Museum Voorlinden: moderne kunst in Wassenaar

Museum Voorlinden is een museum voor moderne kunst gelegen in een groene omgeving in de gemeente Wassenaar. Het is een museum waar vele 'tricks for the eyes' te zien zijn. Niet alleen de kunstwerken uit de eigen collectie, de werken die tijdelijk tentoongesteld worden en de tuinen, maar ook het gebouw zelf zijn een ritje naar Wassenaar meer dan waard. Het museum vormt met zijn eenvoud en strakke design te midden van de tuin die is ontworpen door Piet Oudolf een el dorado voor liefhebbers van moderne kunst. Daarnaast is het bij mooi weer goed toeven op het terras van het monumentale landhuis in Engelse stijl uit 1912 waar het restaurant van Voorlinden is gevestigd.

• De oprichter van Voorlinden: Joop van Caldenborgh
• Van Caldenborgh: kunstliefhebber
• De kunstcollectie van Van Caldenborgh: de Caldic collectie
• Van Caldenborgh en Voorlinden
• Het landgoed Voorlinden
• Architectuur landgoed Voorlinden
• Het landhuis, thans restaurant van Voorlinden
• Het museumgebouw: Kraaijvanger Architects
• Het gebouw van binnen
• De tuin van Voorlinden: Piet Oudolf
• Het museum
• De permanente collectie
• Wisselende tentoonstellingen
• Auditorium en bibliotheek
• Praktische informatie
• Openingstijden van het museum
• Adres
• Bereikbaar
• Restaurant, openingstijden
• Kosten
• Overige informatie

De oprichter van Voorlinden: Joop van Caldenborgh

Museum Voorlinden is een particulier museum in Wassenaar. De oprichter is Joop van Caldenborgh (Den Haag, 1940). Van Caldenborgh is een Nederlandse zakenman en kunstverzamelaar. Met zijn onderneming, chemiebedrijf Caldic, chemicaliënproducent voor de industriële markt, heeft hij fortuin gemaakt. Inmiddels heeft Van Caldenborgh zich teruggetrokken uit de dagelijks leiding van dit bedrijf.

Van Caldenborgh: kunstliefhebber

Van Caldenborgh was als tiener al liefhebber van kunst. Op latere leeftijd zou hij een aantal functies in de kunstwereld bekleden waaronder die van president-commissaris van de kunstbeurs PAN Amsterdam die jaarlijks in de Amsterdamse RAI wordt gehouden en voorzitter van de raad van toezicht van het gemeentemuseum Den Haag.

De kunstcollectie van Van Caldenborgh: de Caldic collectie

Sinds de zeventiger jaren van de vorige eeuw is Van Caldenborgh kunstverzamelaar. Hij heeft een imposante verzameling moderne kunst opgebouwd die thans bekendstaat als de ‘Caldic Collectie’. Het is een van de grootste kunstverzamelingen van Nederland. Eerder was een deel van zijn collectie onder andere te bezichtigen in de Kunsthal in Rotterdam en was een selectie van zijn kunstboekenverzameling tentoongesteld in museum De Fundatie in Zwolle. Bij zijn landgoed Clingenbosch in Wassenaar, heeft hij een beeldentuin die alleen op afspraak te bezoeken is.

Van Caldenborgh en Voorlinden

Van Caldenborgh liet museum Voorlinden met toestemming van de gemeente Wassenaar op het gelijknamige landgoed bouwen teneinde zijn verzameling daar bijeen te brengen. Het museum werd in 2016 geopend. Van Caldenborgh zei over het museum:
"Wij zijn er heel trots op dat het museum geen storende factoren kent, alle stopcontacten, nooduitgangbordjes, camera’s en brandalarmen zijn onzichtbaar weggewerkt. Het museum moet dienend zijn aan de kunst. Heel veel details maken uiteindelijk het grotere geheel, dat is overal zo. Al helemaal in een museum, want daar gaat het over kijken."

Het landgoed Voorlinden

Museum Voorlinden is gelegen in een prachtige groene omgeving te midden van bossen en velden met zwart-witte koeien. Het gehele museumgebouw is omringd door groen. Landgoed Voorlinden wordt in geschriften al genoemd sinds de zestiende eeuw. Het landgoed telt 40 hectare en ligt aan de rand van de Wassenaarse duinen.

Architectuur landgoed Voorlinden

Het huidige park werd in het begin van de negentiende eeuw aangelegd door tuinarchitect Johan David Zocher Sr. Diens zoon, Jan David Zocher jr., heeft eveneens op en aan het landgoed gewerkt. In 1912 werd door de Londense architect R.J. Johnston het op het landgoed aanwezige landhuis in Engelse stijl gebouwd waarbij tegelijkertijd een reorganisatie van het landschapspark door de Nederlandse tuinarchitect Leonard Springer plaatsvond. Het landhuis ligt ten westen van de imposante oprijlaan. Als men het landgoed benadert over de lommerrijke toegangswegen van Wassenaar met de ruime villa’s aan weerszijden, komt men al snel in de sfeer. Het landgoed is gelegen aan de Buurtweg 90. Wanneer men met de auto naar het landgoed komt, hetgeen aan te raden is, komt men de mooie oprijlaan op. Rechts bevinden zich velden met koeien, links vindt men twee ruime parkeerplaatsen. Op het landgoed bevinden zich verder het landhuis dat thans als restaurant dient, een aantal kleine personeelswoningen van weleer en het moderne museum omringd door een aangelegde tuin.

Het landhuis, thans restaurant van Voorlinden

Wanneer men via de oprijlaan richting museum loopt vindt men aan de westzijde eerst het monumentale landhuis in Engelse stijl dat in 1912 is gebouwd en thans onderdak biedt aan een restaurant met terras. Het restaurant is ook te bezoeken zonder entreeticket voor het museum. Op een zomerse dag is het goed toeven op het terras, mits men een plaatsje in de schaduw en weg van de wespenplaag weet te bemachtigen. In de winter of bij regenachtig weer biedt het restaurant binnen plaats aan haar gasten voor een lekker kopje koffie of een smakelijke lunch. Het is ook mogelijk (delen van) het restaurant of aangrenzende ruimten af te huren voor private bijeenkomsten.

Het museumgebouw: Kraaijvanger Architects

Wanneer men van het klassieke landhuis naar de publieksingang van het moderne museum loopt, ervaart men een overgang van de twee tijdperken. Werd het klassieke landhuis in 1912 gebouwd, museum Voorlinden is tussen 2012 en 2016 gebouwd door Dirkjan Postel en andere architecten van Kraaijvanger Architects uit Rotterdam. Het is een functioneel gebouw dat speciaal ontworpen is om kunst in tentoon te stellen. Het heeft een langwerpige grondvorm en het bestaat uit natuursteen met glaswanden. Het vele glas creëert een eenheid tussen het museum en de omringende natuur. Het gebouw heeft zes dubbele kolommen aan de korte kanten en negen aan de lange kanten. Het grote dak vormt een scherm met 115.000 cilinders. Het dak is zodanig ontworpen dat het binnenvallende licht wordt gefilterd en zorgt voor een unieke manier van kijken naar de aanwezige kunstwerken. Wat opvalt is het zachte licht dat rust geeft aan de ogen en de enorme ruimte die het gebouw uitstraalt.

Het gebouw van binnen

In het gebouw bevindt zich een aantal zalen. Aan het begin en tevens einde van de bezoekersroute vindt men een lange gang waaraan de museumwinkel is gelegen met een mooie kwaliteit verrassende kunst en ambachtelijke voorwerpen voor wiens portemonnee goed gevuld is. De winkel is onderdeel van de ruimte en vormt daarmee een geheel. In het gebouw bevindt zich bovendien een imposante bibliotheek en een auditorium (ontworpen door de Italiaanse architect Andrea Milani). De afwerking van het gebouw is gedetailleerd en smaakvol te noemen. Installaties komt men niet tegen. Geen brandblussers, geen stopcontacten en geen lelijke bewegwijzeringbordjes. Aan het motto ‘less is more’ is hier zorgvuldig invulling gegeven.

De tuin van Voorlinden: Piet Oudolf

De tuin van zo’n 1.700 vierkante meter rondom museum Voorlinden is ontworpen door Piet Oudolf (Haarlem, 1944). Hij is een internationaal gerenommeerd tuinarchitect, bekend van onder andere het ontwerp van de ‘Gardens of Remembrance’ in New York, tuinen die herinneren aan de slachtoffers van de terroristische aanslagen op 11 september 2001. Bijzonder aan de tuin van Voorlinden is dat Oudolf er in is geslaagd met een selectie van meer dan 45 soorten vaste planten een tuin te creëren die gedurende drie seizoenen in bloei staat. De vormen van de planten, de hoogteverschillen en de kleurencombinaties aangebracht in een strook met hier en daar open plekken met gras maken dit tot een lust voor het oog en vormen een eenheid met zowel de landschappelijke omgeving als het strakke museumgebouw.

Het museum

Museum Voorlinden is een museum voor moderne en hedendaagse kunst. De collectie is in de afgelopen vijftig jaar verzameld en verrassend te noemen. Behalve wisselende exposities uit de eigen collectie, vindt men hier ook tijdelijke tentoonstellingen van een hoge internationale kwaliteit.

De permanente collectie

Uit de Caldic collectie worden wisselende tentoonstellingen getoond. Er is ook een aantal objecten dat permanent te bekijken is.

Maurizio Cattelan
In de permanente collectie bevinden zich onder andere twee miniliften, niet hoger dan de enkels van een volwassene maar geheel op schaal. De deuren openen en sluiten met tussenpozen, net als bij echte liften. Het zijn poppenhuisliften die nergens heen gaan. De maker is de Italiaanse kunstenaar Maurizio Cattelan (Padua, Italië, 1960). Hij speelt met herkenning (liften) en vervreemding (het formaat).

Leandro Erlich
Een ander vervreemdend kunstwerk is het zwembad van Leandro Erlich (Buenos Aires, Argentinië, 1973). Het ziet er in eerste instantie uit als een echt zwembad met het typische zwembadblauw. Het herbergt echter een verrassende optische illusie in zich.

Ron Mueck
Ron Mueck (Melbourne, Australië, 1958) maakt realistische mensfiguren uitgewerkt tot in het kleinste detail met dien verstande dat ze opvallen door hun schaal. Ze zijn exact twee keer zo groot als echte mensen. In museum Voorlinden is een stel op een strand in zwembroek en badpak te zien, levensecht, behalve het formaat.

Andere permanente kunst in museum Voorlinden
Van de andere kunstwerken die ons verwarren en waarover we ons kunnen verwonderen verdient de stippenpompoen van de Japanse kunstenares Yayoi Kusama vermelding. Zij is een kunstenares die haar psychoses bestrijdt en gebruikt als inspiratiemateriaal voor haar kunstwerken met de voor haar werk kenmerkende stippen. Daarnaast herbergt het museum een stalen sculptuur waar men doorheen kan wandelen en dat men als een doolhof ervaart. Een gat in het dak (Skyspace) van James Turell waardoor men, als in het Pantheon in Rome, naar de blote hemel kijkt maakt eveneens deel uit van de permanente collectie.

Wisselende tentoonstellingen

Op de website van museum Voorlinden vindt men informatie over wisselende tentoonstellingen met stukken uit de eigen collectie en stukken in bruikleen, niet alleen van dit moment, maar tot drie jaar vooruit. De exposities zijn van hoge kwaliteit en uniek te noemen.

Auditorium en bibliotheek

In het auditorium worden films getoond ter illustratie van in het museum aanwezige kunst. De bibliotheek is imposant te noemen. De ruimte is van plint tot plafond gevuld met zo’n 40.000 boeken over kunstenaars die zijn vertegenwoordigd in de collectie van het museum.

Praktische informatie

Het museum is het hele jaar geopend. Het is zowel voor (iets oudere) kinderen als volwassenen interessant.

Openingstijden van het museum

Dagelijks van 11 tot 17 uur.

Adres

Buurtweg 90
2244 AG Wassenaar

Bereikbaar

• Met de auto, parkeren gratis
• Per fiets, mooie fietsroute
• Met het ov: vanaf NS-stations Den Haag Centraal en Leiden Centraal Connexxionbus 43 of 44 naar halte Wittenburgerweg Wassenaar. Vanaf de bushalte is het circa 15 minuten wandelen naar Voorlinden.

Restaurant, openingstijden

Dagelijks van 10.30 tot 18 uur

Kosten

Het museum is (nog) niet aangesloten bij de Museumjaarkaart. Kinderen tot 12 jaar mogen gratis naar binnen. Voor volwassenen is de entreeprijs € 17,50. Op de website van Voorlinden kan men de menukaart van het restaurant raadplegen.

Overige informatie

Fotograferen is toegestaan in het museum.
Voor sommige kunstwerken dient men in het bezit te zijn van een gratis tijdslot dat men in het museum of (beter) van te voren reserveert via de website.

Informatie van augustus 2019.