Sisi, Keizerin van Oostenrijk (en koningin van Hongarije)

Ze is nog maar 16 jaar als op 24 april 1854 Sisi en Franz Joseph trouwen in de Augustinerkerk in Wenen. Door haar huwelijk wordt Sisi keizerin van Oostenrijk. Het lijkt zo’n prachtig sprookje, maar het leven van de geboren hertogin in Beieren gaat beslist niet over rozen. Op 60 jarige leeftijd wordt zij vermoord in Zwitserland.

Elisabeth

Op zondag 24 december 1837 (kerstavond) wordt om 22.43 uur een meisje geboren in het Herzog Max Paleis (wat niet meer bestaat) aan de Ludwigstraße 8. Dit meisje is de tweede dochter van hertog Maximilian Joseph (4 december 1808 – 15 november 1888) in Beieren en prinses Luise Wilhelmine, roepnaam Ludovika (30 augustus 1808 – 25 januari 1892). Zij krijgt de namen Elisabeth Amalia Eugenie von Wittelsbach en was hertogin in Beieren. Zij wordt geboren met één tandje. Dit wordt, naast een zondags- en kerstkindje, gezien als een geluksteken, omdat Napoleon Bonaparte ook met een tandje werd geboren.

Elizabeth is algemeen bekend onder de bijnaam Sisi, vermoedt wordt echter dat dit op een vergissing berust. Vermoedt wordt dat zij haar naam zelf als Lisi schreef. Waarschijnlijk werd dit verkeerd gelezen. De eerste letter van haar eigen handschrift lijkt volgens sommige onderzoekers meer op een L dan op een S.

Het huwelijk

Sisi heeft samen met haar zeven broertjes en zusjes een geweldige jeugd op het familielandgoed Possenhofen. In augustus 1853 vertrekt Sisi met haar moeder en zusje Helene (door haar familie Nene genoemd) naar Bad Ischl in Oostenrijk. Hier woont Sisi haar tante Sophie, de zuster van Ludovika. Sophie haar zoon Franz Joseph (18 augustus 1830 – 21 november 1916) von Habsburg-Lotharingen is keizer van Oostenrijk. De reis is gepland om de verloving bekend te maken tussen Franz en Helene.

Het hart van de keizer echter luistert niet naar zijn moeder. Hij wordt namelijk stapel verliefd op Sisi en niet op Helene. Hij luistert naar zijn hart en niet naar alle gemaakte plannen. Op 24 april 1854 trouwen Sisi (die zich schuldig voelt ten opzichte van haar zusje, die gewoon door Franz aan de kant is gezet) en Franz Joseph in de Augustkerk in Wenen. Door haar huwelijk wordt Sisi keizerin van Oostenrijk.

Sisi, Franz en hun kroost

Sisi kan niet bijster goed opschieten met haar schoonmoeder, die zich gedwongen ziet Sisi in een zeer korte tijd het hele hofleven van Oostenrijk te moeten bijbrengen. Franz Joseph daarentegen is dolverliefd op zijn jonge vrouw en probeert elke wens die ze heeft te vervullen. Hij ziet wel dat ze niet gelukkig is, maar tegen zijn moeder kan hij toch niet op. Sisi is echter waanzinnig populair bij de bevolking. Als blijkt dat ze in verwachting is, is het volk zo opgetogen, dat ze massaal naar Laxenburg komen om hun keizerin te zien.

• Op 5 maart 1855 wordt de eerste dochter geboren: aartshertogin Sophie, Sissi is dan 17 jaar. Al snel blijkt dat schoonmoeder Sophie het kind onder haar hoede heeft genomen. Ze vindt dat Sissi, zelf nog een kind, te jong is om haar kind goed te kunnen opvoeden. Dit eerste kindje van Sisi wordt helaas niet oud, ze sterft aan een onbekende ziekte in 1857.

• Haar tweede dochter, Gisela, komt op 15 juli 1856 ter wereld. Ook nu wordt het kind bij Sissi weggenomen. Zij sterft in 1932.

• In 1858 wordt dan eindelijk de troonopvolger geboren. Kroonprins Rudolf. Wederom wordt dit kindje bij Sisi weggehaald om opgevoed te worden door zijn oma. In 1889 vermoordde de dan 30-jarige kroonprins in Mayerling zijn 17-jarige geliefde barones Maria von Vetsera en pleegde daarna zelfmoord.

• Tien jaar later krijgt Sisi haar 4e kindje, wederom een dochter. Marie – Valerie. Dit keer houdt Sisi het kindje bij haar om haar zelf op te voeden. Het wordt de lievelingsdochter van de keizerin. Deze dame sterft in 1924.

Sisi en Hongarije

Elizabeth zag het als taak om Hongarije en Oostenrijk weer tot elkaar te brengen. Deze verstandhouding was na de Hongaarse opstand van 1848 zeer verslechterd, de Hongaren willen zelfstandig worden. Het lukt Sisi om de landen weer te herenigen. In 1867 wordt de Oostenrijks – Hongaarse dubbelmonarchie opgericht en op 8 juni 1867 wordt Sisi tot koningin van Hongarije gekroond in de Matthiaskerk in Boeda (het tegenwoordige Boedapest).

Een éénzame keizerin

Sisi die niet dom is, zou haar man graag willen helpen met zijn werk. Franz Joseph echter denkt daar niet aan, hij ziet zijn vrouw liever naast hem staan bij officiële ontvangsten.

Ondanks dat Sisi het als een last ervaart dat men haar een mooie pop vinden, wordt haar uiterlijk een obsessie voor haar. Ze is een redelijk lange vrouw, 1,72 meter en weegt gedurende haar leven niet meer dan 48 kilo. Haar haar reikt tot haar hielen en ze heeft iedere dag minstens 3 uur nodig om het in model te krijgen. Ze heeft een ongelooflijke slanke taille van maar 50 cm. Om dit te kunnen handhaven is zij altijd bezig met strenge diëten, ze heeft altijd honger. Ook doet zij veel aan sport en behoort waarschijnlijk tot één van de eerste sportvrouwen ooit. Ze doet urenlang aan gymoefeningen en ook ringzwaaien is een favoriete bezigheid.

Nadat haar zoon zijn geliefde heeft vermoord en de hand aan zichzelf heeft geslagen is Sissi verslagen. Nu pas beseft ze hoe ongelukkig Rudolf was en hoe erg hij haar nodig had. Sissi komt de dood van haar zoon nooit meer teboven. Voorgoed trekt ze zich terug uit het openbare leven. In haar familie, Wittelsbach, kwam veel waanzin voor en het lijkt erop dat ook Sisi hiervan iets heeft meegekregen.

Sisi in Nederland

Ze legt zich steeds meer op het sporten toe. Door dit sporten wordt haar gezondheid snel slechter. Haar tanden worden erg slecht, waardoor zij zich steeds meer achter een waaier verstopt. Ze reist naar Nederland en komt onder behandeling van de Nederlandse arts Metzger. Deze schrijft haar zeebaden voor, welke maar tijdelijk helpen tegen de gewrichtspijnen. Ze huurt een villa in Zandvoort en wandelt dagelijks langs het strand. Op 28 augustus 2004 is in Zandvoort een standbeeld van Sisi onthult. De Oostenrijkse beeldhouder Hans Annerl heeft dit beeld gemaakt, dat staat op de Boulevard de Favauge, vlakbij de Schuitegat.

Sisi´s einde

Op 10 september 1898 verlaten 2 vrouwen rond 14.00 uur ´s middags een hotel in Geneve. Even verderop loopt een man tegen hen op. Sisi valt staat op, vraagt haar gezelschapsdame nog wat deze man van hen wilde, en wandelt de laatste 100 meter verder naar de boot waar zij naar onderweg waren. Aan boord zakt Sisi in elkaar en raakt het bewust zijn kwijt. De kapitein heeft snel genoeg in de gaten wat er aan de hand is. Hij laat zijn boot draaien en vaart terug naar de wal, waar de bewusteloze keizerin naar een hotel wordt gebracht. Sisi, neergestoken in het hart door Luigi Lucheni met een scherpe vijl, komt niet meer bij kennis. Zij wordt om 14.40 uur doodverklaard. Sisi is 60 jaar oud geworden en zonder dat haar moordenaar het wist is zij gestorven zoals zij wilde; zonder pijn en niet in het bijzijn van haar familie. Zij is op 17 september 1898 begraven in de Kapuzinergruft te Wenen.

Haar moordenaar

Luigi Lucheni (1873 – 1910) was een Italiaanse anarchist. Hij wilde eerst de hertog van Orleans te vermoorden, maar die was jammer genoeg voor Sisi niet in Geneve. Luigi had door dat de Sisi in Geneve was en bleef haar hotel in de gaten houden. Wanneer beide dames het hotel verlaten, ziet hij zijn kans schoon. Hij stuift op de dames af, kijkt onder de parasol of het inderdaad de keizerin is. Wanneer hij zeker is dat zij het is geeft hij haar eens stomp, de vijl verborgen in zijn vuist, op de borst en maakt dat hij uit de voeten komt.

Hij wordt veroordeelt tot een levenslange gevangenisstraat. In 1910 wordt hij dood gevonden, hangend in zijn cel. Het is echter nooit bewezen of dit nu moord is geweest of dat iemand hem een handje naar de andere wereld heeft geholpen.