Vincent van Gogh

Van Gogh zou zich ontwikkelen van een schilder/tekenaar van het boerenleven, met een nogal somber palet geworteld in de Hollandse traditie, tot een schilder aan wiens invloed praktisch geen enkele 20e eeuwse kunstenaar zich zou kunnen onttrekken. Zijn werk wordt omschreven als postimpressionisme (een verscheidenheid aan stijlexperimenten uit het impressionisme)

Vincent van Gogh

Dominee Theodorus van Gogh (1822 – 1885) en Anna Cornelia Cabenus (1819 – 1907), een dochter van een bekende boekverkoper en boekbinder uit Den Haag, worden op zondag 30 maart 1853 de trotse ouders van zoon Vincent Willem. Precies een jaar eerder, 30 maart 1852 beviel Anna van een doodgeboren zoon, die ze Vincent noemde.

Vincents jeugd

Vincent Willem is de oudste van zes kinderen, hij heeft nog 2 broers en 3 zusjes; Anna, Theo Vincents lievelingsbroer, geboren op 1 mei 1857), Lies(Elisabeth), Wil(Willemina) en Cor(Cornelis Vincent). Vincent bezoekt de dorpsschool van Zundert. Van 1 oktober 1864 t/m 31 augustus 1866 gaat Vincent naar de kostschool van jan Provily in Zevenbergen. Vanaf 3 september 1866 gaat hij naar de Rijks HBS Koning Willem II in Tilburg en hier haalt hij redelijke resultaten. Met name in talen is Vincent goed. In 1868 verlaat hij om niet meer te achterhalen redenen deze school.

Vincent had één grote held; Rembrandt van Rijn (1606 –1669) was volgens Vincent een tovenaar op het gebied van schilderen.
Vincent gaat werken bij Coupil & Co in Den Haag. Op 1 januari 1873 wordt hij overgeplaatst naar het filiaal in Londen, waarna hij in 1875 wordt geplaatst in Parijs.

De zoekende Vincent

Door een niet beantwoorde hevige verliefdheid en een groot sociaal gevoel dreven Vincent steeds meer in de richting van een geloofsbeleving. Hij volgt zijn roeping en wordt predikant in de Borinage, waar op op 4 november 1876 zijn eerste preek hield. Hij is werkzaam in de dorpjes Paturages, Wasmes en Cuesmes werkzaam is. In 1889 beland hij hier in een geestelijke crisis en waar hij uitkwam met een grote afkeer tegen de gevestigde kerk en met het voornemen om schilder te worden.

1881 na alweer onbeantwoorde liefde voor zijn nichtje Kee Vos in Etten, ging hij naar Den Haag waar hij werd geholpen door zijn neef Anton Mauve. Tot grote consternatie van zijn familie ging samenwonen met de prostituée en alcoliste Clasina Hoornik, oftewel Sien. In 1882 baart zij een zoon, maar is nooit bewezen dat Vincent de vader van dit kind was.

Vincent als schilder

In de volgende tien jaar zou Van Gogh zich ontwikkelen van een schilder/tekenaar van het boerenleven, met een nogal somber palet geworteld in de Hollandse traditie, tot een schilder aan wiens invloed praktisch geen enkele 20e eeuwse kunstenaar zich zou kunnen onttrekken

Hij schilderde veel puntsgewijs met olieverf. Hij is een van de bekende schilders van het pointillisme. Dit is stips/streepsgewijs werken. Toen Vincent van Gogh geestesziek werd begon hij deze werkvorm toe te passen in zijn werk. Hierdoor is hij een van de eerste kunstenaars die het pointillisme laat zien in zijn schilderijen. Andere kunstenaars zijn hierdoor geïnspireerd en zijn ook gaan werken met het stippel/ streepsysteem. Hoe zieker Vincent van Gogh werd, hoe groter en grover hij de stippen en strepen maakte en begonnen nu veel op vegen te lijken.

Tegenwoordig is het belangrijk om origineel te zijn en zelf iets te verzinnen. Maar in Vincents tijd was kopiëren en natekenen normaal. Van beroemde schilderijen werden vaak kleine zwart-wittekeningen gemaakt. Van Gogh had heel veel van zulke prenten en tekende ze vaak na. Toch vond hij zichzelf geen domme na-aper. Hij schilderde o.a. de onderstaande schilderijen na. Wel in het Pointillisme, terwijl de originele schilder deze techniek niet toepaste.

• Jean-François Millet (1814 – 1875): De schapenscheersters
• Paul Signac (1863 - 1935): Boulevard de Clichy in de sneeuw

Van Gogh bewonderde de Franse schilder Millet, omdat deze vaak schilderijen maakte over het boerenleven en van de gewone mens. Vincent had thuis een prentje van 'Zaaier' van Millet, maar het originele schilderij had hij nooit gezien. Op het originele schilderij is het duidelijk dat achter de zaaiende boer een zwerm vogels vliegt. De prent is een stuk kleiner, dus daarop zie je alleen een paar stipjes. Hierdoor dacht Van Gogh dat deze puntjes zaadjes waren in plaats van vogels en schilderde hij het verkeerd na.

Bij zijn leven werd slechts één schilderij verkocht: La vigne rouge aan Anna Boch voor een bedrag van 400 toenmalige frank. Dit schilderij hangt tegenwoordig in het Pushkin Museum in Moskou. Het duurst geveilde schilderij tot op heden is het Portret van Dr. Gachet voor een bedrag van $ 82,5 miljoen.

In Arles heeft Vincent ook problematische vriendschappen. Hij heeft daar Paul Gauguin leren kennen, ook een bekend schilder. De vrienden krijgen op 23 december 1888 een knallende ruzie over een plaatselijke cafébazin, waar beide heren verliefd op waren en die ze allebei al diverse malen hadden geschilderd. Hij valt Gauguin aan met zijn scheermes, deze kan hem nog net ontwijken, maar daardoor snijdt Vincent een stukje van zijn eigen oorlel af. Er wordt ook beweert dat Vincent heel bewust dit stukje oor afsneed.

Vincents einde

Als Vincent zich laat opnemen wegens zijn geestesziekte in het hospitaal van St. Remy, wil dat niet zeggen dat hij niet meer schildert: in de loop van het jaar maakt hij vele tekeningen en bijna 150 schilderijen. In mei 1890 trouwt zijn broer Theo met Jo Bonger. Vincent wisselt perioden met veel energie en werkdrift af met diepe depressies. In deze tijd schildert hij zijn beroemdste en kleurigste werken. Als hij aan een pistool weet te komen verwondt hij zich daar zeer ernstig mee. Hij probeert zelfmoord te plegen in het zonnebloemveld in Arles, Hij denkt zich in het hart te schieten, maar maakt echter een klassieke fout. Vincent denkt dat bij hart zich achter zijn linkertepel bevindt. Daardoor mist hij zijn hart. Toch sterft hij op 29 juli 1890 aan inwendige bloedingen, met zijn broer Theo aan zijn zijde.

Theo zelf sterft een half jaar later. Hij heeft dan een zoontje Vincent Willem. Dit kindje zal later de grootvader worden van de ons aller bekende cineast en columnist Theo van Gogh die op bloederige wijze in 2004 wordt vermoord.

Het werk van Vincent

Naast talloze brieven liet Vincent ongeveer 900 schilderijen, 1100 tekeningen en vele brieven na. Zijn werken zijn onder andere te bewonderen in:
Nederland:

• Van Gogh Museum in Amsterdam
• Kröller-Müller Museum in Otterloo
• Museum Boijmans van Beuningen
• Gemeentemuseum Den Haag

Buitenland:

• Louvre Parijs
• National Gallery Londen
• Hermitage Sint-Petersburg
• Museum of Modern Art New York
• Art Gallery and Museum Glasgow

Natuurlijk is ook een klein deel van de werken van Vincent in privé bezit

Beroemde schilderijen (uit ieder jaar één)

• 1881, april: De Zaaier (Van Gogh museum)
• 1882, september: Loterijkantoor (Van Gogh museum)
• 1883, oktober: Turfschuit met twee figuren (Privé bezit)
• 1884, juli: Wever van voren gezien (Boijmans van Beuningen)
• 1885, april: De Aardappeleters (Kröller Möller museum)
• 1886, okt. – dec.: IJsvogel (Van Gogh museum)
• 1887, jan. – mrt.: Portret van een man (National Gallery of Victoria)
• 1888, september: Het nachtcafé (Yale University Art Gallery)
• 1889, juni: Veld met klaprozen (Kunsthalle Bremen)
• 1890, juni: Twee kinderen (Louvre Parijs)