De Lange Mars in China (1934-1935)

Voor de Communisten in China is de Lange Mars een van de belangrijkste gebeurtenissen in hun geschiedenis geweest. Alle belangrijke leiders van het land hebben er ook in meegelopen. De Lange Mars was het keerpunt in de burgeroorlog tussen de Communisten en de Kwomintang.

De Kwomintang

Rond de jaren twintig van de twintigste eeuw was de situatie in China zeer chaotisch. Warlords domineerden het land en zorgden voor veel onrust. Dit alles zorgde voor de opkomst van de Kwomintang (ook wel geschreven als Goumindang) en de Communistische Partij, die allebei op socialistische leest geschoeid waren. De Kwomintang had als doel het land te ontdoen van de warlords en een verenigde natie te stichten. Westerse landen weigerden de partij te steunen, vandaar dat men steun zocht bij de Sovjet-Unie. De partij stond onder leiding van Sun Yat-sen. De Sovjet-Unie stuurde adviseurs, zoals Borodin en Braun, en eiste dat men ook leden van de Communistische Partij toeliet. Aanvankelijk leek dit goed te werken. Chang Kai-shek bijvoorbeeld leidde de Militaire Academie van de partij en Zhou Enlai, een boegbeeld van de communisten was de politieke officier van diezelfde academie. De moeilijkheden begonnen met de dood van Sun Yat-sen in 1925.

Chang Kai-sjek

Na de dood van Sun Yat-sen werd Chang Kai-shek de nieuwe leider, maar de partij viel uiteen in twee facties. De een was meer links georiënteerd en accepteerde de communisten, de andere was conservatiever van aard. Chang Kai-shek organiseerde een Noordelijke Expeditie om het gebied te zuiveren van warlords. Dit was een groot succes, 39 warlords werden uit hun macht ontzet. De Noordelijke Expeditie besloot zich nu te richten op Sjanghai, maar daar verzetten de vakbonden zich. Chang Kai-shek kreeg het idee dat de communisten in zijn partij hun eigen agenda volgden en begon hen te wantrouwen. De volgelingen van Chang Kai-shek richtten vervolgens een slachting aan onder de communisten in Sjanghai, snel daarna gevolgd door gelijke slachtingen in de rest van het land. Sommige communisten wisten te ontsnappen naar het platteland. In de provincies Hunan en Jiangxi waren een aantal plekken waar de communisten enkele bolwerken hadden. In Jiangxi was Mao Zedong een belangrijke leider.

De Sovjet-Republiek China

Het gebied dat de Communisten onder controle hadden was tamelijk groot en bood onderdak aan drie miljoen mensen. De Communisten hadden duidelijke regels voor hun volgelingen:

Disciplinaire regels:

• gehoorzaam orders bij alles wat je doet
• neem zelfs het kleinste ding niet af van de bevolking
• geef alles wat je inneemt af aan de leiding

Aandachtspunten:

• spreek op beleefde toon
• betaal eerlijk voor wat je koopt
• geef alles wat je leent terug
• betaal voor alle schade die je aanricht
• sla niemand en scheld niemand uit
• verniel geen gewassen
• veroorloof je geen vrijheden met vrouwen
• mishandel geen gevangenen

Met deze regels, die met harde hand werden afgedwongen, wonnen de Communisten de harten van de bevolking, die geen goede behandeling gewend was van mensen op hogere posten. En de steun van de plattelandsbevolking en de armen in de steden bleken cruciale punten te zijn bij het winnen van de burgeroorlog. Ondanks de numerieke meerderheid van de Kwomintang waren het de Communisten die de steun van de bevolking kregen. In de herfst van 1933 besloot Chang Kai-sjek tot een grote aanval op de Communisten. Zijn Duitse adviseur Hans Von Seeck, die hem door Hitler was gestuurd, raadde hem aan om het gebied te omsingelen en zo langzaam in te nemen. Zijn strategie werkte en langzaam maar zeker werden de communisten verslagen. De belangrijkste adviseur van de Communisten was Braun, die hen door de Sovjet-Unie was gezonden, maar Braun wist veel te weinig van China. Na een aantal verliezen was hij degene die besloot dat het gebied geëvacueerd moest worden. Pas op het laatste moment werden de belangrijkste leiders ingelicht, onder wie Mao. Mao was tegen het ontsnappingsplan gekant. Ondanks de numerieke meerderheid van de Kwomintang was hij er van overtuigd dat de Communisten hun gebied zouden kunnen behouden, door een uitbraak te bevechten. De Communisten hadden kennis van het terrein en waren het vechten gewend. De ontsnapping van Braun was zeer gevaarlijk en maakte de Communisten kwetsbaar voor aanvallen vanuit de lucht. Rond de 85.000 mensen zouden geëvacueerd worden en rond de 25.000 mensen zouden achterblijven, velen hiervan waren te ziek om te vechten.

De Lange Mars

De daadwerkelijke evacuatie begon in oktober 1934. Het doorbreken van de omsingeling kostte veertig dagen. Mao maakte aanvankelijk geen deel uit van de leiding van de Mars. Hij was door malaria geveld en werd door twee soldaten gedragen. Bij Xiang vond een veldslag plaats met de Kwomintang en hierbij verloren de Communisten ongeveer 45.000 van hun mensen, vijftig procent van het totale aantal. De troepen moesten in een rechte lijn evacueren, waardoor de Kwomintang altijd precies kon weten waar de Communisten zich bevonden. Daarnaast droegen ze zware zaken als drukpersen en typemachines mee, waardoor hun snelheid sterk werd verminderd. Uiteindelijk zag men in dat de tactiek van Braun niet zou werken en Mao werd opnieuw gekozen tot leider van de Communisten in januari 1935. Mao koos ook voor een nieuw einddoel van de Mars, namelijk de Shaanxi provincie, meer noordelijk gelegen. Het gebied waar de troepen doorheen trokken was zeer zwaar, ze trokken over hoge Bergen en door moerassen. In sommige gebieden waren de warlords nog steeds aan de macht en maakten het de Communisten moeilijk. In October 1935 bereikten de Communisten Yenan, van de oorspronkelijke 85.000 mensen waren er 10.000 over. Deze 10.000 hadden een afstand van 9.000 kilometer afgelegd. In Yenan echter voegde deze 10.000 zich bij de daar aanwezige Communistische troepen en vormden opnieuw een macht van 80.000 mensen.

Alle belangrijke Communistische leiders van het toekomstige China namen deel aan de Lange Mars: Mao, Lin Biao, Deng Xiaoping en Zhou Enlai. Uiteindelijk maakten 200.000 mensen de mars, velen sloten zich onderweg aan bij de Communisten en van deze 200.000 bereikten uiteindelijk 40.000 Yenan.