Concept art uit de jaren zeventig

Concept art gaat als filosofie verder terug dan de jaren zeventig; men zou kunnen stellen dat Duchamp een van de eersten was die er mee begon. Toch kwam de echte explosie van de concept art pas eind jaren zestig en in de jaren zeventig. In dit artikel worden enkelen van de bekendere artiesten uit de concept art hoek behandeld, zoals Stanley Brouwn, Hanne Darboven, Hans Haacke, Daniel Buren en Lothar Baumgarten

Stanley Brouwn

Stanley Brouwn werd in 1935 geboren in Paramaribo, Suriname, en is een van Nederlands' bekendere conceptuele kunstenaars. Naast conceptuele kunst maakte Stanley Brouwn ook veel performance kunst. Zijn werk bestond onder andere uit vellen papier waarop toevallige voorbijgangers voetstappen achterlieten. Ook papiertjes, waarop toevallige voorbijgangers een route naar een bepaalde locatie hadden uitgetekend voor hem, behoorden tot zijn oeuvre. Zijn werk kent een verwantschap met onder andere On Kawara.

Hanne Darboven

Hanne Darboven werd in 1941 geboren in München, Duitsland, en is gestorven in 2009. Haar kunst kende een romantisch tintje, naast het haast dwangneurotisch subjectief karakter van haar werk. Zij is vooral bekend van haar vele A4'tjes die volgeschreven zijn met cijfers en letters die voor niet-ingewijden voornamelijk onbegrijpelijk zijn. Zo zij ze dan ook vaker: "Ik schrijf, maar ik schrijf niets". Haar schrijven was niet bedoeld om een betekenis vast te leggen, maar met name om houvast te krijgen op de tijd. Zo probeerde ze dagelijks de tijd meester te worden door deze op te schrijven in onduidelijke tijdsindelingen in getallen, woorden, letters en schema's. In die zin heeft ook deze kunstenaar een grote verbintenis met On Kawara; de laatste probeerde ook de tijd te overmeesteren.

Hans Haacke

Hans Haacke werd in 1936 geboren en legde zich met name toe op het maken van politieke kunst. Zijn doel was om middels zijn kunstwerken praktijken bloot te leggen die volgens hem aandacht behoefden. Hij zag zichzelf dan ook naast kunstenaar als een onderzoeker. Met name multinationals werden het mikpunt van zijn onderzoekende kunst. Hans Haacke vond dan ook dat de grip van multinationals te sterk was geworden op de kunst; exposities en musea werden teveel beheerst door het geld van de multinationals die hen sponsorden. Hierdoor werd de kunst niet meer onafhankelijk en zouden multinationals weg kunnen komen met gedrag dat de kunst juist als geen ander aan de kaak kon stellen, vond Hans Haacke. Juist in zijn kritiek richting de multinationals in combinatie met zijn kunst ligt het belang van Hans Haacke als kunstenaar. Zo uitte hij bijvoorbeeld kritiek op Philips omdat ze connecties hadden met de Sjah van Perzië indertijd, die op het gebied van mensenrechten niet heel vooruitstrevend was. Tegelijkertijd kon deze kunst weer vertoond worden in een museum dat inkomsten verkreeg vanuit Philips. Het kon dus voorkomen dat zijn kritiek op multinationals betaald werd door diezelfde multinationals. Overigens kwam het ook voor dat exposities werden afgeblazen omdat men vreesde dat de kritiek van Hans Haacke wel eens te hard kon zijn, waardoor men vreesde voor represailles.

Daniel Buren

Ook Daniel Buren, geboren in 1939, vond dat kunst politiek was. Daarom zag hij zowel de formele als de culturele context als voor belang voor kunst. Zoals hij het zag, was het juist de context waarin de kunst bestond en zich kon ontwikkelen. Men kan zich hier inderdaad iets bij voorstellen; een schematisch schilderij van een Surinaamse plantage zal bijvoorbeeld een totaal andere betekenis aannemen in het Holland van de zeventiende eeuw dan in het Suriname van de 21ste eeuw. Buren wilde duidelijk laten zien dat de context voor kunst van belang was en deed dit onder andere door overal in de stad bijna dezelfde doeken te exposeren in de buitenlucht. Hierdoor liet hij zien dat het niet alleen het kunstwerk zelf was dat van belang was, maar dat de betekenis voor een groot gedeelte ingevuld werd door de context. Zijn werd kenmerkte zich door lappen stof of schilderijen met strepen erop.

Lothar Baumgarten

Lothar Baumgarten werd in 1944 geboren en werd met name bekend met zijn fotokunst. Zijn bezoek aan Brazilië en Venezuela leverde interessante werken op. Terra Incognita, een van de werken uit die periode is zonder twijfel zijn bekendste werk. Dit werk werd gemaakt naar aanleiding van zijn tijd met de Yanomami indianen in de Amazone. Het werk bestaat uit stukken hout in een driedimensionale setting die de geschiedenis en grenzen van de landen laten zien.