Pygmalion - beeldhouwer uit de Griekse mythologie
Pygmalion is een beroemd personage uit de Griekse mythologie. Het levensverhaal van deze fictieve beeldhouwer is al eeuwenlang een grote inspiratiebron voor allerlei gedichten, romans, toneelstukken, films en schilderijen. In de sociologie is er een fenomeen naar hem vernoemd: het Pygmalion-effect. De Cypriotische stad Paphos zou volgens oude verhalen vernoemd zijn naar een kind van de beeldhouwer Pygmalion en zijn geliefde Galatea.Samenvatting van de mythe
Prins en vrouwenhater
Zoals meestal het geval is bij grote sagen, mythes en legendes, bestaan er ook van het verhaal van Pygmalion veel verschillende versies. In de meeste versies is hij een prins die zijn leven helemaal in het teken van het beeldhouwen stelt. Hij houdt niet van mensen en vooral niet van vrouwen. De oorzaak hiervan zou zijn, dat hij vrouwen te veel zonden heeft zien begaan. Pygmalion is daarom ook eigenlijk van plan om zijn hele leven vrijgezel te blijven.Zijn meesterwerk: de ultieme schoonheid
Hoewel hij beweert niet van vrouwen te houden, vormen zij wel een grote inspiratiebron voor zijn kunst. Zo begint hij op een dag aan een ivoren beeld van een vrouw, dat de ultieme schoonheid moet uitrukken. Hij noemt haar Galatea. Tijdenlang werkt hij eraan en het wordt werkelijk zijn meesterwerk.Als het beeld af is, merkt Pygmalion dat hij verliefd is geworden op Galatea. Sterker nog: hij is helemaal in de ban van haar. Hij kust haar, hij koopt juwelen en allerlei andere cadeaus voor haar, hij slaapt met haar. Eindelijk heeft hij zijn ideale vrouw gevonden: een ivoren standbeeld.
De wens: het gebed tot Aphrodite
Op den duur begon het toch aan Pygmalion te knagen, dat de grote liefde van zijn leven een stuk ivoor was en niet een levend wezen. Toen er een feest ter ere van de liefdesgodin Aphrodite werd gevierd, ging Pygmalion naar de tempel. Hij bracht er een offer en smeekte richting de goden, of ze hem alsnog een echte, levende vrouw konden geven. Eigenlijk wilde hij in zijn gebed vragen of de goden het standbeeld Galatea tot leven wilden wekken, maar uiteindelijk durfde hij dat in de tempel niet. Hij vroeg daarom om een vrouw die 'zo veel mogelijk op Galatea zou lijken.'Galatea kwam tot leven
De godin Aphrodite hoorde het gebed en jawel, zij begreep wat Pygmalion echt wilde: ze wekte Galatea tot leven. De beeldhouwer was dolgelukkig. Negen maanden na dit wonder kregen Pygmalion en Galatea hun eerste kind: Paphos. (Volgens de meeste versies was dit een dochter, maar er zijn ook versies van deze mythe waarin Paphos een zoon was.) Deze Paphos zou later als koningin heersen over een gebied in het westen van het eiland Cyprus. Naar haar werd ook de hoofdstad van dit gebied genoemd: de stad Paphos.Pygmalion als inspiratiebron in de kunst: van Ovidius tot Hollywood
De bekendste versie van het verhaal over Pygmalion uit de oudheid is geschreven door de Romeinse dichter Ovidius. Het staat in zijn beroemde boek 'Metamorfosen'. Dit verscheen waarschijnlijk rond het jaar 1 na Christus.Vele eeuwen later, tijdens de renaissance, werd het de mode onder kunstenaars om zich voor hun werk te laten inspireren door verhalen uit de Griekse en Romeinse oudheid. Tot de populaire mythes die zich erg goed leenden voor een bewerking behoorde het verhaal van Pygmalion. In de daaropvolgende eeuwen is deze mythe altijd een belangrijke inspiratiebron in de kunst gebleven.
