijk over de hangende tuinen en er is slechts één vermelding over de ouderdom. Titus Flavius Josephus (ca. 37-100 n.Chr.) vermeldde dat van de tuinen werden aangelegd op verzoek van Koning Nebukadnezar II (605-562 v.Chr.). Hij was koning van het Nieuw-Babylonische Rijk en zou tevens de bouw hebben bekostigd.

Waar waren de tuinen?

Tegenwoordig liggen de ruïnes van Babylon in de vorm van grote gebroken blokken van steen en modder in de regio Hillah. Archeologen hebben geen overtuigend bewijs gevonden dat de tuinen zich daadwerkelijk bevonden in Babylon. Dat maakt de hangende tuinen extra uniek, omdat ze als enige wereldwonder een onduidelijke locatie hebben.

Hangende tuinen van Ninive

De Britse onderzoekster Stephanie Mary Dalley (geboren in 1943) vermoedt dat in de loop van de tijd twee plaatsen met elkaar zijn verward. De omschrijving van de hangende tuinen in Babylon is namelijk vergelijkbaar met de omschrijving van de hangende tuinen van Ninive. In de ruïnestad Ninive, gelegen aan de oever van de Tigris, zijn meerdere panelen gevonden met tekeningen van de tuinen. Voor het bewateren van deze tuinen werd ook gebruikgemaakt van een bijzonder irrigatiesysteem. Het systeem bestond uit sloten van ruim vijftig kilometer lang die water vanuit de bergen naar de tuinen leidden. De tuinen waren onderdeel van het paleis van Sanherib. Hij was koning van het Assyrische Rijk (705 - 681 v.Chr.) waaronder ook Babylon viel. Volgens antieke geschriften was hij erg trots op zijn bijzondere tuinencomplex.