Toetanchamon: de samenzwering
Waarschijnlijk is Toetanchamon de beroemste koning van het oude Egypte. De 'kinderkoning' ligt in ieder geval in het meest weelderige graf die ooit werd ontdekt. Tot op heden gaan er nog steeds allemaal geruchten en is het raadsel rondom zijn dood nog steeds onopgelost. Was er inderdaad sprake van een samenzwering?
De Mummie
De mummie Toetanchamon is mogelijk de beroemdste uit zijn tijd. Uit onderzoek blijkt dat hij waarschijnlijk zo'n 19 jaar oud is geworden. Egyptologen beweren echter dat hij tien jaar ouder moet zijn geweest. Zij basseren dit op de beelden en afbeeldingen die van Toetanchamon bij zijn leven zijn gemaakt. De waarheid zal ergens in het midden liggen. Geruchten dat hij gestorven zou zijn aan tuberculose kon tijdens het onderzoek uitgesloten worden. Wel werd er op het achterhoofd enige schade aangetroffen. Het is zeer goed mogelijk dat dit door een klap op het achterhoofd kan zijn ontstaan. Maar ook een tumor of het balsemen na zijn dood konden deze schade veroorzaakt hebben. Egyptologen zijn ervan overtuigd dat Toetanchamon werd vermoord.
Brief van een koningin
In de archieven van de Hettieten is een brief gevonden geschreven door een Egyptische koningin. Haar brief aan de Hettitische koning betrof een verzoek tot het huwbaar stellen van een Hettitische prins. Haar man was overleden en ze had geen zoon. De koning schreef haar terug met de vraag of hij voor de gek werd gehouden. De naam van deze koningin is nooit bekend gemaakt. Mogelijk was de brief door Nefertete of Meritaton geschreven en na de dood van Achnaton verzonden. Maar het zou net zo goed van Anchesenamon afkomstig kunnen zijn. Er is in het archief ook een brief van een Hettitische prins aangetroffen, Zannanza, die naar Egypte werd gestuurd. Deze brief was waarschijnlijk door Meritaton geschreven en was Zannanza de geheimzinnige heerser Semenchare. Maar de recentste theorie van de wetenschappers is dat Zannanza op weg naar Egypte werd vermoord. De twee ambtenaren, Eje en Horemheb, die Toetanchamon opvolgden worden als de daders aangewezen.
'Godenvader' Eje en Horemheb
In meerdere stukken wordt 'godenvader' Eje als het brein achter de samenzwering gezien. In ieder geval had hij goede banden met de koninklijke familie. Op zijn fraaie graf in Achet-Aton (Amarna) staan hij en zijn vrouw (voedster van Neferte) afgebeeld tijdens een beloning aan zijn familie door Achnaton. Ook gebruikte hij de titel 'godenvader', normaal gesproken een zeer lage titel voor een priester. Hij liet de titel in zijn cartouche opnemen toen hij farao werd. Waarschijnlijk betekende deze titel hier 'schoonvader van de koning' en dat hij dus de vader van Nefertete en grootvader van Toethanchamon was. Dit heeft vooralnog niemand kunnen bewijzen. Het is onduidelijk of er een bloedband bestaat tussen deze twee, wel staan ze vaak samen afgebeeld.
Horemheb, de andere verdachte, is niet terug te vinden op de oude monumenten. Maar zijn hoge militaire positie bewijst dat hij deze farao heeft gediend. Er wordt beweerd dat hij erfgenaam was. Iets wat mogelijk duidt op een wetenschap dat Toetanchamon niet lang te leven had.Op het graf van de farao staat echter de naam van Eje vermeld als erfgenaam in plaats van Horemheb. Eje zou dit achter zijn rug om hebben geregeld toen Horemheb in Palestina zat.
'Een grafkamer vol bewijzen'
De begrafenis van Toetanchamon werd in alle haast georganiseerd en uitgevoerd. Dit was zeer ongebruikelijk voor de Egyptenaren. Zo waren de canopen voor de organen en de middelste van drie prachtige sarcofagen allemaal 'tweedehands'. Ook een aantal religieuze beelden waren van eigenaar verwisseld. Daarnaast betreft het geheel een zeer klein persoonlijk graf terwijl in het westelijke deel van het dal aan een grotere werd gebouwd zoals een farao betaamd. Opmerkelijk is dat Eje zich later zelf liet begraven in het voor Toethanchamon bedoelde graf. Niet bepaald eerbiedig! De beschilderingen in het graf zijn ook als ongewoon te betitelen. Zo zijn er afbeeldingen die de koninklijke begrafenis tonen en de ceremonie voor het 'openen van de mond' dat werd gezien als bekrachtiging van de invloedrijke Eje. Van Eje en zijn zoon zijn geschenken aangetroffen van Horemheb echter nooi, maar die was ten tijde van de begrafenis niet in het land. Mogelijk heeft Eje toen de kans gegrepen om de macht over te nemen.
Deze periode uit de Egyptische geschiedenis heeft weinig vondsten opgeleverd, daarom zal veel onduidelijk blijven. Op afbeeldingen op de tempel in Kanak staan titels van zowel Eje als Toetanchamon. Dit zou weer kunnen duiden op het feit dat de macht allang was overgedragen aan Eje. Waarschijnlijk zullen we het nooit weten en zal het leven binnen de Egyptische paleizen altijd een raadsel blijven. Of een samenzwering nu een feit of een gerucht was wie het weet mag het zeggen.
© 2008 - 2024 Hoptunaa, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Toetanchamon, de jonge koningAls de Britse archeoloog Howard Carter in november 1922 niet zo gedreven was geweest in het ontdekken van het graf van T…
Het oude EgypteWanneer er iets over geschiedenis wordt vertelt, is het bijna onmogelijk om niks over het oude Egypte te horen. Ook wann…
Egypte, Dal der KoningenRuim 3000 jaar geleden was Thebe in Egypte een bloeiende stad. Hier verkeerden namelijk de farao´s die met hun vermogen,…
Bronnen en referenties
- De zeventig beroemdste mysteries van het Oude Egypte samengesteld door Bill Manly