De moord op Frans Ferdinand: begin Eerste Wereldoorlog

In de tijd voor de Eerste Wereldoorlog waren er al veel spanningen binnen Europa. De druppel die de emmer deed overlopen was de moord op de aartshertog Frans Ferdinand, terwijl hij een bezoek bracht aan Bosnië en Herzegovina. Deze moord door de organisatie de Zwarte Hand zorgde voor het begin van de Eerste Wereldoorlog.

Frans Ferdinand

Frans Ferdinand werd geboren op 18 juli1863 en werd op 28 juni 1914 vermoord in Sarajevo. Hij was de troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije en had een grote voorliefde voor de jacht. Je kunt haast zeggen dat hij ziekelijke neigingen had om zoveel mogelijk dieren om het leven te brengen. Frans Ferdinand was echter ook een man die geloofde in echte liefde. Hij trouwde dan ook met gravin Sophie Chotek, die volgens zijn keizerlijke familie een te lage afkomst had. Daarom zouden zij en de kinderen die ze met Frans kreeg geen aanspraak kunnen maken op de troon zodra hij zou komen te overlijden.

Conflicten

Rond 1914 was er veel onrust binnen Europa. Oostenrijk, Rusland en Turkije betwistten elkaar vanwege hun invloed op de Balkan. De Russische vorst had een slechte verhouding met de vorst van Duitsland. Engeland zag in Duitsland een toenemende concurrent en Frankrijk wilde revanche vanwege een verloren oorlog tegen Duitsland. De spanningen namen toe. In 1878 raakte Servië afhankelijk van het land Oostenrijk-Hongarije. Veel Serviërs waren hier fel op tegen. Hierdoor waren er constant conflicten tussen beide landen. Om voor wat meer rust te zorgen, wilde Frans Ferdinand in 1914 een rondrit door Bosnië en Herzegovina maken.

De Zwarte Hand

In Servië werd de nationalistische beweging De Zwarte Hand opgericht. Bij deze beweging zat een aantal mannen die een aanslag op de aartshertog wilden plegen tijdens zijn bezoek. De leider van de groep was Gavrillo Princip, een negentienjarige jongen. Door zijn tuberculose zou hij niet lang meer te leven hebben. Daarom wilde hij nog graag een moord plegen voor zijn land voor hij zou sterven. Popovic, Cubrilovic en Mehmedbasic sloten zich aan bij de groep. Danilo Ilic zou de wapens regelen.

Moord

De leden van de Zwarte Hand zouden allemaal een poging doen om Frans Ferdinand te vermoorden terwijl hij in zijn auto voorbij kwam. Na de moord zouden ze allemaal zelfmoord plegen met een gif.

Sarajevo

Op 28 juni 1914 was de dag van de aanslag. Frans Ferdinand maakte een rondrit door de stad Sarajevo. Zijn vrouw vergezelde hem hierbij, iets wat zij normaal nooit deed. Ferdinand vermoedde een aanslag en deed daarom ’s ochtends een kogelvrij vest aan. Toch wilde hij perse in een open auto rijden, omdat hij zo dichter bij het volk stond. Hij hoopte op deze manier wat sympathie bij de mensen te winnen.

Mehmedbasic stond als eerste langs de route om de aartshertog te vermoorden. Hij deed echter helemaal niks. De eerste poging werd daarom gedaan door Cabrinovic, die een eindje verderop stond. Hij gooide een bom, maar die ontplofte te laat. Frans Ferdinand kon ongeschonden verder rijden, wel raakten twaalf omstanders gewond. Cabrinovic nam onmiddellijk na de aanslag zijn vergif in en sprong in de rivier. Het gif bleek niet te werken en ook de rivier bleek slechts een paar centimeter diep te zijn. Hierdoor bleef Cabrinovic in leven en werd opgepakt.

Gavrillo Princip

De andere leden van de Zwarte Hand waren zo verbaasd dat Frans Ferdinand nog in leven was, dat ze zelf geen poging meer ondernamen. Na afloop kwamen ze met zijn allen bij elkaar om een nieuw plan te bedenken. De leider Princip besloot een broodje te gaan halen en door puur toeval kwam hij de aartshertog tegen die op weg was naar de slachtoffers van de aanslag. Princip trok zijn pistool en schoot Ferdinand door het hoofd. Met een tweede schot raakte hij zijn vrouw.

De afloop

Frans Ferdinand en zijn vrouw overleden ter plekke. Princip probeerde zelfmoord te plegen met het gif en door zichzelf in het hoofd te schieten, maar beide pogingen mislukten. Hij werd opgepakt en kreeg twintig jaar celstraf. Binnen enkele jaren stierf hij al aan de tuberculose. Ilic verraadde de andere leden van de Zwarte Hand en ze werden allemaal opgepakt.

Eerste Wereldoorlog

Oostenrijk-Hongarije verdacht Servië ervan om achter de aanslag te zitten, tenslotte was het een Servische nationalistische beweging die de moord gepleegd had. Daarom verklaarden zij een aantal dagen later de oorlog aan Servië. Servië had een verbond met Rusland, Frankrijk en Engeland. Oostenrijk-Hongarije had Duitsland achter zich staan. Binnen een aantal dagen was Europa verdeeld in twee kampen die het tegen elkaar op zouden nemen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Lees verder

• De mislukte aanslag op Adolf Hitler in het Wolvennest